| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,050 |
| تعداد مقالات | 34,085 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,556,250 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 77,609,001 |
شناسایی رویشگاه‌های درختان و درختچه‌های جنگلی استان قم با تأکید بر توده‌های شاخص گز (.Tamarix spp) | ||
| طبیعت ایران | ||
| مقاله 9، دوره 7، شماره 6 - شماره پیاپی 37، بهمن و اسفند 1401، صفحه 71-78 اصل مقاله (838.55 K) | ||
| نوع مقاله: نامه‌های علمی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/irn.2023.358243.1457 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین توکلی نکو* 1؛ عباس پورمیدانی2؛ سید مهدی ادنانی2؛ محمد رضا مرادی3 | ||
| 1استادیار، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قم، ایران. | ||
| 2استادیار، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قم، ایران | ||
| 3کارشناس ارشد پژوهش، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از مهم‌ترین اولویت‌ها برای حفظ پایداری اکوسیستم، شناخت و ارزیابی گونه‌های گیاهی و برنامه‌ریزی برای حفاظت و احیای آنهاست. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت کمی و کیفی ذخایر جنگلی استان قم با مراجعه به رویشگاه‌های جنگلی، برای تعیین وضعیت پوشش، پراکنش و تنوع گیاهی انجام شد. در این استان 30/28187 هکتار اراضی جنگلی و بیشه‌زار وجود دارد که 94/21892 هکتار رویشگاه‌های جنگلی طبیعی و 36/6294 هکتار جنگل‌کاری است. در این پژوهش، 28 گونه درختی و درختچه‌ای جنگلی شناسایی شد که به 13 خانواده تعلق داشتند. عمده‌ترین پوشش درختی و درختچه‌ای جنگلی در بخش کوهستانی و کوهپایه‌ای شامل بادام‌کوهی (Spach. Amygdalus scoparia) و درختان پراکنده بنه (mutica Desf. Pistacia) و در بخش دشتی- بیابانی شامل گونه‌های مختلف گز (Tamaeix spp.) بود. با بررسی عکس‌های هوایی و تصاویر ماهواره‌ای و مراجعه به رویشگاه‌ها، نقشه پراکنش اراضی جنگلی تهیه شد. با توجه به تنوع گونه‌ای و اهمیت گونه‌های مختلف گز در پایداری اکوسیستم، آماربرداری با روش منظم تصادفی به ابعاد شبکه 400×400 مترمربع و قطعات نمونه مربع‌شکل با مساحت 1600 مترمربع در رویشگاه‌های گز انجام شد. میزان تاج‌پوشش جنگلی گز از 5 تا 50 درصد متغیر بود. حداکثر ارتفاع جست‌گروه‌های گز 20/4 متر، ارتفاع متوسط آنها 35/2 متر و قطر جست در هر جست‌گروه کمتر از 5 سانتی‌متر بود. حدود 11000 هکتار از بقایای جنگل‌های گز به‌عنوان درخت جنگلی شوره‌زار در استان قم وجود دارد که به دلایل مختلف ازجمله قطع ورودی آب رودخانه‌ها و رواناب‌ها و بروز خشک‌سالی‌های متعدد در معرض تخریب و نابودی هستند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایران و تورانی؛ رویشگاه جنگلی؛ گز؛ مسیله | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Identifying the habitats of forest trees and shrubs in Qom province with an emphasis on the representative stands of Tamarix (Tamarix spp.) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hossein Tavakoli Neko1؛ Abbas Pourmeidani2؛ Seyyed Mehdi Adnani2؛ Mohammad Reza Moradi3 | ||
| 1Forests and Rangelands Research Department, Qom Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Qom, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Forests and Rangelands Research Department, Qom Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Qom, Iran | ||
| 3Forests and Rangelands Research Department, Qom Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Herbal recognition and evaluation are the priorities for maintaining ecosystem stability and planning for their protection and restoration. This study was conducted to investigate the quantitative and qualitative status of the forest reserves of Qom province. There are 28187.30 hectares of forest and bushy lands in the province, with 21892.94 hectares of natural forest and 6294.36 hectares of planting forests. In this study were identified 28 species of trees and shrubs belonging to 13 families. Amygdalus scoparia and Pistacia mutica were the main trees and shrubs in the mountainous section, and Tamaeix spp were in the desert section. A forest distribution map was prepared by examining aerial photos and satellite images and referring to the fields. Considering the diversity of species and the importance of species of Tamarix spp. in the stability of the ecosystem, surveying was carried out using a random method with grid dimensions of 400x400 square meters and square sample plots with an area of 1600 square meters in sedum habitats. The crown cover of the Tamaeix spp. was varied from 5 to 50 percent. The maximum height of the sprout- clumps was 4.20 m, their average height was 2.35 m, and the diameter was less than 5 cm. There are about 11,000 hectares of the remnants of the Tamarix spp forest in Qom province, which is subject to destruction for various reasons, including cutting off rivers and runoff and the incidence of numerous droughts. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Iran and Turanian, forest habitat, Tamarix, Masileh | ||
| مراجع | ||
|
ادنانی، س.م.، توکلی‌نکو، ح.، عشوری، پ. و جاویدکیا، ح.ر.، 1394. طرح شناخت مناطق اکولوژیک کشور: پوشش گیاهی استان قم. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، 85 صفحه.
اسراری، آ.، بخشی‌خانیکی، غ. و رحمتی‌زاده، ا.، 1391. بررسی رابطه پوشش گیاهی با خاک در اراضی شور استان قم. تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 19(2): 282-264.
توکلی‌نکو، ح.، پورمیدانی، ع.، ادنانی، س.م. و پناهپور، ح.، 1386. جمع‌آوری، شناسایی، نگهداری، ارزیابی، تکثیر و کاربرد ذخایر ژنتیکی درختان و درختچه‌های جنگلی استان قم، گزارش نهایی طرح پژوهشی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 61 صفحه.
توکلی، ز.، 1377. بررسی فلور آبخیز سدکبار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته زیست‌شناسی گیاهی، دانشکده علوم، دانشگاه تربیت معلم، تهران، 284 صفحه.
حاج بابایی، ا.، 1384. جغرافیایی تاریخی دشت مسیله. نامه انجمن مفاخر، 19: 170- 155.
رحمتی‌زاده، ا.، جعفری، م. و کریمیان اقبال، م.، 1393. شناسایی مناطق شور و گیاهان شورروی استان قم. تحقیقات مرتع و بیابان، 21(4): 590- 580.
طباطبائی، م.، 1382. رویشگاه‌های ایران (جلد 1، از دریای خزر تا دریای عمان). نشر آموزش کشاورزی، کرج، 324 صفحه.
قبادیان، ع.، 1369. سیمای طبیعی فلات ایران. انتشارات دانشگاه شهید باهنر، کرمان، 480 صفحه.
کارگروه ملی سازگاری با کم‌آبی، 1400. برنامه ملی سازگاری با کم‌آبی (استان قم). انتشارات وزارت نیرو، تهران، 180 صفحه.
معصومی، م.، 1372. بررسی فلورستیک پوشش گیاهی شرق تفرش (حوضه آبخیز کاسوا). پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته زیست‌شناسی گیاهی، دانشکده علوم، دانشگاه تهران، 186 صفحه.
میرمحمدعلی، آ.، 1393. تأثیر شوری در پراکنش گیاهان ناحیه دریاچه حوض سلطان. پژوهش‌های گیاهی (مجله زیست‌شناسی ایران)، 27(4): 752-742.
نجیمی، ع. و شفیعی‌دارابی، ا.، 1388. اطلس رنگی گیاهان استان قم. انتشارات آیین احمد، قم، 383 صفحه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 276 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 721 |
||