دادرضائی, سیدطه, عمرانی, علی, ملیحی پور, علی, طباطبایی, نصرت اله, طبیب غفاری, سید محمود. (1403). ارزیابی مقاومت تعدادی از ارقام گندم تجاری و لاینهای در دست نامگذاری ایران نسبت به بیماری زنگ قهوهای در مراحل گیاهچه و گیاه کامل. سامانه مدیریت نشریات علمی, (), -. doi: 10.22092/spj.2025.367260.1381
سیدطه دادرضائی; علی عمرانی; علی ملیحی پور; نصرت اله طباطبایی; سید محمود طبیب غفاری. "ارزیابی مقاومت تعدادی از ارقام گندم تجاری و لاینهای در دست نامگذاری ایران نسبت به بیماری زنگ قهوهای در مراحل گیاهچه و گیاه کامل". سامانه مدیریت نشریات علمی, , , 1403, -. doi: 10.22092/spj.2025.367260.1381
دادرضائی, سیدطه, عمرانی, علی, ملیحی پور, علی, طباطبایی, نصرت اله, طبیب غفاری, سید محمود. (1403). 'ارزیابی مقاومت تعدادی از ارقام گندم تجاری و لاینهای در دست نامگذاری ایران نسبت به بیماری زنگ قهوهای در مراحل گیاهچه و گیاه کامل', سامانه مدیریت نشریات علمی, (), pp. -. doi: 10.22092/spj.2025.367260.1381
دادرضائی, سیدطه, عمرانی, علی, ملیحی پور, علی, طباطبایی, نصرت اله, طبیب غفاری, سید محمود. ارزیابی مقاومت تعدادی از ارقام گندم تجاری و لاینهای در دست نامگذاری ایران نسبت به بیماری زنگ قهوهای در مراحل گیاهچه و گیاه کامل. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; (): -. doi: 10.22092/spj.2025.367260.1381
ارزیابی مقاومت تعدادی از ارقام گندم تجاری و لاینهای در دست نامگذاری ایران نسبت به بیماری زنگ قهوهای در مراحل گیاهچه و گیاه کامل
1دانشیار بخش تحقیقات غلات، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
2بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
3بخش تحقیقات غلات، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران
4بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
5بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد دزفول، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
چکیده
زنگ قهوهای گندم، که توسط قارچ Puccinia triticina ایجاد میشود، یکی از بیماریهای مهم گندم در ایران است. در تحقیق حاضر، مجموعهای جدید از 52 ژنوتیپ گندم در دست نامگذاری برنامههای بهنژادی گندم آبی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر به همراه شاهد حساس به بیماری (رقم بولانی) در مراحل گیاهچه و گیاه کامل نسبت به بیماری زنگ قهوهای مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی در مرحله گیاهچه با استفاده از شش پاتوتیپ از قارچ عامل بیماری در شرایط گلخانه درکرج و بررسی در مرحله گیاه کامل طی دو سال زراعی 02-1401 و 03-1402 در دو منطقه صفیآباد (دزفول) و شاوور (اهواز) در شرایط آلودگی مصنوعی مزرعه و دو ایستگاه تحقیقاتی کلاردشت و پارسآباد مغان در شرایط آلودگی طبیعی انجام شد. بر اساس نتایج آزمایشات انجام شده در مرحله گیاهچه، 35% ژنوتیپهای مورد آزمایش در این مرحله نسبت به تمام جدایههای قارچ عامل بیماری مقاوم بودند. نتایج بررسیهای مزرعهای نیز نشان داد که تمامی ژنوتیپهای اقلیم گرم و مرطوب شمال، اقلیم گرم و خشک جنوب و برنامه دوروم، 75% از ژنوتیپهای اقلیم معتدل، 60% از ژنوتیپهای برنامه شوری و 42% از ژنوتیپهای اقلیم سرد از مقاومت قابل قبول (شدت آلودگی 50MS، 50MR، 40S و کمتر) در برابر بیماری برخوردارند. در این پژوهش پنج ژنوتیپ گندم آراز، N-98-20، C-98-7، C-98-8 و CD-99-15 با وجود حساسیت در مرحله گیاهچه نسبت به تمام جدایههای زنگ قهوهای، در مرحله گیاه کامل در برابر بیماری مقاوم بودند. احتمال دارد که این ارقام دارای ژن یا ژنهای مقاومت مرحله گیاه کامل باشند.
Resistance Evaluation of Advanced and Commercial Iranian Wheat Genotypes to the Brown Rust Disease in Seedling and Adult Plant Stages
نویسندگان [English]
Seyed Taha Dadrezaei1؛ Ali Omrani2؛ Ali Malihipour3؛ Nosratallah Tabatabai4؛ Seyed Mahmoud Tabib-Ghaffari5
1Department of Cereal Research, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
2Crop and Horticultural Science Research Department, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Moghan, Iran
3Cereal Research Department, Seed and Plant Improvement Institute (SPII), Karaj, Alborz, Iran
4Seed and Plant Improvement Research Department, Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Ahvaz, Iran
54- Crop and Horticultural Science Research Department, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Dezful, Iran
چکیده [English]
Wheat leaf (brown) rust caused by the fungus Puccinia triticina, is an important disease of wheat in Iran. This research project was conducted in order to evaluate reaction of 52 new advanced and commercial bread and durum wheat genotypes of Iranian irrigated wheat breeding programs to wheat leaf rust disease at seedling and adult plant stages. Under greenhouse conditions in Karaj, resistance of genotypes was evaluated at seedling stage using six wheat leaf rust pathotypes. These genotypes were evaluated at adult plant stages in two cropping years of 2023 and 2024 in Kalardasht and Parsabad Moghan under natural infection and in Dezful and Shavour under artificial infection conditions. Based on the results of the tests conducted at the seedling stage, 35% of the genotypes were resistant to all leaf rust pathotypes. The results of field showed that all wheat genotypes of the South warm and dry zone, wheat genotypes of North warm and humid zone, and all durum wheat genotypes, 75% wheat genotypes of the moderate zone, 60% of the genotypes of the salinity program and 42% wheat genotypes of cold zone, had acceptable (50MS, 50MR, 40S and less) responded level of resistance. In this research, five wheat genotypes Araz, N-98-20, C-98-7, C-98-8 and CD-99-15 were resistant in all regions under field conditions. But they were susceptible to all the leaf rust isolates in the seedling stage, so these cultivars probably have the adult plant resistance gene or genes.
کلیدواژهها [English]
Adult plant resistance, Puccinia triticina, seedling resistance, wheat brown rust
مراجع
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 23
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 40
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب