| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 3,033 |
| تعداد مقالات | 33,936 |
| تعداد مشاهده مقاله | 45,326,590 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 64,524,807 |
اثربخشی استحصال آب باران بر کنترل پدیده خشکیدگی و خاک جنگل‌های استان کرمانشاه | ||
| مهندسی و مدیریت آبخیز | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 اردیبهشت 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijwmse.2025.368682.2104 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد قیطوری* 1؛ مسیب حشمتی2 | ||
| 1دانشیارمرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، تهران، ایران | ||
| 2استاد، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج | ||
| چکیده | ||
| پدیده خشکیدگی جنگل‌های بلوط غرب (.Quercus sp)، می‌تواند توازن منابع سرزمین را برهم زند که پی‌آمد آن تخریب منابع سرزمین، افزایش ریزگردها، فرسایش خاک، سیلاب، تغییرات اقلیمی و فقر جوامع محلی است. یکی از راهکارهای اساسی در این زمینه حفظ رطوبت خاک در دامنه با استفاده از سیستمهای سطوح آبگیر باران از قبیل بانکتهای منقطع و هلالی شکل است. هدف این تحقیق تعیین نقش سامانه بانکت هلالی در جمعآوری رواناب سطحی برای کنترل پدیده خشکیدگی جنگل‌های بلوط غرب است. برای دستیابی به این هدف سایت جنگلی حوزه آبخیز مرک استان کرمانشاه انتخاب شد. پس از احداث بانکتها هلالی در سایت جنگلی دارای پدیده خشکیدگی، به مدت سه سال (1400-1403) داده برداری خاک همراه با رطوبت خاک اندازه گیری شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در میان چهار نقطه اندازهگیری رطوبت خاک که شامل کف بانکت، پایاب بانکت، بین بانکت و شاهد (بدون بانکت) میزان ذخیره رطوبت لایه زیرین (15 تا 30 سانتیمتری) به ترتیب حدود 20، 17، 14 و 13 درصد بود که بطور معنیداری در تیمار بانکت بیشتر از شاهد بود. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که میزان ذخیره کربن آلی خاک در سال سوم در تیمار بانکت و شاهد بهترتیب 01/4 و 6/1 درصد بود که بطور معنیداری با هم تفاوت داشتند. علاوه بر این، بانکتها موجب افزایش معنیدار خاکدانههای درشت و خیلی درشت خاک شدند. مجموعه شرایط فوق موجب شد که ظرفیت تبادل کاتیونی، عناصر غذایی اصلی و برخی عناصر ریزمغذی نیز در محدوده اجرای بانکتها بهبود یابد. در نهایت، افزایش ماده آلی خاک تجمع رواناب در بانکتها موجب کاهش فرسایشپذیری خاک و تثبیت آن در مقابل عوامل فرسایندگی شد، بطوریکه شاخص فرسایشپذیری در تیمارهای بانکت و شاهد به ترتیب حدود 19/0 و 32/0 بود. با توجه به نتایج این تحقیق، احداث اصولی و دقیق این بانکتها بدون استفاده از ماشینآلات سنگین، روشی ساده، ارزان و موثر در استحصال آب باران است که علاوه ذخیره رطوبت و تقویت شاخصهای بیولوژیکی گیاهان، موجب بهبود ویژگیهای کلیدی خاک از جمله آلی، افزایش نسبت خاکدانههای درشت، جرم مخصوص ظاهری و عناصر غذایی گردد که در نهایت منجر به پایداری خاک، ترسیب کربن آلی، کاهش سیلخیزی در دامنه و تقویت جریان زیر قشری خواهد شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رطوبت خاک؛ جرم مخصوص ظاهری؛ خاکدانههای درشت؛ درختان دچار خشکیدگی؛ کف بانکت؛ فرسایشپذیری خاک | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The effectiveness of rainwater harvesting on controlling the phenomenon of desiccation and soil in forests of Kermanshah province, Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Gheitury1؛ Mosayeb Heshmati2 | ||
| 1Associate Professor, Soil Conservation and Watershed Management Department, Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Iran. | ||
| 2Professor, Kermanshah Center for Agricultural and Natural Resources Research and Education, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Kermanshah, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The dieback phenomenon of oak (Quercus sp.) cause imbalance of land resources, increasing dust, soil erosion, flooding, climate change, and poverty of local communities. The objectives of this research was to determine the effects of the runoff harvesting system (crescent-shaped bunds) to combat forest dieback severity and improving soil quality in the Merek watershed, Kermanshah province, Iran. After constructing bunds, soil moisture was measured for three years (1400-1403). Furthermore, soil sampling carried out and subjected to soil analysis. Dead trees were counted in certain plots, and aboveground cover was also estimated. The results explored soil moisture in top soil (0-15 cm) bottom, downwards and between the bound as well as the control (without bund) were about 20, 17, 14 and 13%, respectively, which was significantly higher in the bund bottom. In deeper layer (15-30 cm) these respective value was about 20, 17, 14 and 13%, respectively, which was significantly higher bottom bund. Accordingly, soil organic matter in the third year in bunds and control treatments was 4.1 and 1.6%, respectively. In addition, bunds contributed to significant increase in very coarse soil aggregates, cation exchange capacity and soil nutrients. Finally, increasing soil organic matter and runoff accumulation in bunds reduced soil erodibility and adversely soil sustainability due to redaction soil erodibility index (0.19) compared to control treatments (0.32). According to the results of this research, the proper and precise construction of these bunds whiteout the use of heavy machinery is a simple, cheap, and effective method for harvesting rainwater causing soil moisture storage and subsequently enhancement of plant biological growth as well as improvement the key soil characteristics, including organic matter, increasing the proportion of coarse aggregates, bulk density, and soil nutrients, which leads to soil sustainable, carbon sequestration, curtailing flooding hazards on the hill-slope, and strengthening subsurface flow. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Bunds Construction, Bulk Density, Coarse Aggregate, Forest Dieback, Bunds Bottom, Soil Erodibillity, Soil Moisture | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 112 |
||