1کارشناس ارشد اصلاح نباتات، عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
2استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
3مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
4عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
چکیده
به منظور مطالعه پینهزایی، جنینزایی بدنی و باززایی گیاه شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)، آزمایشی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1387 انجام شد. در این مطالعه از دو محیط کشت پایه MS و B5، چهار ریزنمونه ساقه، برگچه حاوی دمبرگ، جنین و هیپوکوتیل و 5 نوع هورمون شامل: 2,4-D (در سه سطح)، Kin (در چهار سطح)، NAA (در چهار سطح)، BAP (در چهار سطح) و IBA (در سه سطح) استفاده شد. نتایج نشان داد در بررسی اثر متقابل دو هورمون 2,4-D و Kin، محیط حاوی 2 میلیگرم بر لیتر 2,4-D و 5/0 میلیگرم بر لیتر Kin، بهترین ترکیب هورمونی جهت القاء پینه در هر دو محیط کشت B5 و MS است. بهترین ریزنمونهها از نظر بیشترین وزن کالوس القایی در محیط MS، جنین و در محیط B5، برگچه حاوی دمبرگ و جنین بود. در مطالعه جنینزایی بدنی، ترکیب هورمونی شامل 5/0 میلیگرم بر لیتر NAA و 5/2 میلیگرم بر لیتر BAP، با بالاترین درصد جنینزایی، بهعنوان ترکیب برتر در هر دو محیط کشت شناخته شد. از بین ریزنمونهها، ریزنمونه جنین، بیشترین میزان جنینزایی را نشان داد. باززایی از طریق جنینزایی بدنی و تنها در ریزنمونه جنین مشاهده شد. ترکیب هورمونی شامل 5/0 میلیگرم بر لیتر NAA و 5/1 میلیگرم بر لیتر BAP، بهترین ترکیب هورمونی جهت القاء اندام هوایی در هر دو محیط کشت بود. نتایج نشان داد که مناسبترین ترکیب هورمونی جهت القاء ریشه در محیط کشت MS، محیط حاوی 1 میلیگرم بر لیتر هورمون IBA بود.
Callus induction, Somatic embryogenesis and plant regeneration in fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.)
نویسندگان [English]
E. Afshari1؛ Gh. Ranjbar2؛ S.K. Kazemitabar2؛ M. Riasat3؛ H. Kazemi Poshtmasari4
1Member of Young Researchers Club of Islamic Azad University of Shiraz Branch, Shiraz, Iran
2Department of Agronomy and Plant Breeding, Agriculture and Natural Resources of Sari University, Iran
3Research Center of Agriculture and Natural Resources, Fars, Shiraz
4Member of Young Researchers Club of Islamic Azad University of Rasht Branch, Iran
چکیده [English]
In order to study callus induction, somatic embryogenesis and plant regeneration in fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.) an experiment was conducted in Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University during 2008. In the current experiment, different explants including stem segments, embryos, hypocotyls, etc. were cultured on two basal culture media viz. B5 and MS. Moreover, 2, 4-D, Kin, NAA, BAP and IBA were used as plant growth regulators. Result showed that the medium containing 2mgl-1 2, 4-D in combination with 0.5mgl-1Kinetin was the best treatment for callus induction in both MS and B5 media. Combination of 0.5mgl-1 NAA and 2.5mgl-1 BAP was the best treatment for somatic embryogenesis in both basal media. Also, combination of 1.5mgl-1 BAP and 0.5mgl-1 NAA was the best hormonal treatment to shoot regeneration in both basal media. According to the results, the treatment containing 1 mgl-1 IBA was optimum for root induction from regenerated shoots on MS medium.