| تعداد نشریات | 285 |
| تعداد نشریات سازمان | 83 |
| تعداد شماره‌ها | 2,805 |
| تعداد مقالات | 31,822 |
| تعداد مشاهده مقاله | 40,383,940 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,814,729 |
تحلیل تنوع و صفات مؤثر بر عملکرد وش در توده‌های بومی پنبه ایران | ||
| پژوهش های پنبه ایران | ||
| دوره 11، شماره 2، شهریور 1403، صفحه 67-82 اصل مقاله (1.5 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijcr.2024.365722.1214 | ||
| نویسندگان | ||
| مجید طاهریان1؛ فاطمه سعیدنیا* 2؛ حسن نجار3؛ محمد رضا زنگی4 | ||
| 1استادیار بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، | ||
| 2بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، | ||
| 3محقق بخش تحقیقات علوم زراعی- باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج | ||
| 4استادیار بخش تحقیقات به نژادی، مؤسسه تحقیقات پنبه کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،گرگان، 49166-85915، ایران. | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: مواد ژنتیکی متنوع گیاهی گنجینه‌های بالقوه‌ای هستند که پشتوانه‌ای ارزشمند برای برنامه‌های اصلاح نباتات محسوب می‌شوند، زیرا اساس تحقیقات به‌نژادی گیاهان بر پایه تنوع ژنتیکی وسیع استوار است و اصولاً بدون وجود تنوع، به‌نژادی و انتخاب مفهومی نخواهد داشت. این مطالعه به‌منظور ارزیابی تنوع موجود در توده‌های مختلف پنبه و همچنین شناسایی صفات مؤثر بر عملکرد وش انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تعداد 44 توده بومی پنبه طی دو سال 1398 و 1399 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی کاشمر کشت شدند. صفات تعداد غوزه باز و بسته، قطر طوقه، عملکرد وش، وزن غوزه، تعداد شاخه‌های رویا و زایا، ارتفاع بوته و زودرسی محصول اندازه‌گیری شدند. از آماره‌های توصیفی، تجزیه بای‌پلات صفت×ژنوتیپ (GT)، تجزیه به عامل‌ها و تجزیه خوشه‌ای جهت بررسی اهداف این پژوهش استفاده شد. تجزیه و تحلیل‌های آماری بر مبنای میانگین داده‌های دو ساله انجام شد. به‌منظور بررسی آماره‌های توصیفی از نرم‌افزار JUMP، برای تجزیه به عامل‌ها و تجزیه خوشه‌ای از نرم‌افزار SPSS 21 و برای تجزیه GT بای‌پلات از نرم‌افزار GEA-R استفاده شد. یافته ها: دامنه تغییرات وزن غوزه و تعداد غوزه بسته براساس میانگین داده‌های دو ساله بالا بود که حاکی از تنوع ژنوتیپ‌های مورد بررسی برای صفات مذکور می‌باشد. مقایسه ژنوتیپ‌ها براساس صفات چندگانه احتمال تشخیص گروه‌های ژنوتیپی مختلف را ممکن ساخت. تجزیه خوشه‌ای از لحاظ صفات مورد مطالعه، ژنوتیپ‌ها را در چهار گروه اصلی قرار داد. گروه اول حاصل از تجزیه خوشه‌ای زودرس‌تر بود اما کمترین میانگین ارتفاع بوته، تعداد شاخه رویا و زایا، تعداد غوزه باز و قطر طوقه را به خود اختصاص داد. از طرفی گروه دوم و سوم کمترین میزان زودرسی را دارا بودند. ژنوتیپ‌های گروه دوم کمترین وزن غوزه، تعداد شاخه رویا و قطر طوقه را داشتند و گروه سوم بیشترین ارتفاع بوته، تعداد شاخه رویا و تعداد غوزه باز را به خود اختصاص داد. ژنوتیپ‌های گروه چهارم زودرسی و تعداد غوزه بسته بیشتری داشتند. انتخاب ژنوتیپ‌های گروه اول برای برنامه‌های به‌نژادی به‌منظور افزایش زودرسی به همراه کاهش ارتفاع بوته می‌تواند در جهت دستیابی به ارقام با تحمل بیشتر به تنش‌های محیطی از جمله خشکی مفید باشد. همچنین می‌توان از ژنوتیپ‌های گروه سوم که بیشترین تعداد غوزه باز را داشتند برای تلاقی با ژنوتیپ‌های گروه اول به‌منظور ایجاد ارقام با کیفیت و زودرس استفاده کرد. نتیجه‌گیری: تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه‌ای بین توده‌های بومی مورد مطالعه از نظر اکثر صفات مورد بررسی وجود داشت که نشان‌دهنده پتانسیل بالا برای بهبود این صفات از طریق انتخاب هدفمند در برنامه‌های اصلاحی می‌باشد. وزن غوزه مهم‌ترین جزء تأثیرگذار بر عملکرد وش بود و جزء الیاف نسبت به جزء دانه تاثیر بیشتری در وزن غوزه برخی ژنوتیپ‌های مورد بررسی داشت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بای‌پلات؛ صفات زراعی؛ گروه‌بندی؛ تجزیه به عامل‌ها | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of diversity and traits affecting yield in cotton landraces of Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Majid Taherian1؛ Fatemeh Saeidnia2؛ Hassan Najjar3؛ Mohammad Reza Zangi4 | ||
| 1Assistant Professor of Agricultural and Horticultural Science Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Mashhad, 91769-83641, Ir | ||
| 2Agricultural and Horticultural Science Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Mashhad, 91769-83641, Iran. | ||
| 3Researcher of Horticulture Crop Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Resaerch and Education Center, AREEO, Mashhad, Iran. | ||
| 4Assistant Professor of Plant Breeding Department, Cotton Research Institute of Iran, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Gorgan, 49166-85915, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Background and objectives: Diverse plant genetic materials are potential treasures that are considered valuable support for plant breeding programs, because the plant breeding research is based on wide genetic diversity, and basically, without diversity, breeding and selection will have no meaning. This study was conducted to evaluate the diversity of different cotton landraces and identify the traits affecting their yield. Materials and methods: In this study, 44 landraces of cotton were cultivated in the agricultural research station of Kashmir during the two years of 2018 and 2019. The traits of the number of open and closed bolls, crown diameter, crop yield, boll weight, number of monopodial and sympodial branches, plant height, and crop maturity were measured. Descriptive statistics, trait × genotype (GT) biplot analysis, factor analysis, and cluster analysis were used to investigate the objectives of this research. Statistical analyzes were performed based on the average of two-year data. In analyzing of descriptive statistics, JUMP software was used, SPSS 21 software was used for factor analysis and cluster analysis, and GEA-R software was used for GT biplot analysis. Results: Based on the average of two-year data, the range of boll weight and the number of closed bolls were high, which indicates the diversity of the investigated genotypes for the mentioned traits. Comparison between genotypes based on multiple traits made it possible to distinguish different genotypic groups. Cluster analysis of studied traits classified the genotypes into four main groups. The first group obtained from cluster analysis was earlier, but had the lowest average plant height, the number of monopodial and sympodial branches, the number of open bolls, and crown diameter. On the other hand, the second and third groups had the lowest amount of earliness. The genotypes of the second group had the lowest boll weight, the number of shoot branches, and the crown diameter, and the third group had the highest plant height, the number of branches, and the number of open bolls. The genotypes of the forth group had the highest earliness and the number of closed bolls. In order to increase earliness and reduced the plant height, the selection of genotypes from the first group for breeding programs can be helpful in obtaining cultivars with greater tolerance to environmental stresses, including drought. It is also possible to use the genotypes of the third group with the highest number of open bolls to cross with the genotypes of the first group in order to create quality and early cultivars. Conclusions: There was considerable genetic diversity among the studied landraces in terms of most of the evaluated traits, indicating high potential for improving these traits through targeted selection in the breeding programs. The boll weight was the most important factor affecting the yield of cotton, and the fiber component had a greater effect on the boll weight of some studied genotypes than the seed component. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Biplot, Agronomic traits, Clustering, Factor analysis | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 29 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 31 |
||