1استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان (باغ گیاهشناسی کاشان)
2دانشیار، دانشکده شیمی، دانشگاه کاشان
چکیده
سدابی (Haplophyllum A. Juss.) یکی از جنسهای اسانسدار خانواده مرکبات (Rutaceae) محسوب میشود که در ایران بیش از 20 گونه از آن گزارش شدهاست. هدف از این تحقیق، استخراج و شناسایی ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس سه گونه از جنس سدابی منطقه کاشان میباشد. برگهای سه گونه سدابی بیابانی (H. robustum Bge.)، سدابی بیکرک (H. glaberrimum Bge. & Boiss.) و مورد کاذب (H. perforatum (M. B.) Kar. & Kir.)، از نواحی بیابانی و ارتفاعات کوهستانی کاشان جمعآوری شدند. اسانسگیری به روش تقطیر با آب و با دستگاه کلونجر انجام شد. اجزای اسانسها با استفاده از دستگاههای GC و GC/MS آنالیز و شناسایی شدند. بازدهی اسانس برگهای سدابی بیابانی، 02/1% (حجمی/وزنی) بدست آمد. تعداد 14 ترکیب در اسانس شناسایی شد که 1،8- سینئول (0/25%)، بتا-پینن (2/12%) و سابینن (9%) ترکیبهای عمده اسانس بودند. بازدهی اسانس سدابی بیکرک، 08/0% (حجمی/وزنی) بدست آمد. تعداد 13 ترکیب در اسانس شناسایی شد که ترکیبهای اصلی تشکیلدهنده اسانس، میرسن (9/42%)، المول (6/10%) و بتا-کاریوفیلن (9/8%) بودند. بازدهی اسانس مورد کاذب 38/0% (حجمی/ وزنی) بدست آمد. تعداد 12 ترکیب در اسانس شناسایی شد که بیشترین ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس، المول (6/37%)، بتا-کاریوفیلن (1/21%) و آلفا-پینن (1/19%) میباشند. قسمت اعظم ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس برگهای سدابی بیابانی و سدابی بیکرک، مونوترپنها و بیشترین ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس برگهای مورد کاذب، سسکوئیترپنها بودند.
Comparison of the essential oil composition in leaves of three
Haplophyllum A. Juss. species from Kashan
نویسندگان [English]
H. Batooli1؛ A.H. Bamoniri2
چکیده [English]
Haplophyllum A. Juss. is one of the most important genus of Rutaceae family, in which over 20 species have been reported for Iran. The purpose of this study was to extract and determine essential oil composition of three Haplophyllum A. Juss. species from Kashan. Leaves of the three species i.e. H. robustum Bge., H. glaberrimum Bge. & Boiss. and H. perforatum (M. B.) Kar. & Kir. were collected from deserts and mountainous areas around Kashan. Essential oil was obtained by hydrodistillation using an all-glass Clevenger-type apparatus. The analysis of the oils was performed by using GC and GC-MS methods. The essential oil yield of H. robustum was 1.02% (v/w) and 14 components were identified. Major components of the oil were 1,8-cineol (25%), β-pinene (12.2%) and sabinene (9%). The essential oil yield of H. glaberrimum was 0/08 % (v/w) and 13 components were identified, in which the major components were myrcene (42.9%), elemole (10.6%) and β-caryophyllene (8.9%). The essential oil yield of H. perforatum was 0.38 % (v/w) and 12 components were identified, in which the major components were elemole (37.6%), β-caryophyllene (%21.1) and α-pinene (19.1%). The major components of the essential oil in H. robustum and H. glaberrimum were monoterpens, but the essential oil of H. perforatum was rich of sesquiterpenes.