کارشناس، عضو باشگاه پژوهشگران جوان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان
چکیده
تنشهای محیطی و بهویژه تنش کمآبی یکی از موانع اصلی در تولید محصولات زراعی و باغی در بسیاری از نقاط دنیا بهویژه مناطق خشک و نیمهخشک همچون ایران محسوب میشوند. براسینواستروئیدها ترکیبهای استروئیدی گیاهی با فعالیت گسترده بیولوژیکی هستند که توانایی افزایش عملکرد گیاهان را از طریق تغییرات متابولیسمی گیاه و حفاظت آنها در برابر تنشهای محیطی بهویژه تنش خشکی را دارند. در یک پژوهش گلخانهای در مرکز فنی و حرفهای شهرستان ارسنجان، تأثیر سه سطح آبیاری در ظرفیت زراعی، تنش ملایم و تنش شدید و چهار غلظت ماده تنظیمکننده رشد گیاهی 28-هموبراسینولید، صفر، 10-10، 8-10 و 6-10 مولار بر برخی صفات گیاه دارویی مرزه گونه بختیاری (Saturejabachtiarica Bunge) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدستآمده نشان داد که کاهش آبیاری تأثیر معنیداری در کاهش پارامترهای رشد شامل وزن خشک و طول ریشه، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع گیاه و عملکرد کل اندام هوایی داشت. استفاده از غلظت 8-10 مولار 28-هموبراسینولید موجب افزایش معنیدار وزن خشک ریشه، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع گیاه و عملکرد کل مرزه شد. درصد اسانس با کاهش آبیاری، افزایش معنیداری را در سطح 1% نشان داد، بهطوری که مقدار اسانس از 36/0% در تیمار آبیاری کامل، به 87/0% در تنش شدید و استفاده از 8-10 مولار هورمون رسید. بهطور کلی نتایج حاصل از آزمایش نشان میدهد که استفاده از 28-هموبراسینولید از طریق تحریک و افزایش پارامترهای رشد، باعث افزایش عملکرد ماده خشک این گیاه شده و راهکار مناسبی برای مقابله با شرایط تنش آبی میباشد.
Changes in growth parameters and essential oil content of Satureja bachtiarica
Bunge under the effects of 28-Homobrassinolid and drought stress
نویسندگان [English]
M. Eskandari
چکیده [English]
Environmental stresses, particularly drought stress, are considered as one of the major obstacles in the production of horticultural crops in many parts of the world, especially in arid and semiarid regions like Iran. Brassinosteroids are of plant steroidal compounds with broad biological activities that are able to increase plant performance through changes in plant metabolism and protectecting them against environmental stresses especially drough stress. In a greenhouse study, the impact of three levels of irrigation at field capacity (FC), mild stress (FC2/3) and severe stress (FC1/3) and four concentrations of plant growth regulators of Article 28-Homobrassinolid including zero, 10-10 M, 10-8 M and 10-6 M were investigated on some traits of Satureja Bachtiarica Bunge. The results showed that reducing irrigation had a significant effect on the reduction of growth parameters, including root length, root dry weight, stem diameter, branch number, plant height, shoot yield and total yield. Concentration of 10-8 M 28-Homobrassinolid significantly increased root dry weight, stem diameter, branch number, plant height, and total yield. Oil percentage showed a significant increase at 1% level of probability by reducing irrigation as it increased from 0.36% in full irrigation upto 0.87% in severe stress and use of 10-8 M hormone. Generally, our results showed that the use of 28-Homobrassinolid could increase dry matter yield through stimulating growth parameters and it was considered as as a good strategy to deal with water stress conditions.