سرگزی, علیرضا, قویدل, مهدیه, سالارپور, ماشااله, ضیائی, سامان, کیخا, علیرضا. (1403). بررسی عوامل موثر بر تاب آوری(اقتصادی- محیط زیستی) خانوارهای روستایی منطقه سیستان در برابر خشکسالی و عدم آورد رودخانه هیرمند. سامانه مدیریت نشریات علمی, (), -. doi: 10.30490/rvt.2024.361851.1562
علیرضا سرگزی; مهدیه قویدل; ماشااله سالارپور; سامان ضیائی; علیرضا کیخا. "بررسی عوامل موثر بر تاب آوری(اقتصادی- محیط زیستی) خانوارهای روستایی منطقه سیستان در برابر خشکسالی و عدم آورد رودخانه هیرمند". سامانه مدیریت نشریات علمی, , , 1403, -. doi: 10.30490/rvt.2024.361851.1562
سرگزی, علیرضا, قویدل, مهدیه, سالارپور, ماشااله, ضیائی, سامان, کیخا, علیرضا. (1403). 'بررسی عوامل موثر بر تاب آوری(اقتصادی- محیط زیستی) خانوارهای روستایی منطقه سیستان در برابر خشکسالی و عدم آورد رودخانه هیرمند', سامانه مدیریت نشریات علمی, (), pp. -. doi: 10.30490/rvt.2024.361851.1562
سرگزی, علیرضا, قویدل, مهدیه, سالارپور, ماشااله, ضیائی, سامان, کیخا, علیرضا. بررسی عوامل موثر بر تاب آوری(اقتصادی- محیط زیستی) خانوارهای روستایی منطقه سیستان در برابر خشکسالی و عدم آورد رودخانه هیرمند. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; (): -. doi: 10.30490/rvt.2024.361851.1562
بررسی عوامل موثر بر تاب آوری(اقتصادی- محیط زیستی) خانوارهای روستایی منطقه سیستان در برابر خشکسالی و عدم آورد رودخانه هیرمند
1گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل
2خیابان پاسداران کوچه شهید ژیانی پلاک 31
3گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
4سیستان و بلوچستان-زابل- دانشگاه ملی زابل- گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
چکیده
منطقه سیستان به دلیل شرایط آّب و هوایی و نیز عدم آورد رودخانه هیرمند یکی از مناطق خشک کشور است که سالیان متمادی با چالش خشکسالی مواجه بوده و از شدت این پدیده رنج می برد، با شدت گرفتن خشکسالیها طی سالهای اخیر ضرورت اتخاذ تدابیر و راهکارهای لازم برای کاهش اثرات این پدیده به موضوع اساسی تبدیل شده تا کارشناسان خواستار تدوین برنامه های جامع مقابله با خشکسالی در این منطقه شوند. به طور کلی یکی از رویکردها برای فائق آمدن بر پدیده خشکسالی، رویکرد تاب آوری است که نیازمند شناخت جامع و اصولی عوامل موثر بر آن در نظام بهره برداری کشاورزی است. این پژوهش با هدف تعیین تاب آوری اقتصادی و محیط زیستی خانوارهای روستایی انجام گردید. داده ها و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه و مراجعه مستقیم به سازمان های ذیربط گردآوری و با کمی سازی متغیر تاب آوری، تأثیر متغیرهای دموگرافیکی، اقتصادی و محیط زیستی بر این متغیر با استفاده از مدل لاجیت ترتیبی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تابآوری کشاورزان در برابر خشکسالی پایین بوده و متغیرهایی چون توانمندی و تعلق مکانی و عوامل جمعیتی و اقتصادی بر تاب آوری کل اثر مثبت و معنیدار و متغیرهایی چون تحصیلات کشاورزان اثر منفی و معنیداری بر احتمال قرار گرفتن خانوار در سطوح بالاتر از میزان تاب آوری داشته است. در بین این متغیرها، شاخصهای مربوط به درآمد(از سطح کم به زیاد)، سرمایه جانبی و تعلق مکانی به ترتیب به مقدار 42/27، 19/14 و 95/13 درصد، بیشترین اثر را بر تاب آوری داشتهاند.
Investigating Factors Affecting the Resilience (Economic-Environmental) of Rural Households in the Sistan Region against Drought and the Absence of the Hirmand River Water
نویسندگان [English]
Alireza Sargazi1؛ Mahdiyeh ghavidel2؛ mashaallah salarpour3؛ Saman Ziaie4؛ ALIREZA KEIKHA3
1Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, University of Zabol,, Zabol
2خیابان پاسداران کوچه شهید ژیانی پلاک 31
3Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, University of Zabol
4Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, University of Zabol
چکیده [English]
Sistan is one of the dry regions of the country due to weather conditions and lack of Hirmand river, which has been facing the challenge of drought for many years and suffers from the severity of this phenomenon. In order to reduce the effects of this phenomenon, it has become a fundamental issue for experts to demand the formulation of comprehensive plans to deal with drought in this region. In general, one of the approaches to overcome the drought phenomenon is the resilience approach, which requires a comprehensive and fundamental understanding of the factors affecting it in the agricultural exploitation system. This research was conducted with the aim of determining the economic and environmental resilience of rural households. The required data and information were collected through a questionnaire and direct reference to relevant organizations, and by quantifying the resilience variable, the effect of demographic, economic and environmental variables on this variable was evaluated using the ordinal logit model. The results showed that the resilience of farmers against drought is low, and variables such as capability and location, demographic and economic factors have a positive and significant effect on total resilience, and variables such as farmers' education have a negative and significant effect on the probability of a household being placed at higher levels. It has a lot of resilience. Among these variables, the indicators related to income (from low to high level), collateral capital and place belonging have the greatest effect on resilience with 27.42, 14.19 and 13.95%, respectively.
کلیدواژهها [English]
Resilience, drought, Factor Analysis, ordinal logit, Sistan region