| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 3,028 |
| تعداد مقالات | 33,882 |
| تعداد مشاهده مقاله | 45,253,441 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 60,283,436 |
بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بر عملکرد گیاه دارویی کاسنی). )Cichorium intybus L | ||
| پژوهش های کاربردی زراعی | ||
| مقاله 18، دوره 27، شماره 104، مهر 1393، صفحه 136-141 اصل مقاله (591.88 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/aj.2014.101821 | ||
| نویسندگان | ||
| غلامرضا زارعی* 1؛ حسین شمسی محمودآبادی1؛ سیدعلی طباطبائی2؛ سیدعلیرضا محترم3 | ||
| 1استادیار گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد | ||
| 2استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد | ||
| 3دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد | ||
| چکیده | ||
| کاسنی یکی از گیاهان دارویی است که می تواند در تناوب زراعی مورد استفاده قرار گیرد و دارای ترکیبات شیمیایی است که در پزشکی قابل استفاده می باشد. بمنظور مطالعه اثر تاریخ کاشت و تراکم بر عملکرد گیاه دارویی کاسنی، آزمایشی در سال زراعی 89-1388 در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی استان یزد به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا گذاشته شد. سه تاریخ کاشت (15 اسفند، 15 فروردین و 15 اردیبهشت ) به عنوان فاکتور اصلی و تراکم های 5،7 و 10 بوته در متر مربع به عنوان فاکتور فرعی انتخاب گردیدند. نتایج حاصل نشان داد؛ تراکم به طور معنی دار بر صفات وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، تعداد شاخه های جانبی و ارتفاع ساقه اثر گذاشت. با افزایش تراکم، عملکرد بیولوژیک افزایش یافت. صفات وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه در تراکم 10 بوته در مترمربع و صفات تعداد شاخه های جانبی و ارتفاع ساقه در تراکم 5 بوته در متر مربع دارای بیشترین عملکرد بودند. اثر تاریخ کاشت بر صفات وزن تر و خشک ریشه، وزن خشک گل، تعداد شاخه های جانبی و ارتفاع ساقه در زمان گلدهی دارای اختلاف معنی دار بود. صفات وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن خشک گل و تعداد شاخه های جانبی در تاریخ 15 اسفند ماه و صفات وزن تر و خشک ریشه و ارتفاع ساقه در تاریخ 15 فروردین ماه دارای بیشترین عملکرد بودند. اثر متقابل تاریخ کاشت و تراکم نشان داد که کاشت گیاه کاسنی با تراکم 10 بوته در متر مربع و تاریخ کاشت 15 فروردین، بیشترین عملکرد بیولوژیک در شرایط آب و هوایی استان یزد را در پی داشت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کاسنی؛ تاریخ کاشت؛ تراکم؛ عملکرد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Effect of sowing date and plant density on yield of chicory (Cichorium intybus L.) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Gh. Zarei1؛ H. Shamsi Mahmoodabadi1؛ S.Ali Tabatabaei2؛ S. A. Mohtaram3 | ||
| 1Assistant Professor of Maybod Branch, Islamic Azad University, Maybod, Ira. | ||
| 2Assistant Professor of Natural Resources and Agricultural Research center of Yazd Province | ||
| 3M. Sc of Maybod Branch, Islamic Azad University, Maybod, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Chicory is considered one of the alternatives crops that can be used in crop rotation and contains many phytochemicals that can be used in medicine. In order to evaluate the effect of sowing date and plant density on yield (root, shoot and flower) and morphological characteristics of chicory, an experiment was conducted at Research Station, Agricultural Researches Centre of Yazd, in 2010. The experimental was split-plot under randomized complete blocks design with three replications. Main plots consisted of three sowing dates (6 /March, 4 /April and 5 /May/ 2010) and sub-plots included three density levels (5, 7 and 10 plant/m2). The results showed that plant density had significant effect on shoot and root fresh and dry weight, the number of lateral branches and plant height. With increasing plant density, biological yield significantly increased. 10 plant/m2 produced maximum yield in fresh and dry shoot and root weight and 5 plant/m2 produced maximum the number of lateral branches and plant height. Sowing date had significant effects on fresh and dry root weight, dry flower weight, the number of lateral branches and plant height. First date (6 /March) produced the highest fresh and dry shoot weight, dry flower weight and the number of lateral branches. Second date (4 /April) produced the highest fresh and dry root weight and plant height. The biological yield in chicory could be achieved at the second sowing date (4 /April) with 10 plant/m2 density. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Cichorium intybus, sowing date, plant density, yield | ||
| اصل مقاله | ||
|
مقدمه: برای رفع نیاز فزاینده به داروهای گیاهی، بایستی اقدامات لازم در خصوص کاشت این گیاهان انجام پذیرد. کشت گیاهان دارویی باعث تولید مواد خام دارویی با کیفیت یکنواخت و خصوصیات شناخته شده می گردد. از سوی دیگر تامین مواد اولیه برای صنایع داروسازی نیاز به افزایش تولید محصول در واحد سطح دارد که عملی ترین و اقتصادی ترین روش دستیابی به این مهم، افزایش کارایی نهاده های مورد استفاده در زراعت گیاهان دارویی می باشد(2000Thomas,).مصارف امروزی کاسنی بیشتر مربوط به ریشه و ماده موثره اینولین است. ریشه کاسنی دارای 11 تا 15 درصد اینولین است که افزایش دهنده ترشح صفرا، اشتها آور و محرک روده هاست(حافظی ،1388). کاسنی با نام علمیCichorium intybusگیاهی علفی، خودرو و چندساله، به ارتفاع 5/0 تا 5/1 متر دارای گل های زیبا و آبی رنگ است. از اختصاصات آن ریشه ای قوی با شیرابه ای شیری رنگ یا سفید است که در زمین های به نسبت مرطوب و کم نور کنار جاده ها، اماکن بایر و دامنه های کم ارتفاعمی روید. شهرت کاسنی بیشتر به جهت قابلیت آندر درمان مشکلات کبد می باشد. برگ این گیاه دارای گلوکوزید تلخی به نام شیکورین یا سیکورین است. کلیه قسمت های این گیاه به خصوص ریشه و برگ های آن اثر مقوی معده، مدر، تصفیه کننده خون، ملین، صفرابر و تب بر دارند(قوام عربانی،1389). تعیین زمان کاشت مطلوب یک گیاه زراعی بسیار با اهمیت بوده و از عوامل مهم جهت دستیابی به عملکرد بالقوه در گیاهان به شمار می آید. تاثیر عوامل محیطی بر مراحل فیزیولوژیکی رشد گیاه، باعث می شود که تاریخ کاشت از منطقه ای به منطقه دیگر و حتی در یک منطقه بسته به اختلاف ژنتیکی میان ارقام فرق کند(رضوانی مقدم و احمدزاده مطلق، 1386). در کاشت زود هنگام، پائین بودن دمای خاک و صدمات ناشی از یخبندان موجب استقرار ضعیف گیاهان در بهار می شود. تاخیر زیاد در کاشت نیز به علت کوتاه شدن دوره رشد گیاه واحتمال برخورد زمان گلدهی با درجه حرارت های بالا، اثرات نامطلوبی بر رشد و نمو گیاهان می گذارد. تراکم مطلوب بوته تراکمی است که در نتیجه آن تمامی عوامل محیطی مورد استفاده کامل قرار گرفته و در عین حال رقابت های بین بوته ای و درون بوته ای حداقل باشند. یا به عبارتی دیگر،تراکمی که فضای کافی برای انجام عملیات داشتگیاه را تامین وشرایط لازم برای ارتقاء کیفیتمحصول را مهیا نماید(خواجه پور، 1373). Schittenhelmنشان داد که تاریخ کاشت یکی از مهمترین فاکتورهایی است که می تواند عملکرد ریشه و بذر درگیاه کاسنی را تحت تاثیر قراردهد (10).از فاکتورهای دیگر که عملکرد کاسنی را تحت تاثیر قرار می دهد تراکم می باشد. Rekowskaو Jurga-Szlempoنشان دادند که فاصله کاشت25×40سانتی متر در مقایسه با فاصله کاشت35×40 سانتی متر، عملکرد را به میزان 6/29 % افزایش می دهد (9).Madaniو همکاران گزارش کردند که تاریخ کاشت وتراکم بوته بر عملکرد واجزاء عملکرد کاسنی موثر است. در این پژوهش، تراکم بوته بر صفاتی مانندبیوماس گل، ریشه و عملکرد کل موثر بوده و تاریخ کاشت، بیوماس ساقه،گل و برگ را تحت تاثیر قرار داد. بیشترین عملکرد ریشه در تراکم 8 بوته در مترمربع و تاریخ کاشت 25 اسفندماه بدست آمد و بیشترین عملکرد گل در تاریخ کاشت 25 اسفندماه و تراکم 16 بوته در متر مربع حاصل شد (8). Rekowskaو Jurga-Szlempoگزارش نمودند که اطلاعات علمیدرزمینه تاثیررابطه متقابل بین تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد گیاه کاسنی محدود می باشد (9)واز آنجایی که تحقیقات پایه ای درمورد تولید و پرورش گیاه دارویی کاسنی در ایران و خصوصاً در استان یزد انجام نشده، این پژوهشبا هدف معرفی مناسب ترین تاریخ کاشت و مطلوب ترین تراکم گیاهی، صورت گرفت. مواد و روش ها این آزمایش در سال 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی استان یزد اجرا گردید. این منطقه در طول جغرافیائی ٰ10 ْ54 و عرض جغرافیائیٰ40 ْ31 قرار گرفته و ارتفاع آن از سطح دریا1310متراست.مشخصات اقلیمی مزرعه در زمان کشت در جدول1 گزارش شده است. بافت خاک منطقهرسی شنی بوده که هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک dS/m82/0 وpH خاک معادل 33/7 می باشد. زمین مورد نظر در ابتدای اسفند 88 شخم زده شد،سپس تسطیح و کرت بندی گردید. آزمایش بر اساس کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت (15 اسفند 1388، 15 فروردین 1389 و 15 اردیبهشت 1389) و فاکتورفرعی شامل سه سطح تراکم 5، 7 و 10 بوته در متر مربع بود. هر کرت، به طول 6 متر و عرض 5/2 متردر نظر گرفته شد که شامل 4 ردیف کاشت به فاصله 50 سانتی متر از یکدیگر بودند. فاصله بین کرت ها یک متر و بین بلوک ها 5/1 متر تعیین شد. با توجه به آزمون خاک کودهای فسفات (120 کیلوگرم در هکتار)، پتاس (68 کیلوگرم در هکتار) و اوره(80 کیلوگرم در هکتار) به خاک افزوده شد. بذور(تهیه شده از شرکت کشاورزی دشتیار اصفهان)در تاریخ های مورد نظر به روش دستی در شیارهای ایجاد شده به عمق 5/1-1 سانتیمتری کشت گردید. در مرحله 5-4 برگی جهت دستیابی به تراکم های مورد نظر بوته های سبز شده بر روی ردیف به فواصل 40 سانتیمتری (تراکم 5 بوته در متر مربع)، 30 سانتیمتری (تراکم 7 بوته در متر مربع) و 20 سانتیمتری(تراکم 10 بوته در متر مربع) تنک گردیدند. طی فصل رشد به دفعات لازم، وجین دستی انجام شد. آبیاری هر 6 روز یکبارصورت گرفت. صفات اندازه گیری شده عبارت بودند از: وزن تر و خشک اندام هوائی، وزن تر و خشک ریشه، ارتفاع ساقه، تعداد شاخه جانبی و عملکرد گل. با توجه به اینکه گل دادن کاسنی در طی چند ماه صورت می گیرد برداشت گلها به صورت هفتگی صورت گرفت.برای تعیین ارتفاع نهایی و تعداد شاخه جانبی دربوته از بین بوته های دو خط وسط در هر کرت، پنج بوته به طور تصادفی انتخاب شد لازم به ذکر است که در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت ماه بوته ها وارد مرحله ساقه دهی نشدند. جهت تعیین وزن تر اندام هوائی و وزن ریشه دو ردیف کناری هر کرت و 5/0 متر از انتهای دو ردیف باقیمانده به عنوان اثر حاشیه ای حذف شده و سطح باقیمانده هر کرت برداشت گردید. وزن تر اندام هوائی و ریشه پس از انتقال به آزمایشگاه اندازه گیری شد. جهت اندازه گیری وزن خشک، نمونه ها به صورت طبیعی و در دمای آزمایشگاهکاملاٌ خشک شده و توزین شدند. داده های حاصل به کمک نرم افزار SAS تجزیه شده و برای مقایسه میانگین ها از آزمون چند دامنه ای دانکن استفاده شد. جدول 1-------------- نتایج نتایج آزمایش نشان داد که اثر تراکم های مختلف بوته بر عملکرد وزن تر و خشک اندام هوایی ووزن تر و خشک ریشهو اثر تاریخ های مختلف کاشت بر عملکرد وزن تر و خشک ریشه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بودند(جدول 2). عملکرد وزن تر و خشک اندام هوائی تراکم 10بوته در متر مربع با 5/12322 کیلوگرم در هکتار، بیشترین میانگین وزن تر اندام هوایی و تراکم 5 بوته در متر مربع با 2/6594 کیلوگرم در هکتار کمترین وزن تر اندام هوایی گیاه کاسنی را به خود اختصاص دادند(جدول3). اثر متقابل تراکم و تاریخ کاشت بر وزن تر اندام هوایی در سطح احتمال پنج در صد معنی دار بود(جدول2). تراکم 10 بوته در مترمربع در تاریخ کاشت 15فروردین با16240کیلوگرم در هکتار بالاترین و تراکم 5 بوته در مترمربع در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت با 2815 کیلوگرم در هکتار کمترین وزن تر اندام هوایی را تولید نمودند(جدول4).درتراکم های10بوته در مترمربع با 8/3072کیلوگرم در هکتار بیشترین، و 5 بوته در مترمربع با 8/1764 کیلوگرم در هکتار کمترین وزن خشک اندام هوایی گیاه کاسنی بدست آمد(جدول3). اثر متقابل تراکم و تاریخ کاشت بر وزن خشک اندام هوایی معنی دار نشد(جدول 2).تراکم 7 بوته در مترمربع در تاریخ کاشت 15 اسفند و 10 بوته در مترمربع در15 فروردین با 3610 کیلوگرم در هکتار بالاترین و تراکم 5 بوته در متر مربع در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت با 7/886 کیلوگرم در هکتار کمترین وزن خشک اندام هوایی را نشان دادند(جدول4). جدول 2------------- جدول 3-------------- جدول 4------------------ عملکرد وزن تر و خشک ریشه در مقایسه میانگین های تاریخ کاشت بر عملکرد وزن تر ریشه،مشخص شد که تاریخ های کاشت 15 اسفند و 15 اردیبهشت با یکدیگر اختلاف معنی دار نداشتند ولی هر دو با تاریخ کاشت 15 فروردین دارای اختلاف معنی دار بودند درتاریخ کاشت 15 فروردین بالاترین میانگین وزن تر ریشه به میزان 3/1548 کیلوگرم در هکتار ودر تاریخ کاشت 15 اردیبهشت کمترین میانگین وزن تر ریشه به میزان 8/1073 کیلوگرم در هکتار تولید شد( جدول3). تراکم 10بوته در مترمربع با 3/1736 کیلوگرم در هکتار بیشترین و تراکم 5 بوته در مترمربع با 3/806 کیلوگرم در هکتار کمترین وزن تر ریشه گیاه کاسنی را نشان دادند(جدول3). اثر متقابل تراکم و تاریخ کاشت بر وزن تر ریشه در سطح احتمال پنج در صد معنی دار بود(جدول2).در تراکم 10 بوته در مترمربع در تاریخ کاشت 15 فروردین بالاترین (2092 کیلوگرم در هکتار) و در تراکم 5 بوته در مترمربع در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت کمترین وزن تر ریشه (3/663 کیلوگرم در هکتار ) بدست آمد(جدول 4). در تاریخ کاشت 15 فروردین بالاترین میانگین وزن خشک ریشه به میزان 2/536 کیلوگرم در هکتار ودر تاریخ کاشت 15 اردیبهشت کمترین میانگین وزن خشک ریشه به میزان 5/372 کیلوگرم در هکتار حاصل گردید(جدول 3). تراکم های 10بوته در مترمربع با 7/597 کیلوگرم در هکتار بیشترین میانگین وزن خشک ریشه و تراکم 5 بوته در مترمربع با 5/299 کیلوگرم در هکتار کمترین وزن خشک ریشه گیاه کاسنی را نشان دادند(جدول 3).در بررسی اثر متقابل تراکم و تاریخ کاشت بر وزن خشک ریشه مشاهده شد که تراکم 10 بوته در مترمربع در تاریخ کاشت 15 فروردین با 732 کیلوگرم در هکتار بالاترین و تراکم 5 بوته در مترمربع در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت با5/257کیلوگرم در هکتار کمترین وزن خشک ریشه را تولید نمودند(جدول4). تعداد شاخه جانبی و ارتفاع گیاه تجزیه و تحلیل های انجام شده نشان داد که اثر تاریخ های مختلف کاشت بر روی صفت تعداد شاخه های جانبی، در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود(جدول2). با مقایسه میانگین های تاریخ کاشت می توان نتیجه گرفت که تاریخ های کاشت 15 اسفند و15فروردین با یکدیگر اختلافی نداشتند ولی هر دو با تاریخ کاشت 15 اردیبهشت دارای اختلاف معنی دار می باشند همچنین نتایج نشان داد که تاریخ کاشت 15 اسفند با میانگین 6 شاخه در بوته بالاترین و تاریخ کاشت 15 اردیبهشت با میانگین صفر شاخه در بوته کمترین تعداد شاخه های جانبی را به خود اختصاص دادند(جدول3). در مقایسه میانگین اثر تراکم بوته بر تعداد شاخه جانبی مشخص شد که تراکم 5 بوته در مترمربع با 9/4 شاخه در بوته بیشترین میانگین تعداد شاخه جانبی و تراکم 7 بوته در مترمربع با 4/3 شاخه در بوته کمترین میانگین تعداد شاخه جانبی گیاه کاسنی را تولید نمودند(جدول3). اثر متقابل تراکم و تاریخ کاشت بر تعداد شاخه جانبی معنی دار نشد(جدول2). تراکم 5 بوته در مترمربع در تاریخ کاشت 15 اسفند با 3/6 شاخه بالاترین تعداد شاخه جانبی را به خود اختصاص داد و در کلیه تراکم های 15 اردیبهشت نیز به دلیل عدم ورود به مرحله ساقه دهی، شاخه جانبی تولید نشد (جدول4). بیشترین میانگین ارتفاع ساقه در زمان گلدهی به میزان 67 سانتیمتر، مربوط به تاریخ کاشت 15 فروردین و کمترین آن به میزان صفر سانتیمتر به تاریخ کاشت 15 اردیبهشت مربوط می شود(جدول3). در مقایسه میانگین اثر تراکم بوته بر ارتفاع ساقه در زمان گلدهی مشخص شد که در تراکم 5 بوته در مترمربع با 1/51 سانتی متر بیشترین میانگین ارتفاع ساقه در زمان گلدهی ودر تراکم 7 بوته در مترمربع با 8/39 سانتی متر کمترین میانگین ارتفاع ساقه در زمان گلدهی گیاه کاسنی بدست آمد(جدول3). اثر متقابل تراکم و تاریخ کاشت بر ارتفاع ساقه در زمان گلدهی در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود(جدول2). تراکم 5 بوته در مترمربع در تاریخ کاشت 15 فروردین با 77 سانتی متر بالاترین ارتفاع ساقه در زمان گلدهی را نشان داد و در کلیه تراکم های 15 اردیبهشت نیز به دلیل عدم ورود به مرحله ساقه دهی، عملکردی حاصل نشد(جدول4). عملکرد گل اثر تاریخ های مختلف کاشت بر عملکرد وزن خشک گل در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود (جدول2).با مقایسه میانگین های عملکرد گل خشکمی توان نتیجه گرفت که تاریخ کاشت 15 اسفند با میانگین وزن 67 کیلوگرم در هکتار بالاترین و تاریخ کاشت 15 اردیبهشت به دلیل برخورد با شرایط نامطلوب آب وهوایی و عدم تولید ساقه گل دهنده کمترین وزن خشک گل را تولید کردند(جدول3). مقایسه میانگین اثر تراکم بوته بر وزن خشک گل نشان می دهد که بین تراکم های مختلف بوته اختلافی وجود ندارد و همه در یک گروه مشترک قرار گرفته اند (جدول3). اثر متقابل تراکم و تاریخ کاشت بر عملکرد وزن خشک گل معنی دار نشد(جدول2). بحث محصول اقتصادی مورد نظر در گیاه داروئی کاسنی، عملکرد وزن تر اندام هوایی و ریشه در واحد سطح است و مدیریت زراعی بایستی به گونه ای باشد که حداکثر میزان اندام هوایی و ریشه حاصل شود. در پژوهش حاضر،تاریخ کاشت زود هنگام (15 اسفندماه) با اینکه از نظر آماری در تولیدوزن تر اندام هوایی با سایر تاریخ ها اختلاف معنی دارندارد اما بیشترین میزان تولید ( 11725 کیلوگرم درهکتار ) را به خود اختصاص داد.Baert کشت زود هنگام را در خیلی از موارد به عنوان پتانسیلی جهت افزایش عملکرد درگیاه کاسنی مخصوصاً دراقلیم مدیترانه ای حائزاهمیت می داند (5).Madani و همکارانتاریخ کاشت 25 فروردین ماه را برای تولید بیشترین میزان اندام هوایی از گیاه کاسنی در شرایط مشهد و اراک معرفی کردند (8).Meijerو Matthijsenگزارش نمودند که کشت زود هنگام کاسنی باعث افزایش رشد برگها شده که در نهایت افزایش عملکرد را به دنبال خواهدداشت (7). با توجه به اینکه جهت تهیه عرق کاسنی از اندام هوائی و ریشه، تواماٌ استفاده می شود، و ریشه گیاه کاسنی دارای ماده اینولین می باشد، حصول بالاترین وزن تر ریشه از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پژوهش، تاریخ کاشت 15 فروردین ماه بیشترین میزان وزن تر ریشه را تولید نمود.Madaniو همکارانبیشترین میزان تولید وزن تر ریشه در گیاه کاسنی را از تاریخ های کاشت 25 اسفند و 25 فروردین (بدون اختلاف معنی دار) گزارش نمودند (8).Dielen و همکاران مشاهده نمودند که درصورت کشت زود هنگام کاسنی به دلیل تشکیل زودتر گلها، رشد ریشه ها کاهش می یابد (6). با توجه به مطلب مذکور،در پژوهش حاضر گیاهان کشت شده در تاریخ کاشت 15 اسفند ماه زودتر وارد مرحله گلدهی شدندو میزان وزن تر ریشه آنها نسبت به تاریخ کاشت 15 فروردین ماه کاهش یافت. تاریخ کاشت 15 اسفندماه بیشترینمیزان وزن خشک گل را نسبت به سایر تاریخ ها در این پژوهش تولید نمودکه دلیل آن ورودزودتر گیاهان به مرحله گلدهی بود.تاریخ کاشت 15 اردیبهشت ماه بدلیل برخورد با فصل گرما در شرایط اقلیمی استان یزد به مرحله ساقه دهی نرفته و درنتیجه هیچگونه عملکرد گلی نداشت. تراکم گیاه صفات وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، تعداد شاخه جانبی و ارتفاع ساقه در زمان گلدهی را تحت تاثیر قرار داد.با افزایش تراکم، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه افزایش یافت.Madaniو همکاراننتیجه گرفتند که با افزایش تراکم بوته از 8 به 16 و 24، وزن ریشه ها کاهش یافتوبیشترین میزان وزن ریشه را در تراکم 8 بوته در متر مربع گزارش نمودند (8) که با نتایج حاصل از این پژوهش هماهنگی دارد. اثرات متقابل تاریخ کاشت و تراکم، صفات مورد بررسی را تحت تاثیر قرار داد بطوریکه بیشترین میزان وزن تر اندام هوایی و ریشه در تاریخ کاشت 15 فروردین ماه و تراکم 10بوته در مترمربع بدست آمد. تاریخ کاشت 15 اردیبهشت ماه بدلیل دیر بودن کشت با توجه به شرایط آب و هوایی استان یزد، کمترین میزان عملکرد را به خود اختصاص داد. به طور کلی با توجه به یافته های به دست آمده در این بررسی و اینکه جهت تولید عرق کاسنی از اندام هوایی و ریشه گیاه تواماًو به صورت تر استفاده می گردد تاریخ کاشت 15 فروردین ماه و تراکم 10 بوته در مترمربع به منظور حداکثر عملکرد بیولوژیک برای گیاه کاسنی در یزد ومناطق مشابه توصیه می شود. عملکرد وزن خشک ریشه به عنوان اندام بااهمیت کاسنی نیز در تاریخ کاشت 15 فروردین و تراکم 10 بوته در متر مربع بیشتر از سایر تیمارها می باشد . | ||
| مراجع | ||
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 7,640 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,426 |
||