آویشن (Thymus) از تیره Lamiaceae گیاهی است چند ساله که بهدلیل خاصیت دارویی از اهمیت بالایی برخوردار است. بذرهای پنج جمعیت متعلق به چهار گونه T. Lancifolius،T. daenensis subsp. daenensis (دو نمونه)، T. fedtschenkoiو pubescens .Tکشت گردید و پس از جوانهزنی بذرها از مریستم انتهایی ریشه برای مطالعات کاریوتیپی استفاده شد. نتایج نشان داد که تعداد کروموزوم پایه در تمام جمعیتهای مورد بررسی 15= x است. از لحاظ سطح پلوئیدی گونه T .lancifolius با فرمول کاریوتیپی sm5 + m25 دیپلوئید (30= x2= n2)، گونهT. daenensis subsp. daenensisبا فرمول کاریوتیپی sm8 + m22 وm 30، گونه fedtschenkoi .T با فرمول کاریوتیپی sm7 + m23 و گونه T. pubescens با فرمول کاریوتیپی m30 بودند. با توجه به میزان شاخص نامتقارنبودن درون کروموزومی، گونه T. daenensis subsp. daenensisاز نامتقارنترین و در عین حال کاملترین کاریوتیپ نسبت به دو گونه دیگر بود. درحالی که گونه T.pubescensمتقارنترین و ابتداییترین کاریوتیپ را نشان داد. تجزیه واریانس دادههای حاصل از اندازهگیری کلیه صفات مورد مطالعه در قالب طرح کاملا تصادفی نامتعادل نشان داد که بین جمعیتها اختلاف معنیداری در سطح 1% وجود دارد که این بیانگر وجود تفاوت در بین گونهها بوده و طبق تجزیه خوشهای، براساس صفات کروموزومی، جمعیتها در 3 گروه (گونهT . daenensis در گروه 1 و گونه T. fedtschenkoi و گونه T. pubescens در گروههای جداگانه) قرار گرفتند.
Karyotypic study of four Thymus species
T . lancifolius) , T. daenensis , T. fedtschenkoi , pubescens . T)
نویسندگان [English]
zahra daftari؛ abbas safarnezhad
چکیده [English]
Thymus as a member of the Lamiaceae family, is a prennial plant and a very important medicinal plant. For studying of chromosomes morphology in Thymus, the seeds of 5 populations, representing 4 species, namely, T. lancifolius, T. daenensis sub sp. daenensis (2 samples), T. fedtschenkoi and T. pubescens were prepared. Mitotic chromosomes were studied in meristematic cells of root tips obtained from germinated seeds. The basic chromosome number was X=15 in all of the populations, but their ploidy level varied and karyotypic formula of T. lancifolius was 25m+5sm (2n=2x=30), T. daenensis sub sp. Daenensis were 22m+8sm and 30m, T. fedtschenkoi was 23m+7sm and T. pubescens was 30m. Based on intra-asymmetry chromosome index, T. daenensis sub sp. daenensis had the most asymmetric and evolutionary karyotypes and T. pubescens had the most symmetric karyotypes. Analysis of variance based on an unbalanced completely randomized design showed a significant difference (P<0.01) among the populations for all of the traits. Cluster analysis classified the populations into two groups. T. daenensis was classified to first class, T. fedtschenkoi and T. pubescens allocated to the second class.