1دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه باغبانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جهرم
2دانشیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
3استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم
4کارشناس ارشد، ایستگاه تحقیقات همند، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
5کارشناس ارشد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
چکیده
بهمنظور بررسی عملکرد و بازده اسانس چهار گونه آویشن محلی و خارجی با تراکمهای مختلف در شرایط دیم آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد (دماوند) در سال 1390 انجام شد. چهار گونه آویشن (Thymus daenensis، T. pubescens، T. kotschyanus و T. vulgaris) بهعنوان عامل اصلی و تراکم شامل فاصلههای روی ردیف 25، 35 و 50 سانتیمتر بهعنوان عامل فرعی محسوب شد. صفات اندازهگیری شده شامل ارتفاع، تعداد ساقه هوایی، طول ریشه، قطر تاج پوشش، وزن خشک ریشه، عملکرد تر و خشک اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس بود. نتایج حکایت از تفاوت معنیدار گونهها در صفات اندازهگیری شده داشت. در میان صفات اندازهگیری شده اثر تراکم تنها بر تعداد ساقه هوایی، قطر تاج پوشش، عملکرد تر اندام هوایی و وزن خشک ریشه معنیدار شد. بررسی اثر متقابل گونه و تراکم نشان داد بالاترین عملکرد ماده خشک (2206 کیلوگرم در هکتار) مربوط به گونه T. kotschyanus در فاصله کشت 25 سانتیمتر و کمترین مقدار (7/554کیلوگرم در هکتار) مربوط به گونه T. vulgaris در فاصله کشت 50 سانتیمتر بود. بالاترین بازده اسانس (1/2%) در گونه T. kotschyanus با فاصله کشت 25 سانتیمتر و بالاترین عملکرد اسانس در گونه T. daenensis با فاصله کشت 25 سانتیمتر مشاهده شد.
Effects of plant densities on quantitative and qualitative characteristics of four Thymus species under dry farming condition of Damavand
نویسندگان [English]
R. Taheri1؛ M.H. Lebaschy2؛ A. Zakerin3؛ M. Bakhtiari Ramezani4؛ A. Borjian3؛ M. Makkizadeh Tafti5
1MSc. Student, Department of Horticulture, Azad University of Jahrom, Iran
2Medicinal Plants Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
3Department of Horticulture, Azad University of Jahrom, Iran
4MSc., Homand Reaearch Station- Research Institute of Forests and Rangelands, Damavand, Iran
5Medicinal Plants Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
چکیده [English]
In order to study the effects of plant density on yield and essential oil yield of four species of thymus, an experiment was conducted at Homand Research Station as a split plot in a randomized complete block design with three replications. Main plots were four species including Thymus daenensis,T. pubescens,T. kotschyanus and T.vulgaris and sub plots were three levels of plant density including 25, 35 and 50 cm row spacing. Measured characteristics included height, number of lateral branches, root length, canopy diameter, root dry weight, fresh and dry yield, essential oil percentage and yeild. Results indicated significant differences in terms of measured traits. Among the measured traits, the effect of density was significant on number of lateral branch, canopy dimeter, fresh yield, and root dry weight. According to the results of interaction effect between species and density, the highest dry yield and essential oil content (%) was obtained at 25 cm row spacing in T.kotschyanus and the lowest was recorded at 50 cm row spacing in T. daenensis. Results showed that the highest essential oil yield was obtained at 25 cm row spacing for T. kotschyanus and T. daenensis.