| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,067 |
| تعداد مقالات | 34,231 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,988,633 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 77,935,740 |
جایگاه حفاظتی سه گونه انحصاری ایران از جنس Saxifraga | ||
| طبیعت ایران | ||
| مقاله 11، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 51، خرداد و تیر 1404، صفحه 101-107 اصل مقاله (649.69 K) | ||
| نوع مقاله: معرفی گونه‌های گیاهی نادر و در معرض انقراض ایران | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/irn.2025.367632.1619 | ||
| نویسندگان | ||
| طیبه امینی* 1؛ حبیب زارع2؛ عادل جلیلی3؛ زیبا جم‌زاد3 | ||
| 1استادیار پژوهش، باغ گیاه‌شناسی نوشهر، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، نوشهر، ایران. | ||
| 2دانشیار پژوهش، باغ گیاه‌شناسی نوشهر، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، نوشهر، ایران | ||
| 3استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| جایگاه حفاظتی سه گونه انحصاری از جنس خاراشکن (Saxifraga) شامل Saxifraga iranica Bornm.، Saxifraga ramsarica Jamzad و Saxifraga wendelboi Schonbeck-Temesy در قالب طرح تعیین جایگاه حفاظتی گیاهان، براساس شیوه‌نامه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN)و با استفاده از سه معیار میزان حضور، سطح تحت اشغال و اندازه جمعیت تعیین شد. نتایج نشان داد، گونه Saxifraga iranica براساس سطح تحت اشغال، در بحران انقراض (CR) قرار می‌گیرد. سطح اشغال و میزان حضور در محدوده انتشار در رابطه با گونه‌های ramsarica S. وwendelboi S. نشان داد، هر دو گونه در بحران انقراض قرار می‌گیرند. عوامل اصلی تهدیدکننده این گونه‌ها، خشک‌سالی‌های اخیر و فشار چرای دام بر آنهاست. با توجه به زینتی‌بودن این گونه‌ها و استقرار سخت بذور سبز‌شده در رویشگاه‌های صخره‌ای و مرتفع، می‌توان آنها را از طریق کاشت در باغ‌های گیاه‌شناسی در خارج از رویشگاه اصلی موردحفاظت قرار داد و برای تکثیر آنها اقدام نمود. جمع‌آوری بذور این گونه‌ها با هدف نگهداری در بانک ژن گیاهی منابع طبیعی همراه با حفاظت از رویشگاه‌ها توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ضروری است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جایگاه حفاظتی؛ IUCN؛ جنس خاراشکن؛ گونه‌های انحصاری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The conservation status of three Iranian endemic species of Saxifraga | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Tayebeh Amini1؛ Habib Zare2؛ Adel Jalili3؛ Ziba Jamzad3 | ||
| 1Assistant Prof., Botanical Garden of Nowshahr, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization AREEO, Nowshahr, Iran, | ||
| 2Associate Prof., Botanical Garden of Nowshahr, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization AREEO, Nowshahr, Iran | ||
| 3Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The conservation status of three Iranian endemic species of Saxifraga—Saxifraga iranica Bornm., S. ramsarica Jamzad, and S. wendelboi Schönbeck-Temesy—belonging to the family Saxifragaceae, was assessed and classified according to the IUCN threat categories and criteria. In line with IUCN guidelines, three key criteria were applied: Extent of Occurrence (EOO), Area of Occupancy (AOO), and population size. Based on field investigations and plot sampling, the Area of Occupancy of S. iranica was estimated, and the species was designated as Critically Endangered (CR). Similarly, considering both the Area of Occupancy and Extent of Occurrence of S. ramsarica and S. wendelboi, these two species were also classified as Critically Endangered (CR). The primary threats identified were overgrazing and consecutive years of drought. Given their ornamental value and the challenges associated with seedling establishment in rocky, mountainous habitats, these species are suitable candidates for ex-situ conservation in botanical gardens. Propagation efforts should be prioritized, and the collection and storage of their seeds in the Natural Resources Gene Bank of Iran would further enhance their ex-situ conservation. Concurrently, in situ conservation measures, including the protection of their natural habitats by the Natural Resources and Watershed Management Organization, are essential to ensure the long-term survival of these endemic species. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Conservation status, IUCN, Saxifraga L, endemic species | ||
| مراجع | ||
|
امینی، ط.، زارع، ح.، جم‌زاد، ز. و جلیلی، ع.، 1401. جایگاه حفاظتی دو گونه انحصاری از جنس Centaurea در ایران. طبیعت ایران، 7(2): 135-141. DOI: 10.22092/IRN.2022.357677.1443
دیناروند، م. جم زاد، ز.، جلیلی، ع. و یثربی، ب.، 1399. جایگاه حفاظتی گونه انحصاری Dionysia khuzistanica Jamzad در ایران. طبیعت ایران، 5 (1): 97-103. DOI: 10.22092/IRN.2021.121274
جم زاد، ز.، 1374. فلور ایران، تیره خاراشکن(Saxifragaceae)، شماره 12، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. 24 صفحه.
جلیلیان، ن. نعمتی پیکانی، م.، محبی، ج.، جم زاد، ز. و جلیلی، ع.، 1397، جایگاه حفاظتی گونه انحصاری Silene parrowiana در ایران. طبیعت ایران، 3 (3): 102-106. DOI: 10.22092/IRN.2018.116789
جلیلیان، ن. نعمتی پیکانی، م.، محبی، ج.، جم زاد، ز. و جلیلی، ع.، 1400. جایگاه حفاظتی گونه انحصاری Astragalus montis-parrowii. طبیعت ایران،6 (4): 159-164. DOI: 10.22092/IRN.2021.355235.1380 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 106 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 70 |
||