اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات283
تعداد نشریات سازمان81
تعداد شماره‌ها2,729
تعداد مقالات31,081
تعداد مشاهده مقاله29,020,198
تعداد دریافت فایل اصل مقاله16,334,284
ابوالحسنی, لیلی, شاهنوشی, ناصر, رهنما, علی, اعظم رحمتی, الهه, حیران, فاطمه. (1398). نقش تشکیل بازار آب در میزان استفاده از منابع آبی در بخش کشاورزی (مطالعه موردی دشت مشهد). سامانه مدیریت نشریات علمی, 27(2), 1-29. doi: 10.30490/aead.2019.95367
لیلی ابوالحسنی; ناصر شاهنوشی; علی رهنما; الهه اعظم رحمتی; فاطمه حیران. "نقش تشکیل بازار آب در میزان استفاده از منابع آبی در بخش کشاورزی (مطالعه موردی دشت مشهد)". سامانه مدیریت نشریات علمی, 27, 2, 1398, 1-29. doi: 10.30490/aead.2019.95367
ابوالحسنی, لیلی, شاهنوشی, ناصر, رهنما, علی, اعظم رحمتی, الهه, حیران, فاطمه. (1398). 'نقش تشکیل بازار آب در میزان استفاده از منابع آبی در بخش کشاورزی (مطالعه موردی دشت مشهد)', سامانه مدیریت نشریات علمی, 27(2), pp. 1-29. doi: 10.30490/aead.2019.95367
ابوالحسنی, لیلی, شاهنوشی, ناصر, رهنما, علی, اعظم رحمتی, الهه, حیران, فاطمه. نقش تشکیل بازار آب در میزان استفاده از منابع آبی در بخش کشاورزی (مطالعه موردی دشت مشهد). سامانه مدیریت نشریات علمی, 1398; 27(2): 1-29. doi: 10.30490/aead.2019.95367

نقش تشکیل بازار آب در میزان استفاده از منابع آبی در بخش کشاورزی (مطالعه موردی دشت مشهد)

اقتصاد کشاورزی و توسعه
مقاله 1، دوره 27، شماره 2 - شماره پیاپی 106، شهریور 1398، صفحه 1-29    اصل مقاله (408.61 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30490/aead.2019.95367
نویسندگان
لیلی ابوالحسنی* 1؛ ناصر شاهنوشی2؛ علی رهنما3؛ الهه اعظم رحمتی4؛ فاطمه حیران5
1استادیارگروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
2استاد گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
3دانشجوی دکتری و پژوهشگر گروه اقتصاد گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد
4دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی
5کارشناس شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی
چکیده
در حال حاضر حجم متوسط باران سالانه محدوده دشت مشهد (با میانگین بارندگی 273 میلی‌متر) معادل 4/2705 میلیون متر مکعب می‌باشد و براساس اطلاعات موجود تغییرات سطح آب زیرزمینی و ضریب ذخیره، تغییرات حجم ذخیره آبخوان‌‎های آبرفتی دشت مشهد در دوره 30 ساله، حدود 3000 میلیون مترمکعب بوده که باعث شده است امروزه دشت مشهد به عنوان یک دشت ممنوعه بحرانی معرفی شود؛ لذا بازار آب به عنوان ابزار اقتصادی، نقش قابل توجهی در تخصیص بهینه منابع آب بخش کشاورزی و همچنین آثار چشمگیری در تعیین الگوی کشت و بهبود سطح رفاه کشاورزان دارد. با این رویکرد، در مطالعه حاضر نقش تشکیل بازار آب در میزان استفاده از منابع آبی در دشت مشهد (شهرستان­های مشهد، چناران، طرقبه- شاندیز) بررسی شد. برای رسیدن به این منظور، از مدل برنامه­ریزی ریاضی مثبت (PMP) و توابع تولید منطقه­ای محصولات کشاورزی (SWAP) استفاده شد. داده­های مورد نیاز از طریق مراجعه به سازمان­های ذ‍‌ی‌ربط و تکمیل 350 پرسش‌نامه به صورت تصادفی در بین بهره­برداران زراعی منطقه مورد بررسی با استفاده از روش نمونه­گیری مورگان و کرجسی جمع­آوری گردید. نتایج تحقیق نشان داد که با تشکیل بازار آب در منطقه، الگوی کشت به سمت محصولات با سوددهی بالاتر سوق پیدا می­کند. همچنین در استفاده از آب صرفه جویی قابل ملاحظه­ای در منطقه شکل می­گیرد به نحوی که پس از تشکیل بازار آب در شهرستان­های مشهد، چناران و طرقبه – شاندیز میزان مصرف آب به ترتیب با کاهش 37، 85/23 و 09/29 درصدی مواجه می­شود که نشان دهنده مفید بودن تشکیل بازار آب در راستای کاهش استفاده از منابع آبی در منطقه است. در انتها با توجه به یافته‌های پژوهش می­توان گفت که در صورت وجود یک سیستم حقوق مالکیت خصوصی با قابلیت انتقال منابع آبی، ایجاد و توسعه بازار آب سبب افزایش ضریب اطمینان دسترسی به آب و کاهش ریسک کشاورزان می­شود و به نحو مطلوبی مدیریت و تخصیص بهینه آب را منعکس می‌کند.
کلیدواژه‌ها
بازار آب؛ برنامه‌ریزی ریاضی مثبت؛ مدل SWAP؛ دشت مشهد
عنوان مقاله [English]
The Role of Water Market Formation in Using the Water Resources in Agricultural Sector: A Case Study of Mashhad Plain in Iran
نویسندگان [English]
L. Abolhassani1؛ N. Shahnoushi2؛ Ali Rahnama3؛ Elahe Azam Rahmati4؛ F. Heiran5
1Associate Professor, Department of Agricultural Economics, University of Ferdowsi, Mashhad, Iran
2Professor, Department of Agricultural Economics, University of Ferdowsi, Mashhad, Iran
3Ph D. Student and Researcher of Tourism Economics of Iranian Academic Center for Education, Culture and Research (ACECR), Mashhad, Iran
4Ph D. Student in Agricultural Economics, Mashhad, Iran
5Expert of Khorasan Razavi Regional Water Company, Mashhad, Iran
چکیده [English]
Water market as a significant economic means plays an important role in the optimal allocation of water resources in agriculture and also has significant effects in determining the cropping pattern and improving the welfare of farmers. With this approach, this study aimed at investigating the role of the water market on the use of water resources in Mashhad plain of Iran (Mashhad, Chenaran, and Torghabeh-Shandiz Counties) in farming year of 2013-14. For this purpose, the model of positive mathematical programming (PMP) and functions of regional production of agricultural products (SWAP) were used. The data were collected by Morgan sampling and Krejcie from 350 questionnaires completed randomly with farmers by referring to the organizations concerned. The results showed that following the formation of water market in the region, cropping patterns were directed towards products with higher profitability; also, substantial water-saving was achieved in the region, so that after the formation of the water market, water consumption decreased in the above-mentioned Counties by 37, 23.85 and 29.09 percent, respectively, indicating the usefulness of the formation of water market in order to reduce the use of water resources in the region.
کلیدواژه‌ها [English]
Water Market, PMP, SWAP, Mashhad (Plain)
مراجع
  1. Alarcon, J. and Juana, L. (2016). The water markets as effective tools of managing water shortages in an irrigation district. Water Resource Management, 30: 2611-2625.
  2. Brooks, R. and Harris, E. (2013). Price leadership and information transmission in Australian waterallocation markets. Agriculture Water Management, 145: 83-91.
  3. Gomez-Limon, J. A. and Martinez, Y. (2006).Multi-criteria modelling of irrigation water market at basin level: A Spanish case study. European Journal of Operational Research, 173(1): 313-336.
  4. Howitt, R.E., Medellin-Azuara, J., MacEwan, D. and Lund, R. (2012). Calibrating disaggregate economic models of agriculture production and water management. Science of the Environmental Modeling and Software, 38: 244-258.
  5. Howitt R.E., Medellin-Azuara J. and MacEwan D. (2009). Estimating the economic impacts of agricultural yield related changes for California, a Paper from California Climate Change Center, 29P.
  6. Howitt, R. (2005). Agricultural and environmental policy models: calibration, estimation and optimization. Unpublished, 2005. Available at: www. agecon.ucdavis.edu /people/ faculty/ facultydocs/ Howitt/ master.pdf.
  7. Howitt, R. (1995a). Positive mathematical programming. American Journal of Agricultural Economics, 77(2): 329-342.
  8. Howitt, R. (1995b). A calibration method for agricultural economic production models. Journal of Agricultural Economics, 46(2): 147-159.
  9. Jofreh, M. and Alizadeh, S. (2011). The study of market's role in water resource optimal allocation. Economics Quarterly, 2(8):79-95. (Persian)
  10. Keramatzade, A., Chizari, A. and Sharzeie, Gh. (2013). Economic and social impact analysis and the development of water markets in the agricultural sector (Case Study downstream Shyryndrh Bojnoord). Economic Research, 48(3): 107-128. (Persian)
  11. Keramatzade, A., Chizari, A. and Sharzeie, Gh. (2011). The role of the water market in determining the economic value of agricultural water through the approach to PMP (Case Study downstream Shyryndrh Bojnoord). Iranian Journal of Agricutural Economics and Development Research, 42-2(1): 29-44. (persian)
  12. Kiyani, Gh. (2010). Potential benefits of water market formation, case study: Saveh area. Environmental Science Journal, 6(4): 65-72. (Persian)
  13. Kiyani, Gh. (2009). The role of the water market in allocating water resources (case study of Mughal water market). Ph.D. Thesis. University of Tehran. (Persian)
  14. Louw, D. and Van Schalwyk, H. (2002). Efficiency of water allocation in South Africa: water markets as an alternative. Paper presented at the conference irrigation water policies: micro and macro considerations, Agadir, Morocco, June 15-17.
  15. Medellan-Azuara J., Harou J.J. and Howitt R.E. (2010). Estimating economic value of agricultural water under changing conditions and the effects of spatial aggregation, Science of The Total Environment, 408 (23): 5639–5648.
  16. Nikooie, A. and Najafi, B. (2011). Welfare effects of establishing agricultural water market in Iran, case of irrigation networks in Isfahan. Journal of Agricultural Economics and Development, 19 (76): 51-81. (Persian)
  17. Parhizgari, A., Sabouhi, M.and Ziaie, S. (2013). Simulation of water market and analysis of the effects of irrigation water sharing policy on cropping pattern under water stress. Journal of Agricultural Economics and Development, 27(3): 242-252. (Persian)
  18. Sabouhi, M. and Parhizgari, A. (2013). Economic and welfare impact analysis of water market formation in Qazvin province. Journal of Agricultural Economics and Development, 27(4): 338-350. (Persian)
  19. Sabouhi Sabouni, M., Rastegari Pour, F. and Kahkha, A. (2009). Optimal allocation of dam water The ways of urban and agricultural use by using fuzzy two-stage randomization method with open parameters in conditions of uncertainty. Agricultural Economics, 3(1): 33-55. (Persian)
  20. Shahnoushi, N. (2014). Organization and formation of water market in Khorasan Razavi, Khorasan Razavi Regional Water Company. (Persian)
  21. Wheeler, S., Loch, A., Zuo, A. and Bjornlund. (2013). Reviewing the adoption and impact of water markets in the Murray–Darling Basin, Australia. Journal of Hydrology, 518: 28-41.
  22. Zaman, A.M., H.M. Malano and B. Davidson, (2009). An integrated water trading- allocation model, applied to water market in Australia. Agricultural Water Management, 96: 149-159.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 916
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 588


counter
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب