| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,081 |
| تعداد مقالات | 34,377 |
| تعداد مشاهده مقاله | 48,041,739 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 78,941,290 |
اثر مبدأ بذر و تغییر ارتفاع بر ویژگیهای ظاهری نهال بلندمازو (.Quercus castaneifolia C.A.Mey) | ||
| تحقیقات جنگل و صنوبر ایران | ||
| مقاله 5، دوره 33، شماره 2 - شماره پیاپی 100، شهریور 1404، صفحه 159-174 اصل مقاله (1.13 M) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijfpr.2025.367034.2176 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدکریم مقصودلو1؛ شروین مقصودلو2؛ اکرم احمدی* 3 | ||
| 1محقق، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران | ||
| 2کارشناسی مهندسی محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 3استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.Mey.) یکی از گونه‌های مهم درختی در جنگل‌های هیرکانی ایران است که اهمیت زیادی ازنظر محیط‌زیستی دارد. هدف پژوهش پیش‌رو، بررسی اثر مبدأ بذر و تغییر ارتفاع از سطح دریا بر ویژگیهای ظاهری نهال بلندمازو بود. مواد و روشها: به‌منظور اجرای این پژوهش، 12 توده جنگلی از چهار رویشگاه در استانهای مازندران، گلستان، گیلان و خراسان شمالی برای جمع‌آوری بذر انتخاب شدند. از هر جمعیت (توده)، 10 پایه انتخاب شد و از هر پایه 600 بذر متعلق به درختان با قطر بیشتر از 50 سانتی‌متر جمع‌آوری شد. سپس، بذرها در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی چالکی در شهرستان گرگان کاشته شدند. این پژوهش با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی اجرا شد. بذرها با در نظر گرفتن استان و ارتفاع محل جمع‌آوری در سه تکرار در یک عرصه 660 متر مربعی در نهالستان کشت شدند. آبیاری قطره‌ای و وجین منظم انجام گرفت. بذرهای متعلق به دو توده جنگلی (استان خراسان شمالی و میان‌بند استان گلستان) به‌دلیل آفت‌زدگی زیاد، فاقد توانایی جوانه‌زنی بودند و از ادامه آزمایش حذف شدند. یک مرحله آماربرداری در اواسط دوره رویش در سال دوم به‌منظور اندازه‌‌گیری ارتفاع و قطر یقه نهال انجام شد. این دادهها با طرح فاکتوریل کامل تصادفی و آنالیز واریانس دوطرفه تحلیل شدند. همچنین، نرمال بودن دادهها با آزمون کولموگروف-سمیرنوف، مقایسه میانگین‌ها با آزمون دانکن و مقایسه شیب‌‌های ارتفاعی با آزمون تی مستقل بررسی شد. نتایج: متغیر مبدأ بذر (استان جمع‌آوری و شیب ارتفاعی) به‌طور جداگانه اثر معنی‌‌داری بر ارتفاع نهال‌ها داشتند، اما اثرات متقابل آن‌ها بر ارتفاع نهال‌ها معنی‌دار نبود. برای قطر یقه، فقط استان جمع‌آوری بذر، اثر معنی‌دار داشت و شیب ارتفاعی تأثیری نداشت. مقایسه میانگین دادهها با استفاده از آزمون چنددامنه‌‌ای دانکن نشان داد که بیشترین ارتفاع (6/48±86/107 سانتی‌متر) و قطر یقه (58/39±0/12 میلیمتر) در نهال‌های حاصل از بذرهای جمعآوریشده از استان گلستان مشاهده شد. نهال‌های حاصل از بذرهای جمعآوریشده از استان گیلان، کمترین ارتفاع (94/11±27/67 سانتی‌متر) و قطر یقه (47/0±11/10 میلیمتر) را داشتند. نتیجهگیری کلی: مبدأ بذر و ارتفاع رویشگاه، تأثیر قابل‌توجهی بر تنوع ژنتیکی و خصوصیات رویشی نهال‌های بلوط بلندمازو دارند. این عوامل باید در برنامه‌های اصلاحی و حفاظتی به‌ویژه در انتخاب مناطق بذرگیری و گزینش بذرهای مناسب برای محیط‌های خاص مدنظر قرار گیرد که به حفظ و احیای این گونه در بوم‌سازگان‌های پایین‌دست کمک کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ارتفاع نهال؛ بلوط؛ جنگل‌های هیرکانی؛ قطر یقه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Effects of seed origin and altitudinal gradient on morphological characteristics of chestnut-leaved oak (Quercus castaneifolia C.A.Mey.) seedlings | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Karim Maghsudloo1؛ Shervin Maghsoudloo2؛ Akram Ahmadi3 | ||
| 1Researcher, Natural Resources Research Department, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Gorgan, Iran | ||
| 2Bachelor, Environmental Engineering, University of Tehran, Iran | ||
| 3Assistant Prof., Natural Resources Research Department, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Gorgan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Background and Objectives: Quercus castaneifolia C.A.Mey., known as the chestnut-leaved oak, is an important species in Iran’s Hyrcanian forests with considerable environmental significance. This study aimed to investigate how seed provenance and altitude affect the morphological traits of Quercus castaneifolia seedlings. Materials and Methods: Seeds were collected from 12 forest stands across four habitats: Mazandaran, Golestan, Gilan, and North Khorasan provinces. From each stand, 10 trees with diameters greater than 50 cm were selected, and 600 seeds were collected per tree. Seeds were sown at the Agricultural and Natural Resources Research Station in Chalaki, Gorgan county. The experiment employed a factorial design within a completely randomized framework. Seeds were sown in a 660 m² nursery with three replications based on provenance and altitude. Two populations (North Khorasan and mid-altitude Golestan) were excluded due to pest damage and poor germination. Seedling height and root collar diameter were measured once mid-growing season in the second year. Data analysis included two-way ANOVA, with normality confirmed by the Kolmogorov-Smirnov test. Means were compared using Duncan’s test, and altitudinal gradients compared by independent t-test. Results: Seed origin (collection province and altitude) each had a significant independent effect on seedling height, while their interaction was not significant. For root collar diameter, only the collection province showed a significant effect; altitude had no significant impact. Duncan’s test revealed the tallest seedlings (107.86 ± 48.6 cm) and largest root collar diameter (12.0 ± 39.58 mm) originated from Golestan province seeds, while seedlings from Gilan province had the lowest height (67.11 ± 27.94 cm) and root collar diameter (10.11 ± 0.47 mm). Conclusion: Seed provenance and altitude significantly influence the genetic diversity and morphological traits of Quercus castaneifolia seedlings. These factors should be integrated into breeding and conservation programs, especially when selecting seed collection sites and seed sources for restoration, aiding species preservation in downstream ecosystems. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Collar diameter, Hyrcanian forests, oak, seedling height | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 176 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 46 |
||