دادخواه, علیرضا. (1389). مطالعه اثر تنش شوری و نوع نمک بر جوانهزنی و رشد گیاهچه چهار گیاه دارویی شنبلیله، کنجد، شاهدانه و زنیان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 26(3), 358-369. doi: 10.22092/ijmapr.2010.6797
علیرضا دادخواه. "مطالعه اثر تنش شوری و نوع نمک بر جوانهزنی و رشد گیاهچه چهار گیاه دارویی شنبلیله، کنجد، شاهدانه و زنیان". سامانه مدیریت نشریات علمی, 26, 3, 1389, 358-369. doi: 10.22092/ijmapr.2010.6797
دادخواه, علیرضا. (1389). 'مطالعه اثر تنش شوری و نوع نمک بر جوانهزنی و رشد گیاهچه چهار گیاه دارویی شنبلیله، کنجد، شاهدانه و زنیان', سامانه مدیریت نشریات علمی, 26(3), pp. 358-369. doi: 10.22092/ijmapr.2010.6797
دادخواه, علیرضا. مطالعه اثر تنش شوری و نوع نمک بر جوانهزنی و رشد گیاهچه چهار گیاه دارویی شنبلیله، کنجد، شاهدانه و زنیان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1389; 26(3): 358-369. doi: 10.22092/ijmapr.2010.6797
مطالعه اثر تنش شوری و نوع نمک بر جوانهزنی و رشد گیاهچه چهار گیاه دارویی شنبلیله، کنجد، شاهدانه و زنیان
این آزمایش در محیط کنترل شده به منظور بررسی درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، طول ساقهچه و ریشهچه چهار گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)، کنجد (Sesamum indicum L.)، شاهدانه (Cannabis sativa L.) و زنیان (Carum copticum (L.) C. B. Clarke) در شرایط پتانسیل منفی با استفاده از نمکهای کلرور سدیم، کلرور کلسیم و مخلوط نمکهای کلرور سدیم + کلرور کلسیم به نسبت مولی 5 به یک انجام شد. تیمارها شامل جوانهزنی بذرها در آب مقطر بهعنوان شاهد و سه تیمار پتانسیل منفی شامل 37/0-، 59/0- و 81/0- مگاپاسکال بود. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت فاکتوریل در پتریدیشهایی به قطر 11 سانتیمتر با 30 عدد بذر در شش تکرار اجرا گردید. واکنش فرایند جوانهزنی گیاهان به پتانسیل منفی آب و نوع نمک ایجادکننده پتانسیل منفی، متفاوت بود. بهطوری که پتانسیل منفی آب و نوع نمک ایجادکننده پتانسیل منفی هیچگونه تأثیر منفی بر جوانهزنی بذر گیاه کنجد نداشت ولی جوانهزنی بذر سایر گیاهان بشدت تحت تأثیر پتانسیل منفی آب و نوع نمک قرار گرفت. در پتانسیل منفی 81/0- بیشترین درصد جوانهزنی مربوط به بذر کنجد با 99% و کمترین درصد جوانهزنی مربوط به بذرهای گیاهان شنبلیله و زنیان با جوانهزنی دوازده درصد بوده است. نوع نمک ایجادکننده پتانسیل منفی بر جوانهزنی بذرها تأثیر داشت، بهطوری که در پتانسیلهای منفی ایجاد شده با مخلوط نمکهای کلرور سدیم + کلرور کلسیم (به نسبت مولی 5 به یک) بهویژه پتانسیلهای منفی بالا فرایند جوانهزنی نسبت به سایر نمکها بهطور معنیداری بیشتر بود. در کنجد سرعت جوانهزنی تحت تأثیر پتانسیل منفی محیط جوانهزنی و نوع نمک ایجادکننده آن قرار نگرفت، در حالی که سرعت جوانهزنی بذر سایر گیاهان تحت تأثیر پتانسیل منفی محیط جوانهزنی قرار گرفت. سرعت جوانهزنی در پتانسیلهای منفی 59/0- و 81/0- ایجاد شده با نمک کلرید کلسیم بیشتر کاهش یافت. اگرچه پتانسیل منفی آب ایجاد شده با نمکهای مختلف تأثیر منفی بر جوانهزنی بذر کنجد نداشت اما رشد گیاهچههای کنجد بشدت تحت تأثیر پتانسیل منفی آب قرار گرفت.
Salinity effect on germination and seedling growth of four medicinal plants
نویسندگان [English]
A. Dadkhah
Medicinal Plants Department, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
This experiment was conducted in germinator in order to study the effects of water potential on seed germination, germination rate and seedlings growth of four medicinal plants as Trigonella foeaum-graecum L., Sesamum indicum L., Cannabis sativa L. and Carum copticum (L.) C. B. Clarke. Four water potential were used including distilled water as control (0), -0.37, -0.59 and -0.81 Mpa which has been made by different salts (NaCl, CaCl2 and NaCl+CaCl2 in 5 to 1 molar ratio). The experiment was carried out based on completely randomized design with six replications. Results of variance analysis showed that effects of water potential, type of salt composition on germination percentage, rate of germination, root and shoot length were significant. With decreasing water potential, germination rate and percentage decreased. Of cource plants had different responses such as Sesamum indicum was not affected by decreasing water potential where as other significantly were decreased. The effect of salt composition was significant on rate and percentage of germination. The percentage of germination at lower water potential which was made by NaCl+CaCl2 significantly was higher than the same water potential made by only NaCl and CaCl2.
کلیدواژهها [English]
Medicinal plants, germination, Salt stress, Water potential