1دانشجوی دکتری، اکولوژی گیاهان زراعی، دانشگاه تبریز
2استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر
3کارشناس، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، تهران
چکیده
با توجه به اهمیت دارویی گیاه بادرنجبویه Melissa officinalis L.)) و فراوانی منابع آب و خاک شور در کشور، این تحقیق با هدف بررسی تأثیر اسموپرایمینگ بر جوانهزنی این گیاه تحت تنش شوری طی دو آزمایش جداگانه اجرا گردید. آزمایش اول با هدف تعیین مناسبترین شرایط پرایمینگ بذر گیاه بادرنجبویه در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل ترکیب تیماری پتانسیل اسمزی محلول پرایمینگ در چهار سطح (4-، 8-، 12- و 16- بار)، مدت زمان پرایمینگ در سه سطح (3، 5 و 7 روز) و درجه حرارت پرایمینگ در دو سطح (25 و 30/20 درجه سانتیگراد) و بذرهای شاهد (پرایم نشده) بود. نتایج نشان داد که بین تیمارهای اسموپرایمینگ از لحاظ درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی و طول ریشهچه اختلاف معنیداری وجود داشت. مقایسه میانگینها نشان داد که تیمار پتانسیل اسمزی 16- بار در مدت زمان پنج روز و دمای 25 درجه سانتیگراد نسبت به سایر تیمارها و شاهد سبب افزایش معنیداری در درصد و سرعت جوانهزنی بذر بادرنجبویه شد. آزمایش دوم با هدف بررسی تأثیر اسموپرایمینگ بر جوانهزنی بذر گیاه بادرنجبویه تحت تنش شوری بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل تیمار بذری با دو سطح (بذر پرایم نشده و بذر پرایم شده) و تیمار شوری با چهار سطح (شاهد، 4، 8 و 12 دسیزیمنس بر متر) بود که براساس نتایجی که در مرحله اول آزمایش بهعنوان بهترین شرایط پرایمینگ بدست آمد اقدام به تهیه بذرهای پرایم شده گردید. نتایج نشان داد که در همه سطوح شوری، بذرهای پرایم شده بهطور معنیداری درصد و سرعت جوانهزنی و طول ریشهچه بالاتری نسبت به بذرهای پرایم نشده دارند. نتایج نشان داد که اثر متقابل شوری و تیمارهای بذری نیز از لحاظ درصد و سرعت جوانهزنی و طول ریشهچه معنیدار بود.
Effect of osmopriming on seed germination of
Lemon balm (Melissa officinalis L.) under salinity stresses
نویسندگان [English]
M. Makkizadeh Tafti1؛ R. Farhoudi2؛ M. Rastifar3
1Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Tabriz, Iran
2Islamic Azad University, Shushtar, Iran
3Institute of Medicinal Plants, Tehran, Iran
چکیده [English]
With regard to the importance of Melissa officinalis L. as a medicinal plant and abundance of saline soil and water in the country, the current research was conducted to study the effect of osmopriming on seed germination of Melissaofficinalis under salinity stress in two separate experiments. The aim of the first experiment was to determine the best osmopriming conditions for seeds of Melissaofficinalis carried out in a completely randomized design. The treatments were combination of osmotic potential of polyethylene glycol (PEG) with four levels (-4, -8, -12 and -16 bar), duration of priming with three levels (3, 5 and 7 day) and temperature of priming with two levels (25 and 30/20oC). The results showed significant differences among osmopriming treatments with regard to the germination percentage, germination velocity and radicle length. Mean comparisons showed that osmotic potential treatment of -16 bars in 5 days and 25oC significantly increased the germination percentage and germination velocity compared with other treatments. The aim of the second experiment was to study the effect of osmopriming on seed germination of Melissaofficinalis under salinity stress based upon a factorial experiment in a completely randomized design with three replications. The treatments were water salinity (control, 4, 8 and 12 dS/m) and type of seeds (control and primed seeds). The results indicated that primed seeds in all salinity levels had higher germination percentage, germination velocity and radicle length compared to non-primed seeds. According to the results, the interaction effect of salinity and seed treatments was significant with regard to the germination percentage, germination velocity and radicle length.