| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,080 |
| تعداد مقالات | 34,355 |
| تعداد مشاهده مقاله | 47,681,354 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 78,709,799 |
سُماموس، بام استان گیلان با تنوع گیاهی کم‌نظیر | ||
| طبیعت ایران | ||
| مقاله 8، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 51، خرداد و تیر 1404، صفحه 77-88 اصل مقاله (927.72 K) | ||
| نوع مقاله: نگاهی به طبیعت ایران | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/irn.2025.368588.1632 | ||
| نویسندگان | ||
| ایوب مرادی* 1؛ شهریار صبح زاهدی1؛ مسعود علی دوست1؛ ادریس مهدوی فیکجور2؛ محمد امینی راد3 | ||
| 1کارشناس پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران | ||
| 2کارشناس پژوهش، مرکز تحقیقات زیست‌فناوری پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران | ||
| 3دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| کوه سُماموس از رشته‌کوه‌های غربی البرز مرکزی، در مرز بین استان‌های گیلان و مازندران قرار دارد. قله سُماموس با ارتفاع 3703 متر از سطح دریا به‌عنوان بزرگ‌ترین قله استان، به «بام استان گیلان» معروف است. در پژوهشی سه‌ساله مربوط به بررسی فلور کوه سُماموس در محدوده ارتفاعی2500-3700 متر از سطح دریا، تعداد 333 گونه گیاه آوندی جمع‌آوری و شناسایی شد. این گونه‌ها متعلق به 196 جنس از 52 تیره گیاهی هستند. Astragalus با 16 گونه، Stachys با 7 گونه، Allium، Hypericum و Veronica هر کدام با 6 گونه و Potentilla با 5 گونه از بزرگ‌ترین جنس‌های گیاهی در کوه سُماموس هستند. تعداد 68 گونه (20درصد از فلور منطقه) نیز انحصاری ایران به‌شمار می‌روند. چرای بی‌رویه دام و هجوم گردشگران، به‌ویژه افرادی که با موتورسیکلت و خودروهای خارج از جاده (off-road vehicles) در منطقه حضور می‌یابند، از عوامل اصلی تخریب پوشش گیاهی و تنوع زیستی کوه سُماموس محسوب می‌شوند. باوجود‌اینکه قسمت‌های مجاور در پایین‌دست منطقه (محدوده ارتفاعی500-2500 متر از سطح دریا) در استان گیلان تحت حفاظت سازمان محیط‌زیست است، پیشنهاد می‌شود با هدف حفاظت یکپارچه از اکوسیستم‌های منطقه شامل جنگلها، مراتع کوهستانی، ارتفاعات نیمه‌آلپی و آلپی، کوه سُماموس نیز به‌دلیل تنوع بالای گونه‌های انحصاری و کمیاب به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده معرفی شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آلپی؛ البرز مرکزی؛ انحصاری؛ ایران؛ سُماموس | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Somamus, the roof of Gilan province with unique plant diversity | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Aiuob Moradi1؛ Shahriar Sobhzahedi1؛ Masud Alidost1؛ Edris Mahdavi-Fikjvar2؛ Mohammad Amini rad3 | ||
| 1Researcher, Guilan Agricultural and natural Resources Research and education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Rasht, Iran | ||
| 2Researcher of Medical Biotechnology Research Center, School of Paramedical Sciences, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran | ||
| 3Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Somamus Mountain is one of the western ranges of the Central Alborz Mountains, situated along the border between Gilan and Mazandaran provinces. Somamus Peak, rising to 3,703 meters above sea level, is the highest point in Gilan and is often referred to as the "roof of Gilan Province." Throughout a three-year study exploring the flora of Somamus Mountain across elevations ranging from 2,500 to 3,700 meters, a total of 333 vascular plant species were collected and identified. These species belong to 196 genera within 52 plant families. The most prominent genera include Astragalus (16 species), Stachys (7 species), Allium, Hypericum, and Veronica (6 species each), and Potentilla (5 species). Approximately 20% of the flora—68 species—are endemic to Iran. The main threats to the vegetation and biodiversity of Mount Somamus are overgrazing and the increasing influx of tourists, particularly cyclists and off-road vehicles. Although the lower elevations of the region (500–2,500 meters a.s.l.) within Gilan Province are under environmental protection, it is recommended that a comprehensive conservation plan be implemented for the entire Somamus Mountain ecosystem. Such a plan should encompass forests, rangelands, and semi-alpine and alpine zones to conserve the region’s rich diversity of endemic and rare plant species. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Alpine, central Alborz, endemic, Iran, Somamus | ||
| مراجع | ||
|
بی‌نام، 1399. مخاطره‌شناسی طبیعی کوه‌های طرح سیمرغ ایران سُماموس. فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی ایران هیئت کوهنوردی و صعودهای ورزشی استان گیلان.
اسدی، م .و همکاران )ویراستاران)، 1367-1397. فلور ایران، جلدهای 1-149. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران.
ساعدی، ک.، خداقلی، م.، خلیفه‌زاده، ر.، افتخاری، ع. و معتمدی، ج.، 1400. پوشش گیاهی اکوسیستم‌های آلپی و تحت آلپی ایران. طبیعت ایران، 7(2): 67-75. DOI: 10.22092/IRN.2022.356132.1407
مظفریان، و.، 1397. فلور گیلان. فرهنگ ایلیا، رشت، 1048 صفحه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 146 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 113 |
||