1کارشناس ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
2استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
3استاد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
4مربی، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
5کارشناسی ارشد علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
چکیده
شوری خاک و آب از عوامل کاهشدهندهی رشد و عملکرد بسیاری از محصولات کشاورزی در ایران میباشد. آگاستاکه (Agastache foeniculum kuntz.) گیاهی علفی، چندساله و معطر متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) است. از مواد موثرۀ این گیاه در صنایع غذایی، داروسازی، آرایشی و بهداشتی و همچنین در بستنیسازی استفاده میشود. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر شوری بر رشد، عملکرد و میزان اسانس انجام گردید. این بررسی به صورت یک آزمایش گلدانی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار سطوح شوری شامل صفر (شاهد)، 25، 50، 75، 100 و 125 میلیمول در لیتر کلرور سدیم و چهار تکرار در گلخانه انجام شد و برخی عاملهای رشدی، عملکرد و میزان اسانس اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که تنش شوری اثر معنیداری بر عاملهای اندازهگیری شده دارد. با افزایش سطح شوری، ارتفاع بوته، تعداد و طول شاخههای جانبی، قطر ساقه، فواصل میانگرهها، تعداد و سطح برگ، وزن تر و خشک برگ و ساقه، عملکرد پیکر رویشی تر و خشک در گلدان و میزان اسانس در گلدان کاهش یافت. در اجزاء متشکلهی اسانس ترکیبهایی نظیر بتا-پینن، میرسن، انیسآلدئید و بتا-بوربونن افزایش و بهعکس مقدار لینالول و متیلکاویکول کاهش یافت. همچنین در سطح شوری 100 و 125 میلیمولار کلرور سدیم بوتهها قبل از به گل رفتن از بین رفتند.
Effect of salinity (NaCl) on growth, yield, essential oil content and composition of Agastache foeniculum kuntz.
نویسندگان [English]
O. Khorsandi1؛ A. Hassani2؛ F. Sefidkon3؛ H. Shirzad4؛ A.R. Khorsandi5
1Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Urmia University, West Azarbaijan, Iran
2Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Urmia University, West Azarbaijan, Iran
3Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
4Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Urmia University, West Azarbaijan, Iran
5Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Urmia University, West Azarbaijan, Iran
چکیده [English]
Water and soil salinity on the environmental agents limit plant growth and its productivity in Iran. Anise Hyssop (Agastache foeniculum kuntz.) is a perennial and aromatic herb plant, belonging to the Lamiaceae family. The essential oil of Anise Hyssop used in food industries, pharmacy, perfumery and making soda. This experiment was conducted in a randomized complete blocks design with six salt treatments including 0 (control), 25, 50, 75, 100 and 125 mM NaCl and four replications in green house. Some parameters such as growth, yield and content and composition of essential oil were modulated. The results showed that salt stress had significant effects on estimated parameters. Salinity decreased plant height, number and length of axillary shoots, steam diameter, length of internodes, number and area of leaves, fresh and dry weight of leave and shoot, herbal yield and amount of essential oil in pot. In the composition of essential oil β-pinene, myrcene, anisaldehyd and β-bourbonene increased and amount of linalool and methyl chavicol decreased. Also high salinity (100 and 125 mM) destroyed plants.