1مربی پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
2استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
3کارشناس ارشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
4کارشناس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سیستان و بلوچستان، ایرانشهر
چکیده
گز روغن (Moringa peregrina (Forssk.) Fiori) یکی از گونههای مغفول از جنس مورینگاست که در عرصه وسیعی از مناطق جنوبشرقی کشور ما رویش دارد. این تحقیق با مطالعه ویژگیهای نونهالی در 310 نهال گز روغن در پی بررسی روابط علت و معلولی این صفات و تأثیر احتمالی آنها بر قدرت رویش نهال، انجام گردید. ازاینرو با جمعآوری بذر از روی 21 تکپایه این گونه از عرصههای جنوبی کشور تعداد زیادی نهال از هر پایه تولید شده و در شرایط گلخانه نگهداری شدند و پس از رشد و استقرار اولیه از برخی از ویژگیهای رویشی نهالهای استقرار یافته یادداشتبرداری گردید. دادهها در قالب طرح آماری کامل تصادفی تجزیه واریانس شدند تا اختلاف بین پایههای مادری ارزیابی گردد. با تأیید اختلافات معنیدار بین پایههای بذرگیری شده، کلیه همبستگیهای دوگانه بین صفات تخمینزده شد. با انتخاب صفاتی که در مدل رگرسیون چندگانه قرار گرفتند تجزیه علّیت انجام شد تا روابط مستقیم و غیرمستقیم صفات منتخب بهعنوان صفات مستقل با ارتفاع گیاه، بهعنوان صفت وابسته بررسی شود. از تجزیه به مؤلفههای اصلی نیز در جهت ارزیابی ارتباط ویژگیهای رویشی مورد نظر استفاده شد. برای دستهبندی و سنجش قرابت پایههای بذرگیری شده، مؤلفههای اول و دوم حاصل از تجزیه به مؤلفههای اصلی در مقابل هم پلات شدند و نتیجه آن با نتیجه حاصل از تجزیه کلاستر مقایسه شد. همه صفات با ارتفاع، حداقل در سطح 1% همبستگی مثبت و معنیدار داشتند. تجزیه اثرهای همبستگی دوگانه به اثرهای مستقیم و غیرمستقیم نشان داد که برخی از صفاتی که همبستگی مستقیم و مثبت با ارتفاع نهال دارند به صورت غیرمستقیم و از طریق سایر صفات بر ارتفاع نهال اثر منفی میگذارند. همینطور صفاتی نظیر عرض برگچه که همبستگی دوگانه مثبت با ارتفاع نهال نشان داد، دارای اثر مستقیم منفی بر این صفت بود.
Assessment of seedling traits on Moringa peregrina (Forssk.) Fiori with
analyzing vegetative characteristics interrelationships
نویسندگان [English]
H. Keneshloo1؛ H. Mirzaie-Nodoushan2؛ F. Asadicorom3؛ U. Achak4
1Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
2Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
3Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
4Sistan and Baluchestan Agriculture and Natural Resources Research Center, Iranshahr, Iran
چکیده [English]
Moringa peregrina (Forssk.) Fiori is one of the neglected Moringa species which is growing in a wide area of southeast part of Iran. The research was carried out by studying seedling growth parameters on 310 Moringa peregrina seedlings to investigate interrelationship between the growth parameters and their possible effects on seedling growth. Therefore, seed was collected from 21 single plants of the species across its habitats in southeast part of the country. Seedlings were grown in greenhouse conditions on which several seedling growth parameters were recorded after seedling establishment. The recorded data were analyzed based on completely randomized design model to assess the differences between the mother plants. To confirm the differences between the sampled single trees, all the possible paired correlation coefficients were estimated. To select the parameters specified by multiple regression analysis, path analysis was performed to investigate the direct and indirect relations between the independent parameters and plant height as the dependent parameter. Principal components analysis was also used to assess the interrelationship between the growth parameters. To classify the progenies of the single plants, the first and second components of the analysis were plotted and the results of the plot were compared to the results of cluster analysis. All the recorded traits showed a significant positive correlation with seedling height. Dividing the phenotypic correlation to the direct and indirect effects revealed that several traits affect the dependent parameters positively direct and negatively indirect, through other recorded growth parameters. Traits such as leaflet width with a positive simple correlation to the seedling height, showed a negative direct effect on the dependent parameter.