گونه راش (Fagus orientalis Lipsky) یکی از درختان مهم جنگلهای ایران بوده و اهمیت ویژهای به لحاظ اکولوژیکی و اقتصادی دارد. در تودههای راش، درختانی با مورفولوژی خاص تنه (مثل تنههای چنگالی) اغلب به صورت گروهی مشاهده میشوند که علت آن انتشار محدود گرده و به ویژه بذر در تودههای طبیعی و ساختار فامیلی میباشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی وجود رابطه بین گوناگونی مورفولوژیکی تنه و تنوع ژنتیکی است. در کل 68 درخت بدفرم (چنگالی) و خوشفرم (میانرو) از یک توده راش در جنگلهای خزری ایران با استفاده از الکتروفورز ژل نشاسته 16 لوکوس آنزیمی مطالعه گردید. مقایسه عاملهای تنوع ژنتیکی بین درختان بدفرم و خوشفرم تفاوت مهمی از نظر میانگین تعداد آلل در لوکوس، تعداد آلل با فراوانی ≥95% در لوکوس، تعداد مؤثر آلل، اندیکس شانون، هتروزیگوزیتی مورد انتظار را نشان نداد. با این وجود، در گروه درختان بدفرم آلل خصوصی مشاهده گردید که برای فرایندهای سازگاری آینده اهمیت دارد. همانگونه که انتظار میرفت، میزان دگرلقاحی برای تمام درختان بررسی شده بالا بود. نبودن تمایز ژنتیکی آشکار بین گروهای بدفرم و خوشفرم درختان راش نشان میدهد که کاربرد نتایج مارکرهای آنزیمی در تمایز ویژگیهای سازگاری بایستی با احتیاط دنبال شود. مشاهده آلل خصوصی در گروه درختان بدفرم ما را به ادامه تحقیق بر روی این موضوع با سایر مارکرها ترغیب مینماید.
Differentiation of beech stem forms using isoenzyme gene markers
نویسندگان [English]
parvin salehi-shanjani؛ mohammad hassan asareh؛ mohsen calagari
چکیده [English]
Oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) is one of the major components of the Iranian forests and it is of both ecological and economical importance. In beech stands (Fagus sylvatica Lipsky) it is observed, that beech trees with specific trunk morphology, such as forked stems, often occur in groups, can be assumed due to a limited pollen and especially seed dispersal and distinct family structures. Aim of this work was the investigation of a possible relation between the variability of the trunk morphology and genetic variation of the species. A total of 68 forked and monopodial trees in a beech stands in Hyrcanian Forests of Iran were analyzed using 16 enzymatic gene loci. Comparison for genetic diversity measures between the forked and monopodial trees revealed no significant differences for mean number of alleles per locus, mean number of frequent alleles per locus, effective number of alleles, neither for Shanon index nor expected heterozygosity. However, it was found private allele in the forked trees group, which is very important for adaptation processes in future. The outcrossing rate estimated using isoenzyme gene markers was relatively high for all of the investigated individuals, as expected. The results of this analysis did not show any clear genetic differentiation between the forked and monopodial groups of beech trees that means there was no indication about enzymatic genotypes, which strongly promote the formation of forked stems; this shows that application of isoenzyme gene markers in differentiation of adaptive treats should be considered with caution. However observation of private allele in forked trees group persuades us to continue this subject using other markers.