1مربی مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد، دزفول، ایران.
2استاد مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال - کرج، ایران.
3مربی پژوهشی بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دزفول، ایران.
چکیده
یکی از عواملی که به دلیل کاهش کیفیت و کمیت زراعت چغندرقند زمستانه در منطقه خوزستان را تهدید میکند، بیماری گال زگیلی ناشی از قارچ (Urophlyctis leproides) میباشد. برای اصلاح لاینهای مقاوم به این بیماری، شناخت ژنتیک عامل بیماریزا و اطلاعات کافی از ترکیبپذیری عمومی (GCA) و خصوصی(SCA) و همچنین نوع عمل ژن و یا ژنهای کنترلکننده مقاومت به این بیماری ضروری میباشد. به این منظور، تعداد شش لاین که دارای عکسالعملهای متفاوت به عامل بیماری بودند بهعنوان والدین به همراه 15 هیبرید F1 حاصل از آنها در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار کاشته و مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه ژنتیکی مقاومت به گال از طریق روش دو و مدل یک گریفینگ و همچنین روش هیمن انجام شد. در این مطالعه واریانس ژنتیکی شاخصهای آلودگی بیماری، یعنی وزن گال به وزن ریشه و وزن گال، معنیدار گردید. اثر GCA و SCA نیز برای این صفات معنیدار شد که بیانگر نقش اثر افزایشی و غیرافزایشی ژنها در کنترل مقاومت به بیماری میباشد. نتایج تجزیه بهروش هیمن حاکی از آن بود که عمل ژن برای شاخصهای آلودگی به عامل بیماری بهطور متوسط، بهصورت غالبیت کامل بوده و مقاومت به بیماری عمدتاً توسط ژنهای مغلوب کنترل میشود. بهطور کلی استفاده از گزینش دورهای برای تجمع ژنهای مطلوب در لاینهای والدینی قبل از تعیین هیبریدهای مناسب توصیه میشود.
Genetic analysis of crown wart (Urophlyctis leproides) resistance in sugar beet
نویسندگان [English]
M.H. Azizpour1؛ S.Y. Sadeghian2؛ H. Sharifi3
1Instructor of Safiabad Agricultural Research Center
2Professor of Seed and Plant Certification Institute, Karaj, Iran.
3Instructor of Safiabad Agricultural Research Center, Dezful, Iran.
چکیده [English]
The crown wart disease caused by Urophelyctis leproides on sugar beet is very important in the growing areas of North Khuzestan influencing quantity and quality of the crop. The objectives of our research were to estimate general combining ability (GCA) and specific combining ability (SCA) of sugar beet lines as well as the gene action governing resistance to this disease. A randomized complete block design with three replications was used to evaluate six parents and their 15 F1 crosses. The method 2 and model 1 of Griffing and also Hayman method were used to estimate variance components. Resistance indices of the disease, ratio of gal weight to root weight and gal weight were measured on these genotypes.. The genotypic effects were significant for the disease indices. GCA and SCA were also significant indicating the importance of both additive and non-additive gene effects in controlling the disease resistance. The results from Hayman analysis showed complete-dominance for the traits under study and resistant genes appeared to be recessive. A recurrent selection program with new recombination in each generation for pyramiding valuable genes in inbred lines is suggested before selecting useful hybrid combinations.
کلیدواژهها [English]
wart, genetic analysis, General and specific combining ability, sugar beet