2کارشناس ارشد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
3کارشناس، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
4دانشیار، بخش تحقیقات گیاهشناسی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
چکیده
جنس Bunium با نام فارسی زیره در ایران 14 گونه دارد. اغلب این گیاهان دارای غده زیرزمینی بوده و در دامنههای کوهستانی و اراضی زراعی میرویند. تنها گونه شناخته شده جنس زیره در ایران که جایگاه ارزشمندی در صادرات و صنایع داخلی دارد B. persicum است که اسانس آن حاوی کومینآلدئید و آلدئیدهای ترپینن میباشد. در این تحقیق به منظور تعیین نوع و درصد ترکیبهای موجود در اسانس اندام هوایی و بذر B. cylindricum (Boiss.& Hohen.) Drude وB. rectangulum Boiss.& Hausskn.، این گیاهان از رویشگاه طبیعی خود جمعآوری شده و پس از خشککردن در سایه، اسانس آنها به روش تقطیر با آب استخراج گردید. اجزای تشکیلدهنده اسانسها، با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل شده به طیفسنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. 17 ترکیب در اسانس اندام هوایی B. cylindricum شناسایی شد که اجزای اصلی جرماکرن D (2/31%)، دیل آپیول (9/26%)، ترانس-کاریوفیلن (1/11%)، جرماکرن B (1/7%) و ترپینولن (6/5%) بودند. همچنین 20 ترکیب مختلف در اسانس بذر B. cylindricum مورد شناسایی قرار گرفت. ترکیبهای عمده این اسانس دیل آپیول (8/25%)، ترانس-کاریوفیلن (4/15%)، گلوبولول (2/12%)، اسپاتولنول (2/7%) و جرماکرن D (6/6%) بودند. 7 ترکیب مختلف در اسانس گل B. rectangulum مورد شناسایی قرار گرفت که ترکیبهای عمده آن دیل آپیول (8/81%) و جرماکرن D (3/11%) بودند. همچنین 11 ترکیب در اسانس بذر B. rectangulum شناسایی شد که ترکیبهای اصلی دیل آپیول (3/63%)، جرماکرن D (4/22%) و ترانس-کاریوفیلن (1/5%) بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که گرچه اسانس هر دو این گونهها حاوی مقادیر بالایی از ترکیبهای سسکوئیترپنی است اما بین نوع و میزان این ترکیبها در اسانس دو گونه و همچنین اسانس اندامهای مختلف اختلافاتی وجود دارد.
Identification and comparison of chemical composition of the essential oils of Bunium cylindricum (Boiss. & Hohen.) Drude and Bunium rectangulum Boiss. & Hausskn.
نویسندگان [English]
F. Sefidkon1؛ A. Bahmanzadegan2؛ M. Golipour3؛ V. Mozafarian4؛ S. Meshkizadeh3
1Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
2Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
3Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
4Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
چکیده [English]
The genus Bunium comprised of 14 species in Iran, two of them (B. wolfi and B. lurestanicum) are endemic. Among these species, only B. persicum is famous and used in medicinal and nutrition industries. In this research, two other species of Bunium named as B. cylindricum (Boiss.& Hohen.) Drude and B. rectangulum Boiss.& Hausskn., were studied. At first, different parts of these plants were collected from their habitats. Different parts were separated and then dried. The dried plant materials were subjected to hydro-distillation for obtaining the essential oils. The oils were analyzed by GC and GC/MS. Seventeen components were characterized in the oil of aerial parts of B. cylindricum at flowering stage. Germacrene D (31.2%), dill apiol (26.9%), E- caryophyllene (11.6%) and germacrene B (7.1%) were the main constituents. 20 compounds were identified in the seed oil of B. cylindricum with dill apiol (25.8%), E- caryophyllene (15.4%), globulol (12.2%), spathulenol (7.2%) and germacrene D (6.6%) as main components. 11 compounds were identified in the seed oil of B. rectangulum with dill apiol (63.3%), Germacrene D (22.4%) and E-caryophyllene (5.1%) as main components. 21 components were characterized in the flower oil of B. rectangulum. Germacrene D (36.7%), Dill apiol (11.1%), bicyclogermacrene (16.5%) and E-caryophyllene (15.9%) were the main constituents. The results showed that the essential oils of both species contained mainly sesquiterpens, but the percentages of these compounds were different.