بهمنظور بررسی تنوع صفات بیولوژیک تولید مثلی ژنوتیپهای نعناع، آزمایشی بر روی ١٩ ژنوتیپ متعلق به 5 گونه در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. صفات مورد مطالعه شامل طول و عرض دانه گرده، درصد گرده زنده، درصد گرده مرده، تعداد گرده در هر بساک، تعداد گل ماده و گل کامل در هر سنبله اصلی، تعداد بذر حاصل از خودگردهافشانی، آزادگردهافشانی و دگرگردهافشانی در هر سنبله اصلی بود. بر اساس نتایج بدستآمده ژنوتیپهای مورد مطالعه از نظر کلیه صفات مورد مطالعه اختلاف معنیداری نشان دادند. بهطوریکه نتایج حاصل از همبستگی بین صفات نشان داد که با افزایش تعداد گل کامل، طول و عرض دانه گرده، درصد گرده زنده و تعداد دانه گرده در هر بساک، مقدار بذر حاصل از خودگردهافشانی، دگرگردهافشانی و آزادگردهافشانی افزایش یافت. رگرسیون مرحلهای نشان داد که افزایش عملکرد بذر خودگردهافشان و آزادگردهافشان با صفات درصد گرده زنده و تعداد گرده در هر بساک ارتباط داشت. همچنین طول گرده و تعداد گرده در هر بساک بهعنوان شاخصهای توجیهکننده عملکرد بذر دگرگردهافشان در هر سنبله اصلی بودند. بهطورکلی تجزیه خوشهای، ١٩ ژنوتیپ نعناع را در ٤ گروه مختلف قرار داد که از تنوع مطلوبی برخوردار بودند. در مجموع نتایج حکایت از وجود تنوع قابل ملاحظه بین ژنوتیپهای مورد مطالعه داشت که میتواند برای اهداف اصلاحی مورد استفاده قرار گیرد.
Study of reproductive traits variation in Mentha genotypes (M. spicata)
نویسندگان [English]
hosein zeinali
چکیده [English]
In order to study reproductive traits variation of Mentha genotypes, an experiment was conducted on 19 Mentha genotypes belonging to fives species in a randomized complete block design with 3 replications at Fozve Research Station of Isfahan Agricultural Resource Research Center. Pollen length and width, viable and dead pollen percentages, number of pollen per anther, number of female flowers, number of complete flower per main spike, number of self pollinated seeds, number of open pollinated seeds and number of cross pollinated seeds were recorded. Results showed significant differences between all of the studied traits. Based on correlation coefficient between the traits, the number of open pollinated seeds, self pollinated seeds and cross pollinated seeds increased by increasing the number of complete flower, length and width of pollen seed, the number of live pollen seed and the number of pollens in anther. Stepwise regression showed correlation between increasing of self pollination and open pollination seed yield with number of viable pollen percentage and number of pollens in anther. Cluster analysis on 19 genotypes classified the genotypes into 4 groups. Mean comparisons among the groups showed suitable variation. The results also showed crossing possibility between the studied species. In essence, there was enough variation between the genotypes to be used in breeding projects.