1استادیار گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس
2کارشناس مرتع و آبخیزداری، دانشگاه گنبد کاووس
3استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس
چکیده
چرای مستقیم دام و برداشت علوفه دو روش اصلی بهرهبرداری از چمنزارهای طبیعی و مصنوعی است. هدف این تحقیق بررسی اثرهای برش اندامهای هوایی روی ماده خشک کل، ماده خشک اندامهای هوایی، ماده خشک اندامهای زمینی، وضعیت پنجهزنی و احتمالاً تحمل چهار گونه مرتعی شوررویAeluropus lagopoides ، Aeluropus littoralis، Puccinellia distans وJ. maritimus در مقابل برش است. این آزمایش در قالب فاکتوریل با طرح کامل تصادفی در 7 تکرار اجرا شد. چهار گونة فوق و 4 تیمار متفاوت برش تیمارها را تشکیل دادند. گیاهچههای چهار گونه مرتعی در مرحله رشد رویشی از مراتع اینچهبرون واقع در شمال شهرستان آققلا جمعآوری و در گلدان کاشته شدند. در طول دوره رویش قسمتهای هوایی چهار گیاه مورد مطالعه در چهار تیمار برش، هر هفته یکبار، هر 2 هفته یکبار، هر 4 هفته یکبار و تیمار شاهد از ارتفاع 6 سانتیمتری بالای سطح خاک گلدانها قطع شدند. نتایج نشان داد که میزان ماده خشک کل، ماده خشک اندامهای هوایی و ماده خشک اندامهای زیرزمینی در سه گونهA. littoralis ، A. lagopoidesو J. maritimusتحت تنش ناشی از برش واقع شده و میزان آن در تیمارهای برش در مقایسه با تیمار شاهد کاهش یافته است، بنابراین این سه گونه نمیتوانند ماده خشک کل را در مقایسه با تیمار شاهد جبران نمایند. میزان ماده خشک کل و اجزای آن یعنی بخشهای هوایی و زمینی در گونهP. distans در چهار تیمار مورد مطالعه یکسان بود. بنابراین این گونه قادر به جبران کامل اعضای از دست رفته است. تکرار برش، تعداد ساقههای هوایی (پنجهزنی) را در چهار گونه مورد مطالعه کاهش داد. در شرایط آزمایشگاهی و یکساله، گونهP. distans بهعنوان یک گونه با تحمل زیاد در برابر برش و گونههای A. littoralis،A. lagopoides و J. maritimus بهعنوان سه گونه مرتعی با تحمل متوسط در برابر قطع میتوانند مطرح شوند.
Comparison of the effects of one-year cutting on production and tillering of four halophytes
نویسندگان [English]
Majid Mohammad-Esmaeili1؛ Reza Kavandi2؛ Vahid Karimian2؛ Hossein Sabouri3
1Assistant Professor, Department of Natural Resources, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous, Iran
2B.Sc. in Rangeland and Watershed Management, Gonbad Kavous University. Gonbad Kavous, Iran
3Assistant Professor, Department of Plant Production, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous, Iran
چکیده [English]
Grazing and harvesting are two major ways of utilizing natural and artificial grasslands. Current research was aimed at studying the effects of shoot cutting frequency on total phytomass, above-ground phytomass, underground phytomass, the condition of tillering, and the tolerance of four halophytes (P. distans, A. littoralis, A. lagopoides and J. articulates) against cutting. This experiment was carried out in a completely randomized design with 7 replications. Four mentioned species and four different cuttings were considered as treatments. Seedlings of four species in growth stage were collected from grasslands of Inchebroon, located in north of Agh-ghala, and were cultivated in the pots. During the growth period, aerial parts of the species were cut at 6 cm above the soil surface of pots in four cutting treatments including once every week, once every two weeks, once every four weeks, and control treatment. Results indicated that total phytomass, above- ground phytomass and underground phytomass of A. littoralis, A. lagopoides and J. maritimus reduced as a response to the stress of cutting compared with control treatment. Consequently, these three species cannot retrieve total phytomass in comparison with control treatment. Total phytomass of P. distans remained stable in all treatments; therefore this species is able to retrieve phytomass loss completely. Repeating cutting decreased the number of shoots in four species. According to the results, in one-year experimental conditions, P. distans was identified as a high-tolerant species against cutting while A. littoralis, A. lagopoides and J. maritimus showed a medium tolerance.