1دانشجوی کارشناسیارشد، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج
2استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
3مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان
4استاد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج
چکیده
امروزه القاء پلیپلوئیدی با استفاده از مواد شیمیایی جهشزا، بهعنوان یکی از روشهای اصلاح گیاهان دارویی به منظور افزایش قابلیت تولید متابولیتهای ثانویه مورد استفاده قرار میگیرد. در این پژوهش، برای القای پلوئیدی در گیاه دارویی بادرنجبویه (.Melissa officinalis L) از تیمار کلشیسین روی جوانههای انتهایی باززایی شده در شرایط درون شیشهای بهره گرفته شد. کلشیسین با غلظتهای 00/0، 05/0، 10/0 و 20/0% (وزنی به حجمی)، در دو زمان 24 و 48 ساعت مورد استفاده قرار گرفت و سطح پلوئیدی در ریزنمونههای زنده مانده از طریق شمارش کروموزومها در نمونههای نوک ریشه و فلوسایتومتری نمونههای برگی بررسی شد. 10 روز پس از اعمال تیمارها، ریزنمونههای شاهد بیشترین درصد زندهمانی را با میانگین 100% نشان دادند، درحالیکه با مقایسه بین سه تیمار 05/0، 10/0 و 20/0% کلشیسین، بالاترین میانگین بقاء ریزنمونهها در تیمار 05/0% کلشیسین بهمدت 24 ساعت برابر با 8/63% مشاهده گردید. در مقابل؛ بالاترین میزان مرگ و میر در اثر کاربرد این ماده روی شاخههای انتهایی در غلظت 20/0% بهمدت 48 ساعت مشاهده شد. نتایج حاصل از شمارش کروموزوم و تجزیه فلوسایتومتری نشان دادند که تیمار شاخههای انتهایی با غلظت 05/0% کلشیسین بهمدت 24 و 48 ساعت و همچنین غلظت 10/0% پس از 24 ساعت، تیمارهای مؤثر در القاء پلیپلوئیدی و تولید میکسوپلوئید در این گیاه بودند. در مجموع تیمار 05/0% کلشیسین بهمدت 48 ساعت با بازدهی 3/33% تولید گیاهان پلیپلوئید، مناسبترین تیمار بکارگرفته شده برای القای پلوئیدی در این گیاه بود.
In vitro induction of polyploidy in lemon balm (Melissa officinalis L.)
نویسندگان [English]
S.F. Borgheei1؛ H. Sarikhani2؛ M. Chaichi3؛ A. Kashi4
1MSc Student, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Islamic Azad Univesrity, Karaj Branch, Iran
2Department of Horticultural Science, Bu- Ali Sina University, Hamedan, Iran
3Research Center of Agriculture and Natural Resources of Hamedan, Hamedan, Iran
4Islamic Azad Univesrity, Karaj Branch, Iran
چکیده [English]
In vitro induction of polyploidy using mutation agents is one of the medicinal plant breeding methods which has been employed to increase potential of secondary metabolites production. In this research, in order to induce polyploidy in lemon balm (Melissa officinalis L.), in vitro regenerated explants were treated by colchicine at 4 different concentrations 0.00, 0.05, 0.1 and 0.2% for 24 and 48 h. Level of ploidy were identified in survival explants through root tip chromosome counting and leaf sample flow cytometry. Ten days after treatments, all colchicine-free treated explants were survived. Among the colchicine treatments (0.05, 0.1 and 0.2%), the highest explants survival rate were observed in the 0.05% colchicine application for 24 h (63.8%). On the contrary, 0.2% colchicine treatment for 48 h showed the highest rate of explants lethality. Results of chromosome counting and flow cytometry analysis indicated both diploid and mixoploid plants in colchicines treated explants. More effective treatment of colchicine for induction of ploidy was observed in 0.05% colchicine treatment for 48 h as high as 33.3% mixoploid plants.