1مربی، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید بهشتی
2دانشیار، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید بهشتی
3دانشجوی دکترای رشته شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
جنس Artemisia (درمنه) متعلق به خانواده Asteraceae میباشد و در ایران 34 گونه دارد که دو نوع آنها به نامهای A. melanolepis Boiss. و A. kermanensis Podl. بومی ایران هستند. این گیاه در طب سنتی ایران و چین مورد توجه فراوانی است. هدف این تحقیق تعیین ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس برگ در ساعتهای مختلف تقطیر و بررسی اسانس ساقه پس از چهار ساعت تقطیر میباشد. بنابراین تأثیر زمانهای مختلف جمعآوری بر ترکیبهای شیمیایی اسانس برگ نیز مورد بررسی قرار گرفته است. ترکیبهای شیمیایی تشکیلدهندة اسانس برگهای گیاه Artemisiaturcomanica Gand. پس از یک، دو و سه ساعت تقطیر توسط دستگاه کلونجر استخراج و بهطور جداگانه نگهداری شده و توسط کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت. بهطور کلی 39 ترکیب براساس ویژگیهای طیف جرمی، ضریب بازداری و طیف NMR شناسایی گردید. در اسانس جمعآوری شده پس از یک ساعت تقطیر ترکیبهای لینالول (21%)، 8،1-سینئول (19%)، کامفور (17%) و سیس- کریزانتنیل استات (16%) بالاترین درصدها را دارا بودند و بهطور کلی 30 ترکیب شناسایی شد. نتایج آنالیز GC/MS اسانس جمعآوری شده در ساعت دوم تقطیر وجود 25 ترکیب را نشان داد که در میان آنها اجزای عمده سیس- کریزانتیل استات (24%)، بورنیل استات (15%)، لینالول (13%) و کامفور (3/9%) بودند. در اسانس حاصل در ساعت سوم تقطیر 30 ترکیب شناسایی گردید که در میان آنها ترکیبهای عمده سیس- کریزانتیل استات (12%)، سلین- 11 ان- 4- آلفا- ال (7/8%)، بورنیل استات (8%)، سیس- جاسمون (4%) و کامفور (6/3%) بودند. در اسانس ساقة گیاه 18 ترکیب شناسایی شدند که در میان آنها سیس- کریزانتیل استات (29%)، بورنیل استات (19%)، کامفور (9%) و 8،1-سینئول (9/6%) ترکیبهای عمده بودند. در مقایسه میان ترکیب درصد اجزاء تشکیلدهندة اسانس برگ دیده شد که در ساعت اول تقطیر، مونوترپنها بالاترین درصدها را دارا هستند (7/86%)، در صورتی که در ساعتهای دوم و سوم این میزان بهترتیب به 7/72% و 2/38% کاهش مییابد. در مقابل، میزان سزکوییترپنهای اکسیژندار در ساعت سوم به بیشترین مقدار خود میرسد.
Comparison of chemical composition of the oils from aerial parts of Artemisia turcomanica Gand. at different distillation times
نویسندگان [English]
T. Biniyaz1؛ Z. Habibi2؛ M. Yousefi3
1Department of Chemistry, Faculty of Science, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2Department of Chemistry, Faculty of Science, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
3Ph.D. student, Department of Chemistry, Faculty of Science, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Artemisia genus belongs to Astraceae family with 34 species in Iran which two species, A. melanolepis Boiss. and A. kermanensis Podl, are endemic. In Iran and China this plant is highly noteworthy in traditional medicine. The purpose of this study is to determine the chemical composition in essential oil of Artemisia turcomanica Gand. Leaves after different hours of distillation and also identify essential oil composition of Artemisia turcomanica Gand. stems after four hours distillation. The essential oils of Artemisia turcomanica Gand. leaves were extracted after one, two and three hours of distillation by Clevenger apparatus and were analyzed by gas chromatography (GC) and gas chromatography/mass spectrometry (GC/MS). Generally, thirty-nine volatile components were identified on the basis of mass spectra characteristics, retention indices and 13CNMR spectroscopy. Thirty compounds were identified after one hour distillation from which linalool (21%), 1,8-cineole (19%), camphor (17%) and cis-chrysanthenyl acetate (16%) were the major constituents. The results of GC-MS analysis of the essential oil after two hour distillation revealed the presence of twenty-five compounds from which the major constituents were cis-chrysanthenyl acetate (24%), bornyl acetate (15%), linalool (13%) and camphor (9.3%). After three hours, the analysis of the oil showed thirty compounds. The major constituents were cis-chrysanthenyl acetate (12%), selin-11-en-4-α-ol (8.7%), bornyl acetate (8%), cis-jasmone (4%) and camphor (3.6%). Eighteen compounds were identified in the volatiles from the stems of A. turcomanica which were rich in cis-chrysanthenyl acetate (29%), bornyl acetate (18%), camphor (9%) and 1,8-cineole (6.9%). The amount of oxygenated monoterpenes was the highest after one hour distillation (86.7%) which gradually decreased in the other two samples (72.7% and 38.2% respectively). In contrast, the content of sesquiterpenes and oxygenated sesquiterpenes increased in the last hour of distillation.