1دانشجوی کارشناسی ارشد زیست گیاهی، دانشگاه پیام نور تهران
2استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
3دانشیار، دانشگاه پیام نور تهران
4کارشناسی ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
چکیده
این تحقیق در سال 1388 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان بر روی 6 جمعیت ماریتیغال (Silybum marianum (L.) Gaertn.) انجام شد. کاریوتیپ سلولهای میتوزی در مرحله متافاز مریستم انتهایی ریشه بذرهای جوانهدار شده بررسی و مطالعه شد. عدد پایه کروموزومی در تمام جمعیتهای مورد مطالعه 17=x و تعداد کروموزوم 34=x2=n2 بود. از لحاظ سطح پلوئیدی، همه جمعیتها دیپلوئید بودند. براساس جدول دو طرفه Stebbins، همه جمعیتها در کلاس B2 قرار گرفتند که این امر بیانگر وضعیت تکاملی مشابه آنها میباشد. تجزیه واریانس صفات، نشان داد که بین جمعیتها از لحاظ صفات طول کوتاهترین کروموزوم، شاخص عدم تقارن و ضریب تغییرات شاخص سانترومری اختلاف معنیداری در سطح احتمال 1% و از لحاظ صفات طول کل کروموزومی، مجموع بازوهای کوتاه، مجموع بازوهای بلند و طول بلندترین کروموزوم اختلاف معنیداری در سطح احتمال 5% وجود دارد که این امر مؤید وجود تنوع کروموزومی در جمعیتهای مورد بررسی میباشد. در تجزیه به عاملها، دو عامل اول و دوم در مجموع بیش از 94% از کل تنوع موجود بین جمعیتها را توجیه نمودند. بهطوری که در عامل اول، طول کل کروموزوم (TL) و مجموع بازوهای بلند (Sla) بیشترین نقش را در تشکیل این عامل داشتند. در عامل دوم، صفات شاخص عدم تقارن (AI) و ضریب تغییرات شاخص سانترومری (CVci) بیشترین سهم را در تشکیل این عامل برخوردار بود. تجزیه خوشهای جمعیتها براساس خصوصیات کاریوتیپی، آنها را در 4 گروه مجزا قرار داد. در این بررسی بیشترین شباهت بین دو جمعیت اهواز و ساری و کمترین شباهت بین دو جمعیت اهواز و آمل بود. نتایج تجزیه واریانس بین گروهها نشان داد که تمام صفات مورد مطالعه تفاوت معنیداری را در بین گروهها داشتند. جمعیتهای اهواز، ساری و اصفهان در گروه اول از نظر صفات TL، SSa، SLa، LC و SC نسبت به سایر گروهها برتر بودند. جمعیت آمل در گروه دوم از نظر صفات SC، Cvci و AI کمترین مقادیر را دارا بود. جمعیت کردستان در گروه چهارم از نظر صفات CVci و AI بیشترین مقادیر و از لحاظ صفات TL، SSa، SLa و LC کمترین مقادیر را به خود اختصاص داد. همچنین نمودار پراکنش جمعیتها براساس مقادیر مؤلفه اول و دوم رسم شد که مؤید نتایج حاصل از تجزیه خوشهای بود
Cytogenetic studies in six populations of Silybum marianum (L.) Gaertn.
نویسندگان [English]
M. Sarrami1؛ H. Zeinali2؛ Gh. Bakhshi Khaniki3؛ S. Esmailkhanian2؛ Z. Bordbar4
1Msc. Student, Department of Plant Biology, Payame Nour University ,Tehran, Iran
2Agricultural and Natural Resources Research Center, Esfahan, Iran
3Msc. Student, Department of Plant Biology, Payame Nour University ,Tehran, Iran
4Agricultural and Natural Resources Research Center, Esfahan, Iran
چکیده [English]
This investigation was carried out on six populations of Silybum marianum (L.) Gaertn. in Isfahan Research Center for Agriculture and Natural Resources, 2009. Karyotype of mitotic cells in metaphase of root apical meristem was studied. The base number of chromosomes for all populations was x = 17 and all populations were diploid. Based on Stebbins' two- way table, all populations were located in class 2B indicating the same evolutionary status. Analysis of variance showed significant differences for the length of the smallest chromosome, asymmetric index, and coefficient variation of centromic index (p < 0.01), total chromosome length, sum of small arms, sum of long arms and the largest length of chromosome (p < 0.05). Factor analysis introduced two factors that justified more than 94 percent of total variation. In the first factor, total chromosome length (TL) and sum of long arms (SLa) were identified as the most important factors while asymmetric index (AI) and coefficient variation of centromic index (CVci) in the second factor were highly effective. All populations were classified in four groups by cluster analysis. The least Euclidean distance was between Ahvaz and Sary populations and the highest Euclidean distance was observed between Ahvaz and Amol. Analysis of variance showed significant differences for all traits among groups. Populations of Ahavaz, Sary and Esfahan in the first group were superiour in terms of TL, SSa, SLa, LC and SC compared to other goups. Population of Amol in the second group showed the lowest SC, Cvci, and AI. Maximum CVci and AI were observed in population of Kordestan while TL, SSa, SLa and LC were the least in this population. Population distribution diagram was drawn based on the first and the second component values that would confirm the results of the cluster analysis.
کلیدواژهها [English]
Silybum marianum (L.) Gaertn, Karyotype, Chromosome, Principal components, cluster analysis