1کارشناسارشد بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد
2دانشیار بانک ژن منابع طبیعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
3استادیار پژوهش، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
4کارشناس بانک ژن منابع طبیعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
چکیده
بهمنظور بررسی مشکلات جوانهزنی گونههای مختلف گون چندساله، تیمارهای خراشدهی فیزیکی و سرما بر روی بذر 6 گونه (14 نمونه بذری) با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی نامتعادل در سه تکرار در آزمایشگاه بانک ژن منابع طبیعی در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور مورد مطالعه قرار گرفتند. درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، طول ساقهچه، طول ریشهچه، شاخص بنیه بذر و نسبت طول ریشهچه به ساقهچه مورد ارزیابی قرار گرفت. دادههای مربوط به هر عامل مورد تجزیه واریانس قرار گرفت. نتایج تجزیه آماری نشان داد که تفاوت بین گونهها برای کلیه صفات بجز طول ریشهچه، و نسبت طول ریشهچه به ساقهچه و تفاوت بین تیمارها برای کلیه صفات بجز طول ریشهچه معنیدار بود. اثر متقابل گونه در تیمار نیز برای کلیه صفات بجز طول ریشهچه و شاخص بنیه بذر معنیدار بود. در مقایسه بین گونهها، A. vegetus و A. lilacinus بهترتیب بیشترین و کمترین ارزش را برای بیشتر عاملهای جوانهزنی داشتند و بقیه گونهها در حد متوسط گروهبندی شدند. در تمام گونهها تیمار خراش بهترین تیمار برای جوانهزنی بذرها شناخته شد. عاملهای جوانهزنی در تیمار سرمادهی نسبت به شاهد دارای ارزش کمتری بودند و نتیجه گرفته شد که کشت این گونهها در فصل سرد پاییز و زمستان ممکن است موجب عدم استقرار آنها گردد. همچنین نتایج نشان داد که گونه A. vegetus گونه مناسبی از لحاظ بیشتر عاملها بوده و برای اصلاح مراتع مناسب میباشد.
1Senior Research Expert, Natural Resources Research Division, Research Center for Agriculture and Natural Resources of Yazd province
2Associate Professor, Gene Bank Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
3Assistant Professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
4Research Expert, Gene Bank Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
چکیده [English]
To investigate the germination of perennial herbaceous Astragalus, six species in different accessions were selected to be studied in a randomized complete block design in which three treatments including control, scarification and chilling were applied for one week with three replications. The study was carried out in the laboratory of Gene Bank at RIFR. Germination percentage, germination rate, plumule and radicle lengths, vigor index and ratio of radicle to plumule length were measured. All data were analyzed and the studied species showed significant differences in terms of the mentioned germination parameters except radicle length and ratio of radicle to plumule while differences among treatments were significant for all traits except radicle length. Interaction effects of species*treatment were also significant except radicle length and vigor index. Maximum and minimum values of germination traits were recorded for A. vegetus and A. lilacinus, respectively and other species were classified as average. The values of germination traits in chilling treatment were less than that in control treatment and it can be concluded that the cultivation of these species in autumn and winter may cause unsuccessful establishment. According to the results, A. vegetus was identified as a suitable species for range improvement in terms of most germination traits.