| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,845 |
| تعداد مقالات | 32,297 |
| تعداد مشاهده مقاله | 41,380,283 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,555,803 |
تعیین کمی سهم خشکسالی و عوامل انسانی بر افت سطح آب زیرزمینی (مطالعه موردی: آبخوان کوهدشت استان لرستان) | ||
| پژوهش های آبخیزداری | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 شهریور 1403 | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/wmrj.2024.365631.1584 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا چمن پیرا* 1؛ مهران زند2؛ ابراهیم کریمی سنگچینی3؛ الهام داودی3 | ||
| 1استادیار پژوهشی بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش | ||
| 2عضو هیئت‌علمی پژوهشکدۀ حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی | ||
| 3بخش تحقیقات حفاظت خاک آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، | ||
| چکیده | ||
| مقدمه و هدف: افت شدید سطح آب زیرزمینی آبخوان کوهدشت، این محدوده را در زمره مناطق برداشت ممنوع استان لرستان قرار داده است. در این پژوهش، با هدف تبیین و توصیف علل افت سطح آب زیرزمینی آبخوان کوهدشت، سهم عوامل طبیعی و ارتباط بین وقوع و تاخیر زمانی خشکسالی‌های هواشناسی و ژئوهیدرولوژیکی بررسی شد. مواد و روش‌ها: به‌منظور تعیین وضعیت رطوبتی سالانه منطقه، شاخص‌های بارندگی SPIو آب زیرزمینی GRI محاسبه شد. ضرایب همبستگی بین شاخص SPI در مقیاس‌های زمانی سالانه، فصلی، 3، 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه با میانگین ارتفاع سطح آب زیرزمینی و شاخص GRI در ماه متناظر، محاسبه گردید. پس از بررسی بیلان آب زیرزمینی و تعیین نوع محصولات زراعی منطقه، از طریق برقراری رابطه همبستگی بین مقدار مصرف آب با میانگین ارتفاع سطح آب زیرزمینی تاثیر میزان برداشت آب برای هر محصول بر تغییرات کمی منابع آب زیرزمینی محاسبه شد. بین میزان برداشت آب برای بخش‌های شرب و صنعت و تغییرات کمی منابع آب زیرزمینی، رابطه همبستگی برقرار شده و تاثیر خشکسالی هواشناسی و عوامل انسانی بر افت سطح آب زیرزمینی آبخوان بدست آمده و با رسم نقشه‌های حرارتی مقایسه گردید. نتایج و بحث: بررسی‌ها نشان داد که 02/31 درصد از کسری مخازن مربوط به وقوع خشکسالی‌ها و 98/68 درصد مربوط به عوامل انسانی، شامل کشاورزی، شرب و صنعت است. حجم آب ورودی به آبخوان 46/22 میلیون مترمکعب و حجم آب مصرفی در بخش کشاورزی، شرب و صنعت 09/61 میلیون متر مکعب است. بنابراین 36/38 میلیون مترمکعب کسری آب و اضافه برداشت از آبخوان صورت می‌گیرد. از این مقدار 86/11 میلیون مترمکعب مربوط به خشکسالی و 47/26 میلیون مترمکعب مربوط به عوامل انسانی است. نتیجه‌گیری و پیشنهادها: نوع مدیریت و بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی، به‌ویژه در بخش کشاورزی عامل اصلی افت سطح آب زیرزمینی است. با توجه به تأخیر زمانی بین وقوع خشکسالی‌های هواشناسی و آب زیرزمینی فرصت مناسبی برای مدیریت و جلوگیری از افت سطح آب زیرزمینی وجود دارد؛ بنابراین تغییر در مدیریت مصرف آب زیرزمینی از طریق تغییر الگوی کشت نه تنها اثرات منفی خشکسالی را کاهش خواهد داد؛ بلکه در بلندمدت باعث برطرف شدن کسری مخزن و در نهایت مثبت شدن بیلان آب زیرزمینی می‌گردد. در نهایت پیشنهاد می‌شود با برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت به سمت اصلاح الگوی مصرف آب به‌خصوص در بخش کشاورزی رفته و متناسب با میزان آب تجدیدپذیر سالانه برای مصارف مختلف برنامه‌ریزی و اقدام گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بیلان آب زیرزمینی؛ اضافه برداشت؛ مدیریت؛ شاخص GRI؛ شاخص SPI؛ آبخوان کوهدشت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Quantitative determination of the contribution of drought and human factors to the drop of groundwater level (Case study: Kohdasht aquifer in Lorestan province) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| reza chamanpira1؛ Mehran Zand2؛ Ebrahim Karimi sangchini3؛ Elham Davoodi3 | ||
| 1Asistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Department, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Khorramabad, Iran | ||
| 22. Associate Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute (SCWMRI), Agricultural Research, Education and Extension Organization, Tehran, Iran | ||
| 3Soil Conservation and Watershed Management Research Department, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Khorramabad, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| In order to determine the annual humidity situation of the region standardized precipitation indices and underground water calculated. The correlation coefficients between the SPI in annual, seasonal, 3, 6, 9, 12, 18, 24 and 48 month time scales with the average height of the groundwater level and the GRI in the corresponding month were calculated. To determine the longest period of drought, the total magnitude of drought criterion was used, because longer periods have a more negative effect on groundwater. The effect of the amount of water drop for each product on the quantitative changes of groundwater resources was calculated by establishing a correlation between the amount of water used and the average height of the underground water level. A correlation has been established between the amount of water drop for the drinking and industrial sectors and the quantitative changes of groundwater resources finally, the impact of meteorological drought and human factors on the drop in the groundwater level of the Kohdasht aquifer has been compared by using statistical information and drawing heat maps. Results and discussion: Became investigations showed that 31.02% of the reservoir deficit is related to droughts and 68.98% is related to human factors, including agriculture, drinking and industry. The volume of water entering the aquifer is 22.46 million m3 and the volume of water used in agriculture, drinking and industry is 61.09 million m3. Therefore, 38.36 million m3of water deficit and excess drop from the aquifer. Of this amount, 11.86 million m3 are related to drought and 26.47 million m3 are related to human factors. Conclusion and suggestions: The type of management and exploitation of groundwater resources, is the main cause of the groundwater level drop. Due to the delay time between the occurrence of meteorological and groundwater droughts, there is a good opportunity to manage and prevent the drop of the groundwater level. Therefore, the change in the management of groundwater used through changing the cultivation pattern ultimately make the groundwater balance positive. It is suggested with short-term, medium-term and long-term planning, to go towards the modification of the water used pattern, especially in the agricultural sector, and to plan and act according to the annual renewable water amount for different uses. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Groundwater budget, Overdraft, Management, GRI Index, SPI Index, Kohdasht Aquifer | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 103 |
||