1دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی آلی، دانشگاه پیام نور، ابهر
2استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
3استادیار، دانشگاه پیام نور، ابهر
چکیده
جنس آویشن به دلیل دارا بودن خواص دارویی و بیولوژیکی یک جنس کاملاً شناخته شده است. Thymus daenensis Celak یکی از گونههای اندمیک این جنس در ایران است. اسانس این گونه یک منبع غنی از تیمول است و به همین دلیل دارای خواص ضدمیکروبی و آنتیاکسیدانی است. در این تحقیق برای بررسی اثر روش خشک کردن بر میزان اسانس و نوع و درصد اجزای تشکیلدهنده آویشن دنایی، اندامهای هوایی این گونه از ایستگاه تحقیقات البرز (کرج) در مرحله گلدهی کامل برداشت شد. گیاهان برداشت شده در چهار شرایط مختلف (آون C°30، آون C°40، آون C°50 و سایه) خشک شدند. سپس اسانس آنها در سه تکرار به وسیله روش تقطیر با آب استخراج و به وسیله دستگاههای GC و GC/MS تجزیه و شناسایی شدند. دادههای بدستآمده به وسیله نرمافزار SAS و با استفاده از آزمون دانکن مورد تجزیه آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بازده اسانس آویشن دنایی بر حسب وزن خشک در روشهای خشک کردن با آون C°30، آون C°40، آون C°50 و سایه بهترتیب 42/1%، 12/1%، 24/1% و 29/1% میباشد. همچنین تیمول بهعنوان جزء اصلی و مهم در اسانسهای حاصل از نمونههای خشک شده در آون C°30، آون C°40، آون C°50 و سایه بهترتیب به میزان 3/75%، 7/75%، 0/72% و 2/67% موجود میباشد. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که تفاوت معنیداری بین بازده اسانس نمونه خشک شده در آون C°30 با سایر روشهای خشک کردن وجود دارد. بالاترین میزان تیمول نیز در اسانس نمونههای خشک شده در آون C°30 و C°40 وجود داشت که اختلاف معنیداری با دو روش دیگر نشان داد.
The effects of drying methods on essential oil content and composition of Thymus daenensis Celak
نویسندگان [English]
Sh. Ne'mati1؛ F. Sefidkon2؛ M.R. Poorherave3
1M.Sc. student, Department of Chemistry, Payame Noor University, Abhar, Iran
2Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
3Department of Chemistry, Payame Noor University, Abhar, Iran
چکیده [English]
Thymus species are well known as medicinal plants because of having biological and pharmacological properties. Thymus daenensis is an endemic aromatic medicinal plant to Iran. Essential oil of Thymus daenensis is a rich source of thymol which gives high antimicrobial and antioxidant activity to this plant. In this research, the aerial parts of Thymus daenensis were collected at full flowering stage from Alborz Research Station in Karaj. For finding the effect of drying methods on essential oil yield and composition, the plant material were dried in four different conditions (oven 30°C, 40°C, 50°C and shade). After drying the samples, their essential oils were obtained by water distillation in three replications and were analyzed by GC and GC/MS. Oil yield and percentage of main components were statistically compared by Duncan's test in SAS software. Oil yields (w/w) of the oven-dried 30°C, 40°C, 50°C and shade-dried samples were 1.42%, 1.12%, 1.24% and 1.29%, respectively. Thymol (75.3%, 75.7%, 72.0% and 67.2%), allo-aromadendrene (5.7%, 5.2%, 5.4% and 3.9%), γ-terpinene (2.9%, 2.8%, 5.9% and 10.2%), p-cymene (4.2%, 4.1%, 5.1% and 5.5%) and carvacrol (2.2%, 4.1%, 1.6% and 2.4%) were identified as the main components in oven-dried 30°C, 40°C, 50°C and shade-dried samples, respectively. Statistical analysis showed a significant difference between oil yields of oven-dried 30°C sample with other samples. The highest percentage of thymol was obtained from oven-dried 30°C and 40°C that showed a significant difference with other drying methods.