با توجه به قدرت بالای آنتاگونیستی قارچTrichoderma harzianum ، پنج جدایه T.h.K، T.h.BI، T.h.Mo،Var33وتربت VIانتخاب و اثر آن در شرایط آزمایشگاه و گلخانه بر بیمارى مرگ گیاهچه چغندرقند ناشى ازRhizoctonia solani مطالعه شد. قدرت آنتاگونیستی جدایههاى T. harzianum بهصورت کشت دو طرفه روى PDA در کشت همزمان، کشت 48 ساعته و 96 ساعتهR. solani بررسى شد و مشخص شد کلیه جدایههای T. harzianum میتوانند پس از متوقف کردن رشد میسلیومی R. solaniکلنى آن را بهطور کامل کلنـیزه و بر روی آن اسپـرزایى کنند. در هر سه آزمایش، جدایه T.h.Kدرمقایسه با سایر جدایهها، در زمان کوتـاهترى کلـنى R. solaniرا کلنـیـزه کرد. بـررسىهاى میکروسکپى نحوهتأثیر جـدایههای T. harzianumروی R. solaniنشان داد این جدایهها با پیچش هیفى، نفوذ و متلاشى کردن هیف، رشد آن را متـوقف کرده و در نهـایت باعـث از بیـن رفتن آن مـیشـوند. متابولیـتهای فرار جـدایههایT. harzianum، اثر بازدارندگى قابلتوجهى روى رشد میسلیومى قارچ عامل بیمارى داشتند که در این میان جدایه T.h.BI با 63/89 درصد، بیشترین اثر بازدارندگى را از خود نشان داد. در بررسی اثر بازدارندگی پنج غلظت(30-25-20-15-10 درصد) متابولیتهای مایع خارج سلولی جدایههایT.harzianum در جلوگیری از رشد میسلیومى R. solaniمشخص شد، متابولیتهاى مایع خارج سلولی هیچ یک از جدایهها در غلظتهاى بهکار رفته، تأثیر معنىدارى در رشد میسلیومى R. solaniنداشتند. در آزمایشهاى گلخانهاى مشخص شد، پوشش دادن بذر چغندرقند با عوامل آنتاگونیست یا اضافه کردن آنها به خاک بر میزان مرگ و میر گیاهچهها در فاصله 30 روز پس از کاشت، تأثیر چشمگیرى در مقایسه با شاهد آلوده دارد و از این نظر، بین جدایهها تفاوت معنیدارى وجود داشت. در مجموع، جدایههای T.h.K و Var33در روش محلول پاشى خاک، بهترین اثر را در کنترل بیمارى داشتند.
Investigation on biological control of sugar beet damping-off disease by some isolates of Trichoderma harizanum Rafai
نویسندگان [English]
M. Shahiri Tabarestani1؛ M. Falahati Rastegar2؛ B. Jafarpour2؛ H. Rohani3
1Formerly MSC student in Plant Pathology Dept.
2University of Mashhad, Coll. of Agr., Plant Pathology Dept.
3University of Hamedan, Coll. of Agr., Plant Pathology Dept.
چکیده [English]
Due to high antagonistic activity of Trichoderma harizanum, 5 isolates T.h.K, T.h.BI, T.h.Mo, Var33 and Torbat VI were selected and their efficacy was studied for controlling sugar beet damping-off caused by Rhizoctonia solani, under in vitro and in vivo conditions. Antagonistic ability of T. harzianum isolates was investigated as dual culture on PDA in concomitant and sequential cultures, 48 and 96 hours after R. solani culturing. It was found that all T. harzianum isolates colonized R. solani colony, stopped its mycelial growth and sporulated on it. In all 3 experiments, the isolate T.h.K, colonized R.solani colony in a shorter time compared to other isolates. Microscopic observations showed that these isolates coiled around, penetrated and degenerated hypha of R.solani, stopped its growth and finally lysed it. Volatile metabolites of T. harzianum isolates had significant inhibitory effect on mycelial growth of the pathogen, among which T.h.BI isolate with inhibition percent of 89.63% had the best effect. In investigation of inhibitory effect of 5 concentrations (% 10-% 15-% 20-% 25-% 30) of culture filtrates of T. harzianum isolates in reduction of R. solani mycelial growth, it was found that none of the isolates at the above concentrations had any effect on R. solani mycelial growth. In greenhouse experiments, it was cleared found that seed coating or soil drenching by antagonistic agents had significant effect in reduction of seedling mortality, 30 days after sowing in comparison with infected control and there were significant differences among the isolates. Isolates T.h.K and Var33 in soil drenching method, had the best effect in controlling of the disease.