ناطقی, سعیده, زهتابیان, غلامرضا, احمدی, حسن. (1391). بررسی شدت اثر معیار زمین شناسی- ژئومورفولوژی و معیار خاک بر بیابانزایی منطقه دشت سگزی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 19(4), 590-600. doi: 10.22092/ijrdr.2013.3033
سعیده ناطقی; غلامرضا زهتابیان; حسن احمدی. "بررسی شدت اثر معیار زمین شناسی- ژئومورفولوژی و معیار خاک بر بیابانزایی منطقه دشت سگزی". سامانه مدیریت نشریات علمی, 19, 4, 1391, 590-600. doi: 10.22092/ijrdr.2013.3033
ناطقی, سعیده, زهتابیان, غلامرضا, احمدی, حسن. (1391). 'بررسی شدت اثر معیار زمین شناسی- ژئومورفولوژی و معیار خاک بر بیابانزایی منطقه دشت سگزی', سامانه مدیریت نشریات علمی, 19(4), pp. 590-600. doi: 10.22092/ijrdr.2013.3033
ناطقی, سعیده, زهتابیان, غلامرضا, احمدی, حسن. بررسی شدت اثر معیار زمین شناسی- ژئومورفولوژی و معیار خاک بر بیابانزایی منطقه دشت سگزی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1391; 19(4): 590-600. doi: 10.22092/ijrdr.2013.3033
بررسی شدت اثر معیار زمین شناسی- ژئومورفولوژی و معیار خاک بر بیابانزایی منطقه دشت سگزی
1دانشجوی دکترای بیابان¬زدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان
2استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
چکیده
دشت سگزی به لحاظ گستردگی و شدت فرایند بیابانزایی یکی از مناطق بحرانی استان اصفهان محسوب میشود. این منطقه بهدلیل وجود مراکز صنعتی، پایگاههوایی شهید بابایی، فرودگاه بینالمللی شهید بهشتی، خطوط راه آهن، جاده ترانزیت اصفهان- بندرعباس، مراکز کشاورزی، نزدیکی به شهر تاریخی اصفهان از موقعیت راهبردی خاصی برخوردار میباشد؛ در نتیجه شناسایی علت اصلی پدیده بیابانزایی، عوامل اصلی و شاخصهای مؤثر که موجبات بیابانی شدن اراضی را در منطقه باعث گردیده است از اهداف مهم و اصلی این مطالعه میباشد. بدین منظور برای بررسی شدت بیابانزایی منطقه دشت سگزی از مدل 1IMDPA استفاده شد. در این مطالعه دو معیار زمینشناسی- ژئومورفولوژی و معیار خاک که مشتمل بر 7 شاخص حساسیت سازند، کاربری اراضی و شیب براساس معیار زمینشناسی- ژئومورفولوژی و بافت خاک، عمق خاک، درصد سنگ و سنگریزه و هدایتالکتریکی برای معیار خاک مورد بررسی قرار گرفت. سپس نقشه شدت بیابانزایی منطقه از امتیازدهی هر شاخص با کمک جدولهای مربوطه و میانگین هندسی آنها بدستآمد. بنابراین با توجه به میانگین هندسی معیارها مشخص شد که معیار خاک با ارزش عددی 4/3 و معیار زمینشناسی- ژئومورفولوژی با ارزش عددی3 در کلاس بیابانزایی شدید قرار دارند و درنهایت شدت بیابانزایی منطقه 26/3DS= بدستآمد که نشان میدهد منطقه از لحاظ بیابانزایی در کلاس شدید قرار دارد. تجزیه و تحلیل شاخصها نشان میدهد که شاخص هدایتالکتریکی با ارزش عددی 75/3 در کلاس خیلی شدید قرار دارد که بیشترین تأثیر را در بیابانزایی منطقه دارد.
Investigation on intensity of geology-geomorphology and soil criteria on desertification of Segzi plain
نویسندگان [English]
Saeedeh Nateghi1؛ Gholam reza Zehtabian2؛ Hasan Ahmadi2
1PhD Student in Combat Desertification, Faculty of Natural Resources, Hormozgan University, Hormozgan, Iran
2Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
چکیده [English]
Segzi plain is one of the most critical areas of the province in terms of the extent and severity of desertification process. This area has a special strategic position due to the industrial centers, Shahid Babaee airport, Shahid Beheshti International Airport, railroads, transit road of Bandar Abbas- Esfahan, agricultural centers and vicinity to historical city of Esfahan. Consequently, investigation on the main cause of desertification phenomenon is the main objective of this study. Therefore, the IMDPA model was used to study desertification intensity in Segzi plain. In this research, two criteria including geology – geomorphology and soil, consisting of seven indicators (sensitivity of the formation, land use, and slope based upon geology–geomorphology criterion, and soil texture, soil depth, percentage of stone and gravel, and EC based upon soil criterion) were studied. Desertification intensity map was generated by using geometric mean of criteria. With regard to the geometric mean of criteria, soil criterion, with a numerical value of 3.4, and geology – geomorphology criterion, with a numerical value of 3 were classified in severe desertification class. Finally, the severity of desertification (DS) was calculated to be 3.26 indicating that the region was in severe desertification class. Results showed that EC, with an average value of 3.75, was classified as very intense indicator and had the most impact on desertification of the region.
کلیدواژهها [English]
desertification, IMDPA, Index, Criterion, Segzi plain of Esfahan