2دانشجوی سابق کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
3دانشیار اصلاح نباتات، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
4استادیار اصلاح نباتات، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
5مربی مؤسسه تحقیقات چغندرقند
چکیده
به منظور ارزیابی وراثتپذیری طول دوره رشد کوتاه (زودرسی) در هیبریدهای چغندرقند، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی مهندس عبدالرسول مطهری کرج وابسته به مؤسسه تحقیقات چغندرقند در سال 1386 اجرا شد. در این آزمایش وراثتپذیری صفات تست کراسهای حاصل از تلاقی 18 خانواده ناتنی با یک لاین نرعقیم، به همراه یک رقم شاهد مناسب برای طول دوره رشد کوتاه در شرایط دیرکاشتی (تیرماه) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تست کراسها از لحاظ اغلب صفات اختلاف معنیداری ندارند. مقایسه میانگینها نشان داد که هیبریدهای شماره 3، 9 و 16 از نظر بسیاری از صفات اختلاف اندکی با واریته شاهد دارند و در این میان، تست کراس شماره3 برای دوره رشد کوتاه مناسب تشخیص داده شد که با یک رقم اصلاح شده تجاری قادر به رقابت است. برای صفات مورفولوژیک (مثل تعداد برگ و ارتفاع طوقه) و برخی صفات مربوط به ناخالصیها (مثل سدیم و ضریب استحصال شکر) وراثتپذیری خصوصی بالایی وجود داشت. لذا در بین خانوادههای ناتنی هنوز امکان اصلاح صفات ذکر شده از لحاظ طول دوره رشد کوتاه وجود دارد. اما وراثتپذیری خصوصی برای عملکردریشه، عملکردقند و عملکرد قند سفید در حد صفر بود. عملکردریشه با عملکردقند، عملکرد قندسفید، قطر ریشه و ارتفاع طوقه همبستگی مثبت و معنیدار و با درصد قند همبستگی منفی و معنیدار نشان داد.
Assessment of heritability and identification of suitable hybrids for late sowing in sugar beet
نویسندگان [English]
A. Rajabi1؛ P. Pirniya2؛ R. Amiri3؛ S. Salimi2؛ M. Ebrahimi4؛ M. Aghaeezadeh5
1Assistant professor of Sugar Beet Seed Institute (SBSI), Iran.
2Former student of Ms.c of Plant breeding Sciences, College of Aburaihan, University of Tehran, Iran
3Dept. of Agronomy and Plant Breeding Sciences, College of Aburaihan, University of Tehran, Iran.
4Dept. of Agronomy and Plant Breeding Sciences, College of Aburaihan, University of Tehran, Tehran, Iran .
5Instructor of Sugar beet Seed Institute (SBSI), Iran.
چکیده [English]
In order to assess the heritability of short vegetation period (early maturity) of sugar beet hybrids, an experiment was carried out in randomized complete block (RCB) design with 4 replications in Abdolrasoul Motahari Agricaltural Research Station of Sugar Beet Seed Institute, Karaj, Iran in 2009. In this research, the heredity of the traits in testcrosses derived from crosses of 18 half sib families with a male sterile line accompanied by a short vegetation period check variety was evaluated under late sowing condition (about late June). ANOVA results showed that there were no significant differences among the testcrosses for most of the traits- Means comparison showed that the hybrids 3, 9, and 16 had slight difference with the check variety for most traits. The testcross 3 was considered suitable for short growth period which was comparable with the commercial check variety. For morphological traits (such as leaf number and crown height) and some impurity traits (such as sodium and extraction coefficient of sugar), narrow- sense heritability was high. Therefore, there is still possibility to improve the above- mentioned traits with respect to the short vegetation period in the half- sib families. For root yield, sugar yield, and white sugar yield, the heritability was about zero. Root yield had significant positive correlations with sugar yield, white sugar yield, root diameter, and crown height and significant negative correlation with sugar content.
کلیدواژهها [English]
heritability, Late sowing, Root yield, Short vegetation period, Water deficit