| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,081 |
| تعداد مقالات | 34,371 |
| تعداد مشاهده مقاله | 47,878,263 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 78,877,404 |
جایگاه حفاظتی Tragopogon taleghanensis، گونه‌ای انحصاری از ایران | ||
| طبیعت ایران | ||
| مقاله 12، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 50، فروردین و اردیبهشت 1404، صفحه 87-92 اصل مقاله (566.34 K) | ||
| نوع مقاله: معرفی گونه‌های گیاهی نادر و در معرض انقراض ایران | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/irn.2025.367177.1603 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدرضا صفوی* 1؛ محمد محمودی2؛ زیبا جم زاد3؛ عادل جلیلی3 | ||
| 1عضو هیأت علمی-رییس گروه رده‌بندی گیاهان بی‌گل /موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور | ||
| 2استادیار بخش تحقیقات گیاهشناسی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور | ||
| 3استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| جنس Tragopogon L. از تیره کاسنی (Asteraceae) دارای 27 گونه در ایران است که 11 گونه آن انحصاری هستند. Tragopogon taleghanensis Safavi & Mahmoodi یکی از گونه‌های نادر و انحصاری این جنس است که تاکنون، تنها از یک نقطه در استان البرز جمع‌آوری و گزارش شده است. بر‌اساس شیوه‌نامه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN)، سطح تحت اشغال، کیفیت رویشگاه، اندازه جمعیت، وضعیت زادآوری طبیعی و جایگاه حفاظتی این گونه تعیین شد. سطح تحت اشغال (AOO) و میزان حضور گونه در محدوده انتشار (EOO) این گونه با اندازه‌گیری میدانی در تنها رویشگاه آن (محل تیپ) 012/0 کیلومتر‌مربع برآورد شد و تعداد افراد بالغ نیز به تعداد 150 و با زادآوری بسیار کم مشاهده شد، به‌این‌ترتیب این گونه «در بحران انقراض (CR)» قرار می‌گیرد. انجام عملیات ساختمانی (راه‌سازی) و چرای بیش‌از‌حد دام در زیستگاه این گونه از‌جمله عواملی است که حیات آن را تهدید می‌کند. برای حفاظت از این گونه انحصاری و در خطر انقراض، بذرها باید جمع‌آوری و در بانک ژن منابع طبیعی ذخیره شوند. محدوده حضور گونه در زیستگاه باید حفاظت‌شده اعلام شود، همچنین ضمن انجام تحقیقات لازم، ضروری است گونه در زیستگاه اصلی، احیا یا در باغ‌های گیاهشناسی کاشته شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انحصاری؛ تیره کاسنی؛ جایگاه حفاظتی؛ در بحران انقراض؛ IUCN | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The conservation status of Tragopogon taleghanensis, an endemic species from Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| SeyedReza Safavi1؛ Mohammad Mahmoodi2؛ Ziba Jamzad3؛ Adel Jalili3 | ||
| 1Membership of scientific board, Head of Non-Flowering Plants Group/Research Institute of Forests & Rangelands, Tehran, Iran | ||
| 2Assistant professor/Research Institute of Forests and Rangelands | ||
| 3Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization, (AREEO), Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The genus Tragopogon L. belongs to the Asteraceae family and includes 27 species in Iran, 11 of which are endemic. Tragopogon taleghanensis Safavi & Mahmoodi is a rare and narrowly endemic species, known only from a single locality in Alborz Province. Following the IUCN Red List criteria, factors such as Area of Occupancy (AOO), Extent of Occurrence (EOO), habitat quality, population size, and reproductive status were assessed. Field studies estimated the AOO and EOO to be just 0.012 km², with approximately 150 mature individuals exhibiting very low fertility. Consequently, T. taleghanensis qualifies as Critically Endangered (CR). Major threats to its survival include habitat destruction due to road construction and overgrazing by livestock. To ensure the conservation of this species, it is essential to collect and store seeds in a gene bank, designate its natural habitat as a protected area, conduct further ecological studies, and implement restoration efforts both in situ and in botanical gardens. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Asteraceae, conservation status, critically endangered, endemic species, IUCN | ||
| مراجع | ||
|
جلیلیان، ن.، نعمتی پیکانی، م.، رحیمی، ح.، جم‌زاد، ز. و جلیلی، ع.، 1402. جایگاه حفاظتی گونه Cousinia kermanshahensis Attar, Ghahr. & Assadi در ایران. طبیعت ایران، 6(8): 117-115.DOI: 10.22092/IRN.2024.363012.1532
جم‌زاد، ز. و جلیلی، ع.، 1399. تعیین جایگاه حفاظتی گیاهان و اکوسیستم‌های ایران و انتشار لیست قرمز گونه‌های گیاهی ایران، گزارش نهایی طرح ملی پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 1100 صفحه.
صفوی، س.ر.، ناصح، ی.، جعفری. ع.، توکلی، ز. و حیدرنیا، ن.، 1392. فلور ایران تیره کاسنی، تبار کاسنی (شماره 77)، انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 442 صفحه.
صفوی، س.ر.، 1401. تعیین جایگاه حفاظتی گیاهان و اکوسیستم‌های مناطق شرقی استان تهران. گزارش نهایی طرح پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 115 صفحه.
محمودی، م.، 1401. تعیین جایگاه حفاظتی گیاهان و اکوسیستم‌های مناطق غربی استان تهران. گزارش نهایی طرح پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 253 صفحه.
صفوی، س.ر.، امینی‌راد، م.، جم‌زاد، ز. و جلیلی، ع.، 1402. جایگاه حفاظتی گونه Scorzonera alborzensis Safavi & Amini Rad در ایران. طبیعت ایران، 3(8): 112-107. DOI: 10.22092/IRN.2023.360865.1492
صفی‌خانی، ک.، جم‌زاد، ز.، جلیلی، ع.، مهرنیا، م. و روفیگر اخوان، آ.، 1402. جایگاه حفاظتی گونه .Scutellaria nepetifolia Benth در ایران. طبیعت ایران، 6(8): 117-112. DOI: 10.22092/IRN.2024.363237.1541
مهرنیا، م.، جم‌زاد، ز. و جلیلی، ع.، 1402. جایگاه حفاظتی گونه Sorbus luristanica (Bornm.) Schonbech-Temesy در ایران. طبیعت ایران، 5 (8): 89-95.
محمودی، م.، 1397. جایگاه حفاظتی گونه انحصاری Campanula lamondiae در ایران. طبیعت ایران، 3(4): 102-98. DOI: 10.22092/IRN.2023.362678.1526
سلطانی‌پور، م. ا.، جم‌زاد، ز.، جلیلی، ع. و محمودی، م. 1399a. جایگاه حفاظتی گونه انحصاری مورخوش Zhumeria majdae در ایران. طبیعت ایران، 5(1):96-91. DOI: 10.22092/IRN.2021.121273
سلطانی‌پور، م. ا.، جم‌زاد، ز.، جلیلی، ع. و محمودی، م. 1399b. تعیین جایگاه حفاظتی گونه انحصاری Pterocephalus wendelboi. طبیعت ایران، 5(2): 115-121. DOI: 10.22092/IRN.2020.121638
خداشناس، م.، غنچه‌پور، م.، جم‌زاد، ز.، جلیلی، ع. و محمودی، م. 1399. جایگاه حفاظتی گونه نادر Levisticum officinale در ایران. طبیعت ایران، 5(3): 135-129. DOI: 10.22092/IRN.2020.122123 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 194 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 155 |
||