1دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان
2استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
3دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
4دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس (شهریار)
چکیده
بهمنظور مطالعه شکستن خواب و تشدید جوانهزنی، بذر اکوتیپهای 3 گونه مرزه (Satureja sahendica Bornm.، S. bachtiarica Bunge و S. khuzistanica Jamzad) از عرصههای منابع طبیعی و بذر S. hortensis L. از یکی از مزارع تحت کشت در خوزستان جمعآوری شدند و در آزمایشگاه تکنولوژی بذر مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی با فاکتورهای 8 اکوتیپ و 5 تیمار مورد ارزیابی قرار گرفتند. تیمارهای مورد مطالعه شامل سرمادهی، پسرسی، خراشدهی شیمیایی (با استفاده از الکل 70%)، خراشدهی مکانیکی (کاغذ سمباده) و شاهد بودند. پس از اعمال تیمارهای خوابشکنی بذر اکوتیپها در سه تکرار کشت شدند. جوانهزنی در شرایط استاندارد ژرمیناتور با دمای °C2 ± 20 و 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. خصوصیات جوانهزنی شامل درصد و سرعت جوانهزنی، طول ریشهچه و ساقهچه، شاخصبنیه، وزن تر و خشک اندازهگیری شد. در بین گونهها از لحاظ کلیه صفات تفاوت معنیداری وجود داشت. شاخص بنیه بذر در گونه S. khuzistanica از سایر گونهها بیشتر بود. اکوتیپهای مرزه خوزستان (S. khuzistanica) نسبت به سایر اکوتیپها از خصوصیات جوانهزنی و بنیهای بذر و اندازه گیاهچه بزرگتری برخوردار بودند. در اکوتیپهای با منشأ سردسیری تیمار سرما موجب افزایش درصدجوانهزنی، سرعت جوانهزنی و شاخص بنیه بذر گردید.
Effect of scarification, cold and after-ripening treatments on seed dormancy breaking in four species of Satureja by standard germination test
نویسندگان [English]
A.A Hossienpour Ggazviniy1؛ M.A. Alizadeh2؛ A.A. Jafari3؛ A.R. Valadabadi4
1MSc. student, Azad University, Takesatan Unit, Iran
2Research Institute of Forests and Rangeland, Tehran, Iran
3Research Institute of Forests and Rangeland, Tehran, Iran
4Azad University, Takesatan Unit, Iran
چکیده [English]
In order to study the dormancy breaking ways and germination enhancment, seeds of 8 ecotypes of 4 species Satureja sahendica Bornm., S. bachtiarica Bunge, S. khuzistanica Jamzadand S. hortensis L. were collected on the base of geographycal distributions. A factorial experiment based on completely randomised design with three replications were used. The different treatments including: cold stratification, after-ripening, physical scarification (sand paper), chemical scarification (Ethylic alcohol 70%) and control were used for dormancy breaking. The treated seeds were sown in 3 petri dishes as replications. Then, all samples were placed in a germinator with condition of 20°C and light-to-dark cycle of 16 hours light (1000 lux) to 8 hours dark. The germination characteristics including: germination percentage, speed of germination, length of root and shoot, vigour index, fresh weight and dry weight were evaluated during 18 days of the experiment. There were significant differences amoung species for all seed germination characteristics. The ecotype of Khuzistan from S. khuzistanica had more seed germination and vigour compared to the other three species. The seed characteristics specially speed of germination and vigour index of ecotypes from cold zone were affected by cold treatment more than the other treatments.