| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,998 |
| تعداد مقالات | 33,576 |
| تعداد مشاهده مقاله | 44,215,831 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,565,764 |
اولویت‌بندی مناطق دچار فرسایش آبکندی در استان قزوین | ||
| مهندسی و مدیریت آبخیز | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 مرداد 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijwmse.2024.365707.2063 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا بیات* 1؛ مجید زنجانی جم2؛ مجید صوفی3 | ||
| 1استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران. | ||
| 2کارشناس پژوهشی | ||
| 3دانشیار بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج | ||
| چکیده | ||
| فرسایش آبکندی از عوامل مهم تخریب و هدررفت خاک و تولید رسوب است. هدف تحقیق حاضر، اولویت‌بندی مناطق آبکندی استان قزوین است. ابتدا مناطق آبکندی استان بر اساس داده‌های موجود و بازدید صحرایی شناسایی شدند. نقشه پراکنش آبکندها و اقلیم، از روی هم‌اندازی نقشه‌های مناطق آبکندی و اقلیم دومارتن گسترده در محیط GIS تهیه شد. از هر اقلیم دو منطقه که مساحتی بیش از 500 هکتار داشتند و از هر منطقه سه آبکند نمونه برای برداشت‌های صحرایی به عنوان مناطق معرف انتخاب و مشخصه‌های ابعادی آبکندها، خاک، کاربری اراضی گذشته و فعلی و خسارت اقتصادی گسترش آبکندها در مناطق معرف اندازه‌گیری شد. بر اساس مجموع شاخص‌های اقتصادی و شکل‌شناسی، اولویت‌بندی مناطق آبکندی انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که آبکندها در هر پنج اقلیم نیمه خشک سرد، نیمه خشک فراسرد، نیمه‌خشک معتدل، نیمه‌مرطوب گرم و مدیترانه‌ای گرم استان پراکنش دارند، ولی در اقلیم‌های مدیترانه‌ای و نیمه‌خشک از فراوانی و مساحت بیشتری برخوردار هستند. آبکندهای استان قزوین با پلان عمومی پنجه‌ای و پلان پیشانی نقطه‌ای هستند که معرف تاثیر رواناب سطحی در ایجاد و گسترش آنها است. آبکندها عموماً در خط القعر دره‌ها ایجاد و دارای گسترش عرضی بیشتر و از نظر عمق در کلاس متوسط (کمتر از 5 متر) قرار می‌گیرند. خاک مناطق آبکندی دارای بافت سنگین تا نیمه سنگین بوده و کاربری اراضی مرتع است. خسارت اقتصادی وارده به مراتع استان در اثر گسترش آبکندها بالغ بر 84/39 میلیارد ریال برآورد شده است. مناطق آبکندی قسطین‌رود در اقلیم نیمه‌خشک معتدل، آبدره با اقلیم نیمه خشک سرد و دورچاک در اقلیم مدیترانه‌ای گرم در اولویت‌های اول، دوم و سوم برای عملیات حفاظت خاک قرار دارند و مناطق یل‌آباد، دستجرده و معلم‌کلایه از اولویت کمتری برخودارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فرسایش آبکندی؛ قزوین؛ هدررفت خاک؛ خسارت اقتصادی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Prioritization of Gullied area in Qazvin province | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Reza Bayat1؛ majid zanjanijam2؛ Majid Soufi3 | ||
| 1Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management institute, AREEO, Tehran, Iran. | ||
| 2researcher | ||
| 3Associate Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shiraz, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Soil erosion causes soil degradation and reduction of its fertility potential. Gully erosion is one of the accelerated phenomena caused by human developmen programs and one of the important factors of soil degradation, which causes soil lost and sediment production in different climates of Iran. Physical condition of each region, morphometric characters of each gully, soil, land use, causes of gully erosion and economic damages were recorded. Based on the information obtained, the prioritization of watershed areas for the implementation of watershed management and soil protection operations based on the proposed method of prioritizing indicators of area, length, width to depth, total damage and damage per surface unit according to a score between 0 for no priority and 9 was given the highest priority. First, the value of each factor was divided by the average value of the factor in the province and in ascending order, a score of 0 for the lowest value of the index and a score of 9 for the highest value was assigned to the region, and the priority of the regions was determined separately based on the scores of each index. Then, the total score of the indicators' priorities was calculated, in ascending order, and the highest score was determined as the first priority and the lowest score was determined as the last priority.Soil of gullies has heavy to semi-heavy texture and land use is natural rangeland mostly. Causes of gully erosion are destruction of rangeland vegetation cover and soil erodibility. Economic damage to rangeland due to gully development was more than 3984 million rials. Result of priority control indexes review showed that Aftab Dar, Durchak and QostynRud Regions have high priority of erosion control and Yala-Bad, Dastjerdeh and MoallmeKelayeh areas have lower priority. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Economic Damage, Gully Erosion, Priority, Qazvin, Soil Loss | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 278 |
||