یکی از دلائل مهم در عدم جوانه زنی بذر چغندرقند چسبندگی زیاد کلاهک بذر به پوسته آن است. در این نوع بذر، فرآیند فیزیولوژیکی جوانه زنی صورت گرفته ولی کلاهک موجب عدم خروج جوانه از داخل پوسته و در نهایت مرگ آن می شود. با توجه به اینکه پوسته و کلاهک بذر هر دو از دیواره تخمدان گیاه مادری منشأ می گیرند. می توان میزان چسبندگی کلاهک بذر را به یکی از از عوامل مهم در انتخاب رگه های مادری برای تولید ارقام چغندرقند منظور نمود. در این ارتباط دسترسی به یک روش قابل اجرای دیگری برای تعیین میزان چسبندگی کلاهک بذر بسیار ضروری است. با عنایت به این مهم نگارنده نسبت به ابداع روشی مستقیم اقدام نمود. در این روش نیروی وارده توسط دستگاه جداکننده بذر مبنای میزان چسبندگی کلاهک قرار گرفته است. مشابهت نتایج حاصله از این روش با روش غیرمستقیم موید این بود که فعالیت های آنزیمی بذر نقش چندانی در جدا کردن کلاهک بذر ندارند. بنابراین احتمالا نیروی حاصله از تورم بذر حقیقی در اثر جذب آب عامل محدود کننده ای برای جداسازی کلاهک می باشد. ضمنا این مشابهت در نتایج بدست آمده گویای این بود که روش ابداعی می تواند بدون دارا بودن مشکلات مبتلا به روش مستقیم برای بررسی کیفیت انواع بذر منوژرم و انتخاب رگه های مادری با کیفیت مطلوب بر مبنای خصوصیات پوسته بذر (از جمله میزان چسبندگی کلاهک بذر به پوسته) مورد استفاده قرار گیرد. بررسیهای به عمل آمده با استفاده از روش مستقیم همچنین موید این بودکه نیروی لازم برای جدا کردن کلاهک بذرهی بزرگ بیشتر از بذرهای کوچک می باشد. این نتیجه روش نمود که دلیل بذرسبزی در بذرهای درشت می تواند ناشی از چسبندگی زیاد کلاهک این بذرها باشد. ضمنا نتایج حاصله نشان داد که خیساندن بذر در آب برای مدت طولانی اثری در میزان نیروی مورد نیاز برای جدا کردن کلاهک ندارد.
عنوان مقاله [English]
Physiological factors limiting germination of monogerm sugar beet seed, 1- Inhibitory function of the seed cap
نویسندگان [English]
M. Dehghanshoar
Sugar Beet Seed Institute, Iran
چکیده [English]
Seed cap tightness is known to be highly associated with the low germinability of sugar beet fruits. Despite, accomplishment of physiological phases of germination in germinating sugar beet seed with a tight cap, seedling emergence is usually suppress by the cap. As the seed coat (including the cap) is originated from ovary wall of the mother plant, seed cap tightness could be considered as one of the most important factor for selection of high yielding progenies. Therefore, a simple technique is needed for procise assessment of the seed cap thightness. Due to the problems associated with the indirect method, based on the use of the osmatic potential of PEC for assessment of cap tightness (Morris et al. 1985), a simple technique was developed by the author to determine the force required for seed cap removal. The similarity of the result from indirect method, (Morris et. al, 1985), and that of the direct method of this study suggested that, enzymatic action on seed cap loosening is unlikely to play an important part in cap removal, and confirms therefore, the force provided via expansion of the true seed during water imbibitions is likely to be the main limitation to seed cap removal. The similarity of the result also confirms that, without facing any of the problems associated with the indirect method, the direct method could be used for seed quality control and also for selection of mother plants, which could produce high quality seed. In this study it was found that the larger the fruit, the larger the seed cap. Further, it was illustrated that the direct force for seed cap removal in the large fruits was significantly more than that required for small fruits. This, more likely, could be the reason for low germinability of the large fruits. The result of this study also showed that soaking fruit for different period of time has no significant effect on the force required for cap removal.