1کارشناس ارشد اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج،
2استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
3دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
چکیده
گیاه ارزشمند دارویی باریجه (Ferula gummosa Boiss.) از خانواده چتریان، بومی ایران و در حال انقراض میباشد که به دلیل رفتار باردهی سالانه (منوکارپیک) و خواب طولانی بذر، تولید انبوه اقتصادی آن با مشکل جدی مواجه است. بنابراین اولین قدم برای اصلاح ژنتیکی این گیاه، توانایی تولید تعداد زیادی گیاهچه سترون با بنیه مناسب، در زمان کم، به منظور تهیه ریزنمونههایی با بنیه مناسب میباشد. در این پژوهش، کشت درون شیشهای جنین باریجه در محیط کشت MS رقیق شده (4/1)، طی یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل فاکتورهای A در 2 سطح (کشت جنین به صورت افقی؛ و به صورت عمودی بهطوری که نیمی از جنین درون محیط باشد و برگهای جنینی رو به بالا باشند) و B در 4 سطح (استفاده از 0، 5/0، 1 و 5/1 گرم در لیتر زغال فعال) با 3 تکرار انجام شد. صفات مختلف رشد به مدت 5 هفته اندازهگیری شدند. همچنین کشت بذر در 4 محیط آب مقطر، MS4/1 جامد، خاک و کاغذ صافی مرطوب بررسی شد. روشهای کشت جنین، توانستند گیاهچههای قویتر و بیشتری را در زمان کمتر، در مقایسه با روشهای کشت بذر تولید نمایند. درنهایت بهترین گزینه، استفاده از کشت جنین به صورت عمودی در محیط MS4/1 حاوی 5/0 گرم در لیتر زغال فعال بود. بدیهی است که استفاده از زغال فعال، شرایطی بسیار مشابه با رشد در محیط طبیعی را برای گیاه فراهم خواهد آورد.
Comparing various methods of seed and embryo culture and charcoal effect in optimizing in vitro culture of Galbanum (Ferula gummosa Boiss.)
نویسندگان [English]
F. Montazeri1؛ M. Omidi2؛ N. Imani3
1Faculty of Agriculture and Natural Resources, Tehran University, Karaj, Iran
2Faculty of Agriculture and Natural Resources, Tehran University, Karaj, Iran
3MSc student, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Tehran University, Karaj, Iran
چکیده [English]
Ferula gummosa Boiss. is an endangered plant species of the family Apiaceae and endemic to Iran whose mass production is exposed to serious problems due to being monocarpic and prolonged seed dormancy. The first step to improve this precious medicinal, industrial and economic plant is ability in production of numerous sterile plantlets in order to prepare explants of appropriate vigour. In this survey, in vitro culture of galbanum was performed in MS 1/4 medium by a factorial trial in the form of completely random design including A factor in 2 levels (embryo culture horizontally; and vertically so that half part of the embryo is inside the medium and cotyledons stand upward) and B in 4 levels (containing 0, 0.5, 1, 1.5 g/L char-coal) in 3 repeats. Several growth traits were measured during 5 weeks. Seed culture was also studied in 4 medium including distilled water, solid MS 1/4, soil and moist filter paper. Embryo culture ways were resulted in vigorous and numerous plantlets in shorter time, in comparison with seed germination ways. Finally the best option was vertically culture of embryo in MS 1/4 medium containing 0.5 g/L char-coal. Obviously this method will provide the plant with a very similar condition to growth in natural environment.