با توجه به اهمیت گندم در سبد غذایی خانوارهای ایرانی و مسئله خودکفایی این محصول، دولت در بازار گندم دخالت میکند. سیاست قیمت تضمینی از جمله دخالتهای دولت در بازار این محصول به جهت حمایت از تولیدکننده و افزایش انگیزه تولید است. در این پژوهش، آثار افزایش قیمت خرید تضمینی گندم تا سطح قیمت جهانی آن بر شاخصهای بازاری این محصول به صورت منطقهای و با استفاده از مدل تعادل فضایی بررسی شد. دادهها و اطلاعات مورد نیاز جهت حل این مدل نیز از وزارت جهاد کشاورزی، شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران، گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای، بانک مرکزی جمهوری اسلامی، فائو و مطالعات گذشته جمعآوری گردید. در نهایت، مدل مذکور برای سال 1389، به عنوان آخرین سالی که اطلاعات مورد نیاز در مورد آن وجود داشت، حل شد. نتایج نشان دادکه با افزایش قیمت تضمینی گندم، مقدار تولید این محصول در همه استانها افزایش مییابد. بیشترین درصد افزایش تولید این محصول نیز در استانهای اردبیل، خوزستان، خراسان جنوبی، فارس و آذربایجان شرقی رخ میدهد و به طور متوسط، 32/54 درصد تولید گندم در این استانها افزایش مییابد. همچنین با اعمال این سیاست، مقدار مصرف گندم در همه استانها کاهش مییابد. البته مقدار این کاهش مصرف اندک میباشد زیرا تقاضای گندم در همه استانها کششناپذیر است. افزایش قیمت تضمینی گندم سبب افزایش حجم گندم صادر شده از استان و کاهش حجم گندم وارد شده به استان در اکثر استانها شده است. در نهایت نتایج نشان داد که بر اثر افزایش قیمت تضمینی گندم، در بازار استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، ایلام، خراسان رضوی، خوزستان، فارس، کردستان، کرمانشاه، گلستان، لرستان، مرکزی و همدان مازاد عرضه شکل میگیرد.
طبقه بندی JEL: C02, C61, D60, E64, I38, Q18 |
Abstract The government intervenes in the wheat market because it is important to Iranian household food basket and its self-sufficiency issue. Such cases about government intervention in the market for producer support and increasing the incentive of production are guaranteed price policy. So, this study will be examined the effect of increasing the guaranteed price of wheat to its world price levels in 2013 on the regional market’s index of this product by using spatial equilibrium model. The required information and data to solve this model has been collected from the Ministry of Agriculture Jihad, Government Trading Corporation of Iran, Islamic Republic of Iran Customs Administration, Islamic Republic of Iran Road Maintenance and Transportation Organization, Central Bank of Islamic Republic of Iran, Food and Agriculture Organization and the previous studies. This model has been estimated for 2010 as the latest year that was existed the required information about it. The results show that the increasing of wheat guaranteed price resulted in production growth in all provinces. The greatest percentage of increasing in this production happens in Ardabil, Khuzestan, South Khorasan, Fars and East Azerbaijan provinces. In average, the wheat production increase 54.32 percent in these provinces. With this policy applying, the amount of wheat consumption is reduced in all provinces. Because the wheat demand is inelastic in all the provinces so the amount of consumption reduction is negligible. The increasing of wheat guaranteed price increase the volume of wheat exported from the province and reduces the volume of wheat imported into the province in most of provinces. Finally, the results indicate that the effect of increasing the guaranteed price of wheat is composed the excess supply in market of East Azerbaijan, West Azerbaijan, Ardebil, Ilam, Khorasan Razavi, Khuzestan, Fars, Kurdistan, Kermanshah, Golestan, Lorestan, Markazi and Hamadan provinces. JEL Classification: C02, C61, D60, E64, I38, Q18 |