| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,996 |
| تعداد مقالات | 33,553 |
| تعداد مشاهده مقاله | 44,160,438 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,533,933 |
ارزیابی مدیریت منابع طبیعی با استفاده از شاخص‌های حکمرانی (استان گلستان) | ||
| تحقیقات مرتع و بیابان ایران | ||
| مقاله 7، دوره 31، شماره 1، خرداد 1403، صفحه 93-106 اصل مقاله (735.25 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijrdr.2024.131465 | ||
| نویسندگان | ||
| امین محمدی استاد کلایه* 1؛ ابوالفضل طهماسبی2؛ مجتبی کاشانی3؛ مهدی کشاورز قرابایی4 | ||
| 1استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، | ||
| 2استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران. | ||
| 3استادیار، گروه آمار و ریاضی، دانشکده علوم پایه و فنی و مهندسی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران | ||
| 4استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی آزادشهر، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف حکمرانی خوب منابع طبیعی برآیندی از تعامل و برخواسته از کنش و واکنش‌های اجتماعی نهادی- محیطیِ کلیه گروداران است، این رویکرد با فراهم کردن فضا برای فرایندهای مشارکتی، بستر مناسبی برای تقویت جامعه مدنی در کنار دولت و بخش خصوصی در اداره منابع طبیعی به‌شمار می‌رود. با توجه به پیچیده‌ترشدن مسائل و مشکلات منابع طبیعی، مدیریت آن به شکل سنتی جوابگوی چالش‌های موجود نیست؛ به همین دلیل در سال‌های اخیر رویکردهای متعددی در حوزه مدیریت منابع طبیعی مطرح شده که ازجمله مهمترین این رویکردها می‌توان به حکمرانی خوب اشاره کرد. استان گلستان، یکی از استان‌های شمالی کشور ایران است که با مساحتی در حدود 20367 کیلومتر مربع، 3/1 درصد از مساحت کشور را به خود اختصاص داده است. متأسفانه منابع طبیعی استان گلستان طی چند دهه اخیر در نتیجه برداشت مازاد از جنگل‌ها و چرای بیش از حد دام‌ها و دیگر اقدامات انسانی مورد تهدید واقع شده و امروزه با چالش‌های اساسی در این زمینه مواجه است. حجم بالای تخریب منابع طبیعی در کنار بروز بحران‌های زیست محیطی از قبیل سیل و خشکسالی و غیره ضرورت بررسی و تحقیق دقیق وضعیت مدیریت منابع طبیعی در استان را بیش از پیش نمایان می‌سازد تا ضمن اصلاح و برطرف کردن مشکلات، زمینه بهبود وضعیت مدیریت منابع طبیعی در استان گلستان فراهم شود. این تحقیق درصدد ارزیابی الگوی مدیریت منابع طبیعی مبتنی بر شاخص‌های حکمرانی خوب در استان گلستان است. مواد و روش‌ها در گام نخست، با توجه به فراوانی شاخص‌های استخراج شده از مطالعات و تحقیقات جهانی و منطقه‌ای، هفت شاخص مشارکت، پاسخگویی، مسئولیت‌پذیری، حاکمیت قانون و عدالت، شفافیت، کارایی و اثربخشی و شاخص اجماع‌گرایی مورد توجه این پژوهش قرار گرفتند. شهرستانهای واقع در نواحی شرقی استان گلستان سطح تحلیل و بهره‌برداران و کارشناسان منابع طبیعی این نواحی به‌عنوان واحد تحلیل در نظر گرفته شدند. برای تعیین تعداد نمونه‌های بهره‌بردار از فرمول کوکران- در سطح اطمینان 95 درصد و ضریب خطای 7 درصد استفاده شد. بر این اساس حجم نمونه برآوردی، 189 نمونه تعیین شد که پس از دریافت پرسش‌نامه‌ها و بررسی اولیه آنها، در نهایت 177 پرسش‌نامه صحیح برای تحلیل آماری انتخاب گردید. همچنین 70 کارشناس منابع طبیعی برای تکمیل پرسش‌نامه انتخاب شدند. انتخاب نمونه‌های بهره‌بردار به صورت نمونه‌های تصادفی دردسترس و انتخاب کارشناسان از طریق تمام شماری انجام شد. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات پژوهش با استفاده از روش تحلیل t و تحلیل واریانس انجام شده است. نتایج نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که میانگین کلی شاخص حکمرانی خوب منابع طبیعی از دیدگاه بهره‌برداران 8884/2 می‌باشد که پایین‌تر از میزان میانگین نظری بوده و نشانگر حکمرانی ضعیف منابع طبیعی از دیدگاه بهره‌برداران منابع طبیعی در منطقه مورد مطالعه است. از دیدگاه بهره‌برداران کمترین امتیاز میانگین به ترتیب مربوط به شاخص‌های حاکمیت قانون و عدالت، شفافیت و پاسخگویی می‌باشد. بررسی دیدگاه کارشناسان نشان داد، میزان رضایت از وضعیت تمامی شاخص‌ها، بیشتر از حد متوسط بوده که در این میان بیشترین امتیاز حکمرانی خوب به ترتیب با امتیاز 46/3 و 42/3 مربوط به شاخص‌های پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری می‌باشد. با توجه به نتایج بدست آمده از نظر کارشناسان، مهمترین فاکتور حکمرانی خوب، کارایی و اثربخشی است، این در حالی است که بهره‌برداران از مشارکت به عنوان مهمترین فاکتور حکمرانی خوب یاد کرده‌اند. نتیجه‌گیری براساس نتایج تحقیق میانگین کلی شاخص پایین‌تر از میزان میانگین بوده، که این موضوع بیانگر حکمرانی نسبتاً ضعیف منابع طبیعی از دیدگاه بهره‌برداران در منطقه مورد مطالعه می‌باشد. این در حالی است که از دیدگاه کارشناسان میزان رضایت از وضعیت تمامی ابعاد و شاخص‌های حکمرانی خوب بیشتر از میانگین است. با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق و جایگاه حکمرانی منابع طبیعی به‌ویژه از طریق فعالیت‌های مشارکتی، دخالت دادن بهره‌برداران در پروژه‌های منابع طبیعی و استفاده بهینه از دانش بومی بهره‌برداران، در کنار تقویت تعاونی‌های منابع طبیعی در تحقق حکمرانی خوب منابع طبیعی مؤثر واقع شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حکمرانی مطلوب؛ حکمرانی مشارکتی؛ شفافیت؛ استان گلستان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Evaluation of natural resource management using good governance indexes | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Amin Mohammadi Ostadkalayeh1؛ Abolfazl Tahmasebi2؛ Mojtaba Kashani3؛ Mehdi Keshavarz Ghorabaee4 | ||
| 1Assistant Prof., Department of Range and Watershed Management, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous, I.R. Iran. | ||
| 2Assistant Prof., Department of Range and Watershed Management, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous, I.R. Iran. | ||
| 3Assistant Prof., Department of Mathematics and Statistics, Faculty of Basic Sciences and Engineering, Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous, I.R. Iran. | ||
| 4Assistant Prof., Department of Management, Faculty of Azadshahr Humanities, Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous, I.R. Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Background and Objectives Sound natural resource governance arises from the interplay of social and institutional-environmental responses by all stakeholders. This collaborative approach provides a platform for strengthening civil society alongside the government and private sector in natural resource management. Traditional management methods need help to address the increasing complexity of natural resource issues. Consequently, several approaches have emerged in recent years, with good governance being the most prominent. Golestan province, occupying 1.3% of Iran's land area (20,367 square kilometers), is in the country's north. Unfortunately, deforestation, excessive livestock grazing, and other human activities have threatened Golestan's natural resources in recent decades, posing significant challenges. The depletion of natural resources, coupled with environmental crises like floods and droughts, underscores the need for a detailed investigation of the province's natural resource management practices. This study aims to evaluate the alignment of natural resource management in Golestan province with sound governance principles. Methodology Seven indicators were selected for this research based on a comprehensive review of global and regional studies: participation, accountability, responsibility, rule of law and justice, transparency, efficiency and effectiveness, and consensus. The eastern cities of Golestan province served as the unit of analysis, with natural resource users and experts in these areas constituting the analysis unit. Cochran's formula determined the sample size, resulting in a target of 189 participants. After receiving and reviewing the questionnaires, 177 valid responses were included for statistical analysis. Additionally, 70 natural resource experts were selected to complete the questionnaire. User samples were randomly selected, while all experts were included (complete counting). Data analysis involved t-tests and analysis of variance. Results From the users' perspective, the overall good governance index for natural resources averaged 2.8884, less than the theoretical average. This indicates weak governance according to the study area's natural resource users. The lowest average scores were assigned to the rule of law, justice, transparency, and accountability. Experts expressed higher satisfaction levels with all indicators, with the highest scores (3.46 and 3.42) for accountability and responsibility, respectively. Experts identified efficiency and effectiveness as the most crucial factor for good governance, while users prioritized participation. Conclusion The results reveal that the overall good governance index falls below the theoretical average, suggesting relatively weak governance of natural resources from the stakeholders' perspective in the studied area. This research emphasizes the importance of user involvement in natural resource projects, effective utilization of local knowledge, and strengthening cooperatives to improve the region's natural resource governance. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Consensus, Desirable Management, Golestan province, Participatory Management | ||
| مراجع | ||
|
- Acar, S. 2017. Natural Resources and Sustainability. In The Curse of Natural Resources (pp. 61-119). Palgrave Macmillan, New York. - Ahani, M., & Afshar Kazemi, M. A. 2021. Cluster Analysis of Iran’s Global Position Based on Sustainable Economic Development Framework. Science and Technology Policy Letters, 11(1), 83-100. (In Persian) - Bennett, N.J. and Dearden, P. 2014. Why local people do not support conservation: Community perceptions of marine protected area livelihood impacts, governance and management in Thailand. Marine policy, 44, 107-116. - Börzel, T. A., & Grimm, S. 2018. Building Good (Enough) Governance in Postconflict Societies & Areas of Limited Statehood: The European Union & the Western Balkans. Dædalus, 147(1), 116- 127. - Charles, M. and Le Billon, P. 2021. Corporate accountability and diplomatic liability in overseas extractive projects. The Extractive Industries and Society, 8(1), 467-476. - De Graaf, Gjalt. 2013. Discourse and Tractable Morality. In Handbook of the Philosophical Foundations of Business Ethics, edited by Christoph Lütge, 581– 602. - Desai, Murli & Goel, Sheetal. 2018. Child Rights Education for Participation and Development: Primary Prevention (Rights-based Direct Practice with Children), Berlin, Springer. - Duran, D. C., A. Artene, L. M. Gogan & V. Duran, 2015. The objectives of sustainable development ways to achieve welfare. Procedia Economics and Finance, 26: 812-817. - Eftekhari, A., azimi amoli, J., taherkhani, M., & ahmadipoor, Z. 2012. Clarification of the Relation between Good Governance and Sustainable Rural Development in Rural Areas at Mazandaran Province. Journal of Rural Research, 2(8), 1-34. (In Persian) - Ghorbani, M., avazpour, L., & heydari, S. 2018. Appraising the Structural Characteristics of Social Capital of Local Beneficiaries Network in Keeping with Collaborative Natural Resource Governance (Pilot: Sarayan County, South Khorasan Province). Journal of Range and Watershed Management. 71(1), 241-252. doi: 10.22059/jrwm.2017.203990.995. (In Persian) - Grindle, M. S. 2017. Good governance, RIP: A critique and an alternative. Governance, 30(1), 17-22. - Keyani, M., & Zarei, B. 2022. Comparative Analysis of NGOs and Local Governments in Achieving Good Governance of Natural Resources. Journal of Range and Watershed Managment, 75(2), 245-262. doi: 10.22059/jrwm.2022.318505.1569. (In Persian) - Khazaee, M., Ameri Shahrabi, M., Malekiyan, F. 2020. The relationship between good governance and the development of a creative cultural city. Journal of cultural management. 14 (50), 157-172. (In Persian) - Kolahi, M. Administrative Organizational Structures towards Environmental Macro-Policies. Journal of the Macro and Strategic Polices . 2020. 3 (31). 510-534. (In Persian) - Mahdavi, S. K., Yousefian, M., Shahraki, M. R., & Ourmaz, R. (2022). An analysis of rangeland beneficiaries' perceptions of participatory governance in rangelands (Case study: rangelands of Aq Qala city, Golestan province). Journal of Range and Watershed Managment, 75(4), 573-590. doi: 10.22059/jrwm.2022.345089.1668. (In Persian) - Mirshojaeian Hosseini, H., & Rahbar, F. (2011). Causal Relationships between Good Governance Elements in the Countries at the Risk of Natural Resource Curse. The Journal of Economic Studies and Policies, 0(20), 67-86. doi: 10.22096/esp.2011.26214. (In Persian) - Mohammadi Ostadkelayeh, A., Tahmasebi, A., kashani, M., & Keshavarz, M. (2024). Assessing stakeholder perceptions of natural resource management alignment with good governance indices: a case study of the eastern region of Golestan Province. Forest Research and Development, 9(4), 515-533. doi: 10.30466/jfrd.2023.54493.1646. (In Persian) - Mohammadzadeh, Y., Hekmati Farid, S., & Sharifi, E. 2017. The Effect of Government Size on Good Governance and Economic Performance of Selected Countries. Economic Growth and Development Research. 7(26), 97-112. (In Persian) - Norbert, G. 2019. Civil Society and NGO: Far from Unproblematic Concepts. The ashgate research companion to non-state actors. Bob reinalda (ed.). - Norouzi, A., Mahdavi, D., & Badrizadeh, Z. 2017. Evaluating the Performance of Village Administrations Using the Framework of Rural Good Governance Indicators (A Case Study: Rural Areas in Central District of Isfahan County). Journal of Rural Research. 8(4), 649-662. doi: 10.22059/jrur.2018.64055. (In Persian) - Paieste M, Kolahi M, Omranian Khorasani H. 2022. Promoting Natural Resource Management with an Emphasis on Good Governance. Journal of Rangeland. 16 (1). 140-157. URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-982-fa.html. (In Persian) - Payste, M., Kolahi, M., & Omranian khorasani, H. 2020. Criteria and Indicators; Requirement for Cognition, Applying and Evaluating Good Governance in Natural Resources. Journal of Water and Sustainable Development. 7(1), 13-22. doi: 10.22067/jwsd.v7i1.81456. (In Persian) - Rotberg, R.I. 2014. Good Governance Measures. Governance, 27: 511 518. https://doi.org/10.1111/gove.12084. - Saei A., Roshan T. 2011. Analyzing the Quality of Governance in Iran. Cultural Studies & Communication. 6(21), 167-187. (In Persian) - Sajasi Ghidari, H. A., & Hajian, N. 2018. Local Management assessment in rural areas with indicators of good governance Case study: villages of Chenaran County. Geographical Planning of Space, 8(28), 191-208. (In Persian). - Salarian, F., Tatian, M., Ghanghermeh, A., & Tamartash, R. (2021). Modeling land cover changes in Golestan province using land change modeler (LCM). Journal of RS and GIS for Natural Resources, 12(4), 47-70. doi: 10.30495/girs.2021.681267. (In Persian) - Salehi, H., atrian, F., & Masoud, G. H. 2021. The role of oversight in good governance. Political Sociology of Iran, 3(4), 2288-2298. doi: 10.30510/psi.2022.338711.3381 . (In Persian). - Savari M, Eskandari H, Avazpoor L. 2019. Strategies for sustainable use of rangelands applicable for local Communities Case of: Kerman County. Journal of Rangeland. 13 (2). 319-336. URL: http://rangelandsrm.ir/article-1-753-fa.html. (In Persian). - Yeganegi, S., Alvani, S., & memarzadeh, G. 2016. Ranking indicators of good governance in effective organizations (Case Study: branches of Refah bank in Qazvin Province). Public Policy in Administration. 7(21), 1-9. (In Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 334 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 252 |
||