| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 3,020 |
| تعداد مقالات | 33,746 |
| تعداد مشاهده مقاله | 45,000,683 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 48,353,394 |
تحلیل رفتاری تفرجگران پارک جنگلی النگدره با تأکید بر ایجاد آتش و مصرف واریزه‌های درشت چوبی | ||
| تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران | ||
| مقاله 5، دوره 22، شماره 2 - شماره پیاپی 44، اسفند 1403، صفحه 220-238 اصل مقاله (725.47 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijfrpr.2024.366519.1635 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد هادی معیری* 1؛ محمدرضا شهرکی2 | ||
| 1نویسنده مسئول، دانشیار جنگلداری، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران پست الکترونیک: moayeri@gau.ac.ir | ||
| 2پژوهشگر توسعه روستایی و مسائل اجتماعی کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: رفتار گردشگران به‌عنوان یک شاخص کلیدی در مدیریت پارک‌های جنگلی نقش تعیین‌کننده‌ای در پایداری اکوتوریسم همگام با طبیعت دارد. واکنش‌های رفتاری متعددی از گردشگران موجب اثرها و پیامدهای منفی در طبیعت می‌شوند. یکی از مهمترین رفتارهای مخرب انسانی در پارک‌های جنگلی، ایجاد و توسعه آتش است. بنابراین، بررسی رفتارهای گردشگران در ایجاد آتش در جنگل به دلایل مختلف و اثرهای ناشی از آن می‌تواند در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های حفاظتی پارک‌های جنگلی ضرورت پیدا کند. در همین رابطه، پژوهش پیش‌رو با هدف شناسایی و تحلیل رفتاری تفرجگران پارک جنگلی النگدره با تأکید بر ایجاد آتش و مصرف واریزه‌های درشت چوبی در شهرستان گرگان انجام شد. مواد و روش‌ها: این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی است و به شیوه پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه گردشگران و مراجعه‌کنندگان به پارک جنگلی النگدره بودند که با استفاده از واریزه‌های چوبی اقدام به ایجاد آتش کردند. 305 نفر به‌عنوان تعداد نمونه به شیوه تصادفی انتخاب شدند. پرسش‌نامه محقق‌ساخته، ابزار اصلی سنجش در این پژوهش بود. به‌طوری‌که رفتار گردشگران در چهار بخش حفاظتی، مسئولیت‌پذیری، مدیریتی و زیبایی‌شناختی نسبت به ایجاد آتش با 27 گویه و دلایل ایجاد آتش تفرجگران نیز با 9 گویه از طریق طیف پنج گزینه‌ای لیکرت (خیلی مخالفم با ارزش عددی 1، مخالفم با ارزش عددی 2، تا حدودی موافقم با ارزش عددی 3، موافقم با ارزش عددی 4 و خیلی موافقم با ارزش عددی 5) ارزیابی شد. گویه‌ها و مؤلفه‌های پژوهش بر‌اساس اسناد طرح پارک جنگلی مورد‌مطالعه و 25 مصاحبه فردی با کارشناسان و سازمان‌های مردم‌نهاد زیست‌محیطی استخراج شد. روایی پرسش‌نامه در ابتدا به شیوه محتوایی و صوری انجام شد. ضمن اینکه از دو شاخص روایی همگرا (AVE) و روایی واگرا (DV) از طریق معیار فورنل- لارکر برای تأیید روایی ابزار سنجش تحقیق استفاده شد. برای تعیین میزان پایایی نیز از سه شاخص ضریب آلفای کرونباخ، پایایی همگون و پایایی ترکیبی (CR) استفاده شد. در مطالعه پیش‌رو نتایج توصیفی با استفاده از نرم‌افزار SPSS26 استخراج و به‌منظور مدل‌سازی معادلات ساختاری از نرم‌افزار Smart PLS3 بهره گرفته شد. نتایج و یافته‌ها: نتایج به‌دست‌آمده از پژوهش نشان داد، تمایل به ایجاد آتش در پارک جنگلی مورد‌مطالعه توسط 1/54 درصد از گردشگران متوسط رو به زیاد است. 8/55 درصد از آنها رفتار حفاظتی مناسبی نسبت به ایجاد آتش در پارک جنگلی مورد‌مطالعه داشتند، به‌طوری‌که سطح رفتارهای مسئولیت‌پذیری، مدیریتی و زیبایی‌شناختی در حد ضعیف بود. مقادیر به‌دست‌آمده از R2 در مدل‌سازی معادلات ساختاری نشان داد، ابعاد رفتاری گردشگران در پارک جنگلی، 1/75 درصد از واکنش‌های رفتاری ایجاد آتش را در جنگل پیش‌بینی کردند. یافته‌ها حکایت از آن دارد که ضریب مسیرهای مشخص‌شده در مدل معادلات ساختاری معنی‌دار بوده و مقادیر t به‌دست‌آمده بیشتر از 96/1 نشان‌دهنده برازش مناسب مدل در واکنش‌های رفتاری گردشگران در ایجاد آتش در پارک جنگلی النگدره است. بر‌این‌اساس، قوی‌ترین روابط به رفتار حفاظتی در ایجاد آتش (010/0=ρ، 786/0-=β و 585/2=t) و ضعیف‌ترین آن نیز به رفتار ترجیح زیبایی‌شناختی به ایجاد آتش (010/0=ρ، 162/0-=β و 585/2=t) نسبت به واکنش‌های رفتاری ایجاد آتش گردشگران در پارک جنگلی تعلق گرفت. نتیجه‌گیری: با توجه به اثرها و پیامدهای تخریبی ایجاد آتش توسط گردشگران در پارک‌های جنگلی، تغییر در رفتار انسان‌ها و سیستم مدیریتی همگام با طبیعت، می‌توان رفتارهای مسئولانه و حفاظتی زیست‌محیطی را در بین شهروندان بهبود بخشید. نتایج این مطالعه می‌تواند به برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری مبتنی بر رفتار گردشگران، مدیران و مجریان پارک‌های جنگلی در پیشگیری، آگاهی‌بخشی و کاهش تأثیرات مضر تفرجگران بر محیط طبیعی جنگلی کمک کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| طبیعت‌گردی؛ گردشگر؛ مصرف چوب؛ تخریب جنگل؛ رفتار زیست‌محیطی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Behavioral analyzing of Alangdareh forest park visitors with emphasis on fire making and large wooden debris consumption | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammadhadi Moayeri1؛ mohammadreza shahraki2 | ||
| 1Associate Prof. of Forestry, Faculty of Forestry Sciences, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran | ||
| 2Researcher of rural development and social issues in the field of agriculture and natural resources, Gorgan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Background and objectives: Visitor behavior is a critical indicator of forest park management and plays a decisive role in ecotourism sustainability and harmony with nature. Many visitor behaviors have negative environmental consequences. One of the most significant destructive behaviors in forest parks is fire creation. Therefore, investigating visitor fire-making behaviors and their effects is essential for forest park planning and protection policies. This study aimed to identify and analyze the behaviors of Alangdareh Forest Park visitors in Gorgan, with a focus on fire-making and large wooden debris consumption. Methodology: This applied study employed a survey design. The statistical population comprised tourists who made fires using wooden debris in Alangdareh Forest Park. A sample of 305 individuals was randomly selected. A researcher-developed questionnaire assessed tourist behavior across four dimensions: protection, responsibility, management, and aesthetics related to fire-making, and the reasons for fire-making. These were evaluated using 27 and 9 items, respectively, on a five-point Likert scale (1 = very disagree, 2 = disagree, 3 = somewhat agree, 4 = agree, 5 = very agree). Questionnaire items were developed based on forest park documents and 25 expert interviews. Content and face validity were assessed. Convergent validity (AVE) and discriminant validity (DV) were evaluated using the Fornell-Larker criterion. Reliability was assessed using Cronbach's alpha, homogeneity reliability, and composite reliability (CR). Descriptive statistics were generated using SPSS 26, and structural equation modeling was performed using SmartPLS 3. Results: The study revealed that 54.1% of tourists had a medium to high desire to make fires in the forest park. While 55.8% demonstrated appropriate protective behaviors regarding fire-making, responsibility, management, and aesthetic behaviors were weak. The R² value from the structural equation model indicated that behavioral dimensions explained 75.1% of fire-making behaviors. All eight hypothesized paths in the model were significant (t > 1.96), indicating a good model fit. The strongest relationship was between protection behavior and fire-making (ρ = 0.010, β = 0.786, t = 2.585), and the weakest was between aesthetic preference and fire-making (ρ = 0.000, β = 0.162, t = 2.585). Conclusion: Given the destructive impacts of tourist-initiated fires, promoting behavioral change and implementing a management system that aligns with nature can enhance responsible environmental protection behaviors. This study's findings can inform planning and policy-making for forest park managers and stakeholders to prevent, raise awareness, and mitigate the harmful effects of tourists on the natural forest environment. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ecotourism, tourist, wood consumption, forest destruction, environmental behavior | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 162 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 116 |
||