مروج, غلامحسین, اُف شهرکی, زهره, عزیزی ارانی, مجید. (1390). اثر تماسی و دورکنندگی اسانس هل (Elletaria cardamomum (L.) Maton.) و زیره سیاه (Bunium persicum (Boiss.) Fedtsch.) روی حشرات کامل شپشه قرمز آرد (Tribolium castaneum (Herbst) (Coleoptera: Tenebrionidae)). سامانه مدیریت نشریات علمی, 27(2), 224-238. doi: 10.22092/ijmapr.2011.6399
غلامحسین مروج; زهره اُف شهرکی; مجید عزیزی ارانی. "اثر تماسی و دورکنندگی اسانس هل (Elletaria cardamomum (L.) Maton.) و زیره سیاه (Bunium persicum (Boiss.) Fedtsch.) روی حشرات کامل شپشه قرمز آرد (Tribolium castaneum (Herbst) (Coleoptera: Tenebrionidae))". سامانه مدیریت نشریات علمی, 27, 2, 1390, 224-238. doi: 10.22092/ijmapr.2011.6399
مروج, غلامحسین, اُف شهرکی, زهره, عزیزی ارانی, مجید. (1390). 'اثر تماسی و دورکنندگی اسانس هل (Elletaria cardamomum (L.) Maton.) و زیره سیاه (Bunium persicum (Boiss.) Fedtsch.) روی حشرات کامل شپشه قرمز آرد (Tribolium castaneum (Herbst) (Coleoptera: Tenebrionidae))', سامانه مدیریت نشریات علمی, 27(2), pp. 224-238. doi: 10.22092/ijmapr.2011.6399
مروج, غلامحسین, اُف شهرکی, زهره, عزیزی ارانی, مجید. اثر تماسی و دورکنندگی اسانس هل (Elletaria cardamomum (L.) Maton.) و زیره سیاه (Bunium persicum (Boiss.) Fedtsch.) روی حشرات کامل شپشه قرمز آرد (Tribolium castaneum (Herbst) (Coleoptera: Tenebrionidae)). سامانه مدیریت نشریات علمی, 1390; 27(2): 224-238. doi: 10.22092/ijmapr.2011.6399
اثر تماسی و دورکنندگی اسانس هل (Elletaria cardamomum (L.) Maton.) و زیره سیاه (Bunium persicum (Boiss.) Fedtsch.) روی حشرات کامل شپشه قرمز آرد (Tribolium castaneum (Herbst) (Coleoptera: Tenebrionidae))
1استادیار، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
2دانشجوی کارشناسی ارشد حشرهشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
3دانشیار گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
طی چند دهه اخیر تحقیقات وسیعی روی ترکیبهای گیاهی متعدد به منظور دستیابی به جایگزینهای بیخطر یا کمخطر و مؤثرتر از حشرهکشهای شیمیایی برای کنترل آفات انباری انجام شده است. در تحقیق حاضر سمیت تماسی و اثر دورکنندگی اسانسهای دو گونه گیاهی هل (Elletaria cardamomum (L.) Maton) و زیره سیاه (Bunium persicum (Boiss.) Fedtsch.) روی حشرات کامل شپشه قرمز آرد (Tribolium castaneum) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در شرایط دمای C˚1±30، رطوبت نسبی 5±60% و تاریکی انجام شد. نتایج آزمایشهای زیستسنجی جهت بررسی سمیت تماسی نشان داد که با افزایش غلظت هر اسانس، درصد مرگ و میر حشرات کامل افزایش یافت. حساسیت حشرات نر بیشتر از حشرات ماده بود. براساس معیار LC50 در مدت 24 ساعت بیشترین سمیت تماسی مربوط به اسانس زیره سیاه علیه حشرات نر (25/0 میکرولیتر بر سانتیمتر مربع) و کمترین سمیت مربوط به اسانس هل علیه حشرات ماده (91/0 میکرولیتر بر سانتیمتر مربع) بود. نتایج مقایسه اثر دورکنندگی اسانسها روی حشرات کامل نشان داد که میزان دورکنندگی حدود 70 تا 80 درصد توسط اسانس هل در غلظتهای بالاتری (حدود 4-3 برابر) در مقایسه با اسانس زیره سیاه حاصل شد. با افزایش غلظت اسانسها، اثر دورکنندگی علیه هر دو جنس حشره افزایش یافت. نتایج این بررسی نشان داد که اسانسهای هل و زیره سیاه منابع بیولوژیکی مؤثری هستند که میتوانند جهت حفاظت غلات انبار شده از آلودگی توسط شپشه قرمز آرد بکار برده شوند.
Contact and repellent activity of Elletaria cardamomum (L.) Maton. and Bunium persicum (Boiss.) Fedtsch. oils against Tribolium castaneum (Herbst) adults (Coleoptera: Tenebrionidae)
نویسندگان [English]
G. Moravvej1؛ Z. Of-Shahraki2؛ M. Azizi-Arani3
1Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran
2Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran
3Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran
چکیده [English]
Over the past few decades, many investigations have been conducted on different plant products in order to obtain safer and more effective alternatives rather than chemical insecticides for controlling stored-product insects. In the present study, the contact toxicities and repellent effects of the essential oils from two spices including cardamom (Elletaria cardamomum) and black caraway (Bunium persicum) were examined on the adults of rust-red flour beetle, Tribolium castaneum (Herbst). The bioassays were performed at 30 ± 1°C, 60 ± 5% RH and darkness. The results of the contact bioassays showed that males and females mortality was increased with increase of essential oil concentration. The males were more sensitive to oils than the females. Based on the 24h LC50 values, the highest contact toxicity was related to B. persicum oil against males (0.25 μl.cm-2) and the lowest toxicity was recorded for E. cardamomum oil against females (0.91 μl.cm-2). Results of the repellency experiments indicated that for obtaining about 70-80% repellency, higher concentrations (3-4 times) of E. cardamomum oil were needed compared to B. persicum oil. Repellent effect of the oils increased on both insect sexes with increase of oil concentration. According to the results, the essential oils of B. persicum and E. cardamomum are sources of biologically active vapor that can be used in protection of stored grains against rust-red flour beetles.
کلیدواژهها [English]
Rust-red flour beetle, Essential oils, spices, cardamom, Black cumin