ایرانپاک, نسیم, کلاته جاری, سپیده, کلانتری, سیامک. (1391). بررسی اثر ریزنمونه و تنظیمکنندههای رشد بر تولید کالوس و شاخسارهزایی در
نرگس شیراز (Narcissus tazetta L.). سامانه مدیریت نشریات علمی, 28(2), 356-369. doi: 10.22092/ijmapr.2012.3052
نسیم ایرانپاک; سپیده کلاته جاری; سیامک کلانتری. "بررسی اثر ریزنمونه و تنظیمکنندههای رشد بر تولید کالوس و شاخسارهزایی در
نرگس شیراز (Narcissus tazetta L.)". سامانه مدیریت نشریات علمی, 28, 2, 1391, 356-369. doi: 10.22092/ijmapr.2012.3052
ایرانپاک, نسیم, کلاته جاری, سپیده, کلانتری, سیامک. (1391). 'بررسی اثر ریزنمونه و تنظیمکنندههای رشد بر تولید کالوس و شاخسارهزایی در
نرگس شیراز (Narcissus tazetta L.)', سامانه مدیریت نشریات علمی, 28(2), pp. 356-369. doi: 10.22092/ijmapr.2012.3052
ایرانپاک, نسیم, کلاته جاری, سپیده, کلانتری, سیامک. بررسی اثر ریزنمونه و تنظیمکنندههای رشد بر تولید کالوس و شاخسارهزایی در
نرگس شیراز (Narcissus tazetta L.). سامانه مدیریت نشریات علمی, 1391; 28(2): 356-369. doi: 10.22092/ijmapr.2012.3052
بررسی اثر ریزنمونه و تنظیمکنندههای رشد بر تولید کالوس و شاخسارهزایی در
نرگس شیراز (Narcissus tazetta L.)
1دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران
2استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران
3استادیار، گروه علوم باغبانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
چکیده
نرگس شیراز با نام علمی Narcissus tazetta L. متعلق به جنس Narcissus و تیره Amaryllidacea بومی ایران میباشد. گلهای زیبای این گیاه در فصول پاییز و زمستان علاوه بر ارزش زینتی، به علت معطر بودن و تولید اسانس از ارزش دارویی بالایی نیز برخوردار است. از اینرو تکثیر سریع و تولید تعداد زیادی گیاه در مدتی کوتاه در این گل زیبای بومی و دارویی مورد توجه میباشد. تکثیر سنتی این گیاه با روش تقسیم سوخ میباشد که روشی پُرهزینه و وقتگیر است. کشت درون شیشهای این گیاه بهمنظور تولید کالوس و امکان استخراج مواد مؤثره از کالوس و بهمنظور تولید گیاهچههای کامل برای کاربرد زینتی و دارویی از اهمیت خاصی برخوردار است. از اینرو در این آزمایش امکان تولید کالوس از ریزنمونههای مختلف نرگس شیراز بررسی شد و همچنین امکان تکثیر گیاه با استفاده از ریزنمونههای پیاز مورد بررسی قرار گرفت. ریزنمونههای برگ و فلس از قاعده سوخ تهیه شدند و پس از گندزدایی به محیط کشت پایه MS منتقل شدند. ترکیبهای هورمونی جهت القاء کالوس (پینه) از فلس سوخ شامل غلظتهای مختلفی از NAA و 2,4-D همراه BAP بود. جهت القای کالوس (پینه) از قاعده برگ، محیط کشت پایه MS همراه با غلظتهای مختلفی از مواد تنظیمکننده رشد گیاهی NAA در ترکیب با BAP مورد استفاده قرار گرفت. همچنین جهت القاء شاخه از قاعده سوخ، محیط کشت MS همراه با غلظتهای مختلفی از مواد تنظیمکننده رشد گیاهی NAA و IBA همراه BAP بود. به همه محیطهای کشت 30 گرم در لیتر ساکارز و 8 گرم در لیتر آگار اضافه شد. ریزنمونهها جهت تولید کالوس در شرایط تاریکی و جهت تولید شاخساره در شرایط 16 ساعت روشنایی در دمای 25 درجه سانتیگراد نگهداری شدند. نتایج آزمایش نشان داد ریزنمونههای سوخ در تیمار هورمونی mglˉ¹ 6 NAA در محیط کشت MS بیشترین میزان کالوس را تولید کردند که 35% از ریزنمونهها کالوس با قطر mm 8 تولید کردند و جهت تولید شاخه بهترین تیمار هورمونی (mglˉ¹ 2) BA و (mglˉ¹ 1) IBA بودند که بیشترین تعداد شاخساره (2 عدد) را با طول mm 5 تولید کردند. در این محیط کشت میزان باززایی شاخسارهها از ریزنمونهها 50% بود. البته ریزنمونههای قاعده برگ در تیمارهای مختلف هورمونی هیچ کالوسی را تولید نکردند.
Effects of explant and plant growth regulators on callus induction and shoot
formation in Narcissus tazetta L.
نویسندگان [English]
N. Iranpak1؛ S. Kalateh Jari2؛ S. Kalantari3
1Msc. Student, Department of Horticultural Science, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
2Department of Horticultural Science, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
3Department of Horticultural Science, College of Agriculture, the University of Tehran, Karaj, Iran
چکیده [English]
Narcissus tazetta L., belonging to Amaryllidacea, is an endemic species to Iran. Beautiful flowers of this plant in autumn and winter, in addition to the ornamental value, have high medicinal value due to the aromatic properties and essential oil production. Thus, the rapid proliferation and production of many plants of the mentioned species in a short time is considered. Conventional propagation relies upon bulb division method which is a costfull & time consuming method. In vitro micropropagation of Narcissus tazetta is of utmost importance in callus induction and extraction medicinal compounds from callus and production of complete plantlets for ornamental and medicinal uses. In this research, the possibility of callus induction from different explants of Narcissus tazetta and possibility of plant propagation using bulb explants were investigated. The effects of BA with NAA or 2.4-D at different concentrations in MS medium were evaluated for callus induction of Narcissus tazetta through twin scale or leaf plate explants. Adventitious shoots were induced on twin- scale explants taken from the basal plate region of bulbs on MS medium containing BA with IBA or NAA. All media were supplemented with 30 gl־¹ Sucrose & 8 gl־¹ Agar. For callus induction, cultures were maintained in dark at 25 ºc and for shoot formation 16 h light and 8 h dark at 25ºc were used. Based on the results, 35% of twin- scale explants produced callus with the average of 8 mm diameter. Callus was not produced in leaf scale explants. The highest number of shoots (2) with elongated stems (5 mm lenght) were obtained in twin- scales cultured in MS medium with 2 mgl־¹ BA + 1 mgl־¹ IBA. In this treatment, regeneration rate of the explants was 50%.