| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,873 |
| تعداد مقالات | 32,555 |
| تعداد مشاهده مقاله | 42,418,826 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,194,421 |
بررسی روند تغییرات پوشش گیاهی علفزارهای نیمه‌استپی زاگرس | ||
| تحقیقات مرتع و بیابان ایران | ||
| دوره 31، شماره 4، بهمن 1403، صفحه 345-355 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijrdr.2025.132715 | ||
| نویسندگان | ||
| مرتضی خداقلی* 1؛ راضیه صبوحی2؛ علیرضا افتخاری3؛ مینا بیات4 | ||
| 1استاد پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| 2محقق، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران | ||
| 3استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| 4محقق، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویح کشاورزی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف افزایش شناخت محیط‌زیست و تلاش برای مدیریت پایدار منابع طبیعی نیازمند مطالعه و پایش، در مقیاس‌های زمانی و مکان‌های گوناگون است. تغییرات مداوم را باید جزء جدایی‌ناپذیر هر اکوسیستم دانست. مراتع نیز به‌عنوان اکوسیستم‌های طبیعی از این موضوع مستثنی نیستند، ازاین‌رو ارزیابی و پایش مستمر مراتع به‌عنوان یک اصل مهم برای شناخت این عوامل در موضوع مدیریت مطرح است. این ارزیابی‌ها می‌تواند داده‌های مختلفی را برای ارزیابی و مدیریت مراتع در اختیار کاربران قرار دهد و زمینه‌ساز ابداع روش‌ها و فنون جدید برای ارزیابی و مدیریت مراتع باشد. بر این اساس، برای پایش روند و شدت تغییرات پوشش گیاهی به مدت 4 سال، سایت گوراب واقع در استان اصفهان، ارزیابی و پایش شد. مواد و روش‌ها سایت گوراب فریدون‌شهر اصفهان واقع در 230 کیلومتری غرب شهر اصفهان و 35 کیلومتری غرب شهرستان فریدون‌شهر است. فاکتورهای گیاهی مورد مطالعه در این پژوهش، شامل درصد تاج پوشش و میزان تولید گونه‌های گیاهی می‌باشد. همچنین درصد سنگریزه سطح خاک و درصد لاشبرگ نیز تعیین شد. ارزیابی پوشش گیاهی در پلات‌های 1 مترمربعی ثابت که در سال اول از روش تصادفی- سیستماتیک و در سال‌های بعد در همان پلات‌ها با تعداد نمونه کافی و پراکنش مناسب نمونه‌ها در تیپ گیاهی تعیین‌شده در زمان آمادگی مرتع انجام شد. نتایج نتایج نشان داد میانگین 4 ساله درصد تاج پوشش گیاهی سایت گوراب حدود 2/42 درصد می‌باشد که بیشترین و کمترین میزان پوشش به ترتیب مربوط به سال 1398 معادل 4/59 و سال 1400 برابر با 6/31 درصد است. میزان متوسط تولید در سایت مورد بررسی 2/1374 کیلوگرم ماده خشک در هکتار است. تولید نیز مانند درصد تاج پوشش تغییرات بسیار زیادی را در طول ارزیابی 4 ساله در سایت گوراب نشان می‌دهد، به‌طوری‌که در سال 1398 تولید به میزان 1957 کیلوگرم در هکتار می‌رسد و در سال 1400 با کاهش 50 درصدی نسبت به سال 1398 به 7/955 کیلوگرم در هکتار کاهش می‌یابد. نتایج آزمون همبستگی و رگرسیون نیز نشان داد که میزان بارندگی فصل رویش بیشترین همبستگی را با میزان تاج‌پوشش و تولید گیاهان منطقه داشته است. نتیجه‌گیری با توجه به اهمیت مراتع از بعد ارزش‌های زیست‌محیطی و خدماتی که به جامعه ارائه می‌دهند، مطالعه تغییرات مراتع از جهت عوامل مذکور و شناخت عامل تغییرات آن کمک مؤثری در جهت تدوین برنامه مدیریت اصولی و بهره‌برداری پایدار از مراتع فراهم خواهد کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پایش مرتع؛ مدیریت مراتع؛ تولید علوفه؛ پوشش گیاهی؛ سایت گوراب؛ علفزار | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Vegetation Monitoring of Semi-Steppe Grasslands of Central Zagros | ||
| نویسندگان [English] | ||
| morteza Khodagholi1؛ Razieh Saboohi2؛ Alireza Eftekhari3؛ Mina Bayat4 | ||
| 1Professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, AREEO, Tehran, I.R.Iran, | ||
| 2Expert researcher, Soil conservation and Watershed Management Research Department, Isfahan Agriculture and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Isfahan, I.R.Iran | ||
| 3Assistant Professor., Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, AREEO, Tehran, I.R.Iran, | ||
| 4Expert researcher, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, AREEO, Tehran, I.R.Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Background and purpose: Increasing awareness of the environment and efforts for sustainable management of natural resources require study and monitoring in different time scales and places. Continuous changes should be considered as an inseparable part of any ecosystem. As natural ecosystems, rangelands are not exempt from this issue. So that rangeland monitoring is necessary in the sense of continuous investigation of these lands with regard to the ecological importance, economic functions and constant changes of these resources. Access to such data is extremely important both for national planning and for the use of rangelands, and it provides the basis for the use of advanced facilities such as remote sensing. Based on this, in order to monitor the trend and intensity of changes in vegetation cover and soil indicators of rangelands for 4 years at the Goorab site located in Isfahan province, it was evaluated and monitored. Materials and methods: The site of Goorab Fereydoonshahr Isfahan is located 230 kilometers west of Isfahan city and 35 kilometers west of Fereydoonshahr city. Plant factors including canopy cover of plant species and production rate of plant species and percentage of dead leaves were evaluated. Evaluation was done in the first year by random-systematic method and in the following years systematically with sufficient number of samples and appropriate distribution of samples in the plant type determined at the time of rangeland preparation. Soil sampling was done in the Results: The results showed that the 4-year average vegetation canopy cover percentage of Goorab site is about 42.2%, and the highest and lowest coverage is 59.4% in 1398 and 31.6% in 1400, respectively. The production rate is 1374.2 kg of dry matter per hectare. The production, like the canopy cover percentage, shows a lot of changes during the 4-year evaluation at the Goorab site, so that in 2019, the production reached 1957 kg per hectare, and in 2021, it decreased by 50% compared to 2019 to 955.7 kg per hectare. The results of the correlation and regression test also showed that the amount of precipitation in the growing season had the highest correlation with the amount of crown cover and production of plants in the region. Conclusion: Considering the importance of rangelands, both in terms of production and in terms of environmental values and services they provide to the society, studying the changes of rangelands in terms of the aforementioned factors and knowing the factors of those changes will be an effective help in developing a basic management plan and sustainable use of rangelands. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Rangeland monitoring, rangeland management, production, canopy cover, Goorab site and grassland | ||
| مراجع | ||
|
Abedi, M. 2006. Investigating the relationship between coverage and production in steppe and semi-steppe regions, master's thesis, Tarbiat Modarres University.
Akbarzadeh, M., Moghadam, M., Jalili, A., Jafari, M. and Arzani, H., 2007. The effect of rainfall on crown cover changes and production of pasture plants in Plour. Journal of the Faculty of Natural Resources, Volume 60, Number 1: 322-307.
Arzani, H., Mirdavoodi, H.R., Abdolahi, J., Borhani, M., Farahpour, M., Azimi, M., Kaboli, H. and Moalemi, M., 2003. Designing a national evaluation system to examine rangelands changes in Central, Isfahan and Yazd provinces. The third national conference on rangeland and grazing in Iran. Tehran University, 15 pp.
Arzani, H and Shahriari, E., 2007, Monitoring for Ecology and Conservation, Tehran University Publications
Arzani, H., 1989. Investigation of the relationship between crown cover, foliage and rangeland production of rangelands, master's thesis of rangeland management, Faculty of Natural Resources, University of Tehran.
Arzani, H. and King,G.W. 1994. A double sampling method for estimating forage from cover measurement, biennial rangeland conference. Australia rangeland society. 201-202.
Asadian, Gh., S.A. Javadi., M. Jafari., H. Arzani & M. Akbarzadeh, 2017. Relationships between Environmental Factors and Plant Communities in Enclosure Rangelands (Case study: Gonbad, Hamadan), Iranian Journal Rangeland Science, 7(1):20-34. DOI: 10.18869/acadpub.ijae.4.14.61
Azarakhshi, M., 2017. Determining the most suitable drought index in dry and semi-dry rangelands from the point of view of rangeland plant production, case study: Ilam, Markazi and Qom provinces. Doctoral Thesis, Faculty of Natural Resources, University of Tehran.
Bates, J.D., Svejcar, A.J., Angell, R.F., Miller, R.F., 2005, The effects of precipitation timing on Sagebrush steppe vegetation, Journal of Range Management, 64:670-697. DOI:10.1016/j.jaridenv.2005.06.026
Bayat, M., Arzani, H., and Jalili, A. 2016. The effect of climatic conditions on the production and coverage of steppe rangelands (case study: Alavijeh and Khondab-Isfahan province). Rangeland and Desert Scientific Research Quarterly. 23(2):357-372.
Bork, E. W., Thomas, T., and Mcdougall, B., 2001. Herbage response to precipitation in central Alberta boreal grasslands. J. Range Management. 54:243-248
Chamanpira. R., Siah mansour. R. and Arzani, H., 2020. Relationship between forage production and canopy of plant species in semi-steppe rangelands of Zagheh, Lorestan. Iranian Journal of Range and Desert Research. 27(2): 204-214.
Eftekhari, A., Fayaz, M., Mozafarian, V., Masoomi, A.A., Khodagholi, M., Khaksarian, F., Zandi Esfahan, E., Godarzi, M., Nateghi, S., Bayat, M. and Ashouri, P., 2020. National Project for monitoring Rangeland Ecosystems, Forest and Rangeland Research Institute, unpublished.
Ehsani, A., Arzani, H., Farahpour, M., Ahmadi, H., Jafari, M., Jalili, A., Mirdavodi, H.R., Abbasi H.R. and Azimi, M.S., 2007. The effect of climatic conditions on rangeland fodder production in the steppe region of Central Province. Case study: Nemati rangeland, Akhtarabad Saveh. Scientific-research quarterly. Rangeland and desert research in Iran. 14(2): 249-260.
Fakhimi, E., Shirmardi, H.A. and Asadi, S.M., 2023. Vegetation indices and species diversity monitoring under enclosure management in semi steppe rangelands: A case study of Ghalehgharak rangelands, Chaharmahal and Bakhtiari Province. Journal of Rangeland. 17(3): 383-397.
Fernandez, A., Osvaldo E. Sala, and Rodolfo A. Golluscio. 1991, Woody and herbaceous above ground production of Patagonian steppe, Journal of Range Management, 44(5):434. DOI: 10.2307/4002739
Hamidi, S.K., Nazariani, N. and Falah. A., 2023. Modeling the most appropriate vegetation indicators under the influence of climatic factors using sentinel images 2 case study: Frame Forest. Scientific - Research Quarterly of Geographical Data (SEPEHR). 32(127): 55-76.
Kafi, M. Ganjali, A. Nezami, A. and Shariatmadari, F., 2000. Climate and yield of crops. Translation. academic jahad. 311pp.
Kefaiat Motlagh, O.R. and Manavipour. K., 2022. Studying the relationship between vegetation cover and precipitation in Iran. Journal of Climate Change Research. 9: 1-12.
Khodagholi, M., Saboohi, R., Bayat, M., Motamedi, J., Salehpour, S. and Shirani, K., 2022. Investigating the Effect of Climate Change on Habitat of Important Rang Species Base on Climate Prediction Model in Iran. Research Institute of Forests and Rangeland. 174pp.
Khodagholi, M., Saboohi, R, Heidari, F. and akbari, A.H. 2021. Rangeland Ecosystems Monitoring in different climatic regions of Iran Province, Esfehan Site Goorab. Research Institute of Forests and Rangeland.92pp.
Koc. A., 2001. Autumn and Spring drought periods affect vegetation on high elevation Range land of Turkey, Journal of Range Management. 54:622-627. DOI: 10.2307/4003594
Motamedi, J. 2022. Measurement and monitoring of vegetation of saline habitats on the western shore of Lake Urmia. Journal of range and watershed management. 3: 449-470. DOI: 10.22059/jrwm.2022.341008.1653
Noori, S, 2005, Determining suitable indicators for evaluating the vegetation cover of pastures in Mazandaran province, Master's Thesis, Tarbiat Modares University.
Olson, K.C., White, R.S., and Sindelar, B.W. 1985, Response of vegetation of the northern Great Plains to precipitation amount and grazing intensity, Journal of range management, 38(4):357-361. DOI: 10.2307/3899422
Moosaei sanjerehei, M. and Basiri, M. 2008. Comparison and evaluation of different methods of density measurement in grasslands of Yazd province. Journal of the Faculty of Natural Resources. 1: 235-251.
Prăvălie, R., Sîrodoev, I., Nita, I.A., Patriche, C., Dumitraşcu, M., Roşca, B., Tişcovschi, A., Bandoc, G., Săvulescu, I., Mănoiu, V., Birsan, M.V., 2022. NDVIbased ecological dynamics of forest vegetation and its relationship to climate change in Romania during 1987– 2018. Ecological Indicators, 136, 108- 629. DOI:10.1016/j.ecolind.2022.108629 Without name. 2001. Livestock and Pasture Balance Plan Report of Isfahan Province, General Directorate of Natural Resources of Isfahan Province. 157pp.
Zarekhormizi, H. and Ghafarian malmiri. H.R. 2023. Preparing a map of the vegetation percentage of rangelands and monitoring its changes in drought and drought periods using MODIS NDVI (case study: southern rangelands of Yazd province). Applied Research Journal of Geographical Sciences. 69: 193-215.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 41 |
||