سه گیاه زرینگل (Sophora mollis (Royle) Backer)، قرهتاج (Anagyris foetida L.) و طاووسی (Spartium junceum L.) از تیرۀ باقلائیان (Fabaceae)، درختچههایی دارویی و زینتی هستند که دو گونۀ اول بومی ایران و گونۀ دوم بسیار نادر است. مشاهدات اخیر در مهر ماه 1402 و فروردین و اردیبهشت 1403 در باغ گیاهشناسی کاشان، مبین وقوع یک اختلال اکولوژیک قابلتوجه در نتیجۀ هجوم لاروهای شبپره Uresiphita gilvata (Fabricius, 1794) به سه گونۀ گیاهی فوق بود. خسارت زرینگل از سرشاخهها بود، اما در طاووسی لاروها بیشتر روی گلها بودند و پوستخواری سرشاخه نیز به چشم میخورد. همچنین، هر چهار پایه قرهتاج موجود در باغ خسارت شدید دیدند. رنگ زمینۀ لارو شبپره سیاه، با نوار پشتی مایل به سفید تا سربی، نوارهای جانبی زرد و موهای سفید پراکنده است. شفیره قهوهای مایل به قرمز، کشیده و در داخل یک پیلۀ ابریشمی تشکیل میشود. گسترۀ بال حشرۀ بالغ، 26-36 میلیمتر، شاخک نخیشکل، بال جلوی بعضی از نمونهها قهوهای تیره با قسمت میانی کمی روشنتر و در برخی دیگر، دارای کنتراست کمتر است. این شبپره در اروپا، آفریقا، آسیا و استرالازیا انتشار دارد و از بیشتر استانهای کشور جمعآوری شده است
Preliminary findings on Uresiphita gilvata Fabricius (Lep.: Crambidae) inflictions affecting medicinal and ornamental flora in Iran
نویسندگان [English]
Helen Alipanah1؛ Samira Farahani2؛ Mohammad Ebrahim Farashiani2
1Iranian Research Institute of Plant Protection
2Research Institute of Forests and Rangelands
چکیده [English]
Sophora mollis (Royle) Backer, Anagyris foetida L. and Spartium junceum L. (Fabaceae), serve dual roles as medicinal and ornamental shrubs. The first two species are deeply rooted in Iran's natural heritage, while the latter is a rare botanical find. Recent observations at the Kashan Botanical Garden have brought to light a significant ecological disturbance: the infestation of Uresiphita gilvata (Fabricius, 1794) larvae. Documented for the first time in October 1402 and subsequently in the spring of 1403. In S. mollis, the damage initially started from the twigs; while in Sp. junceum, the larvae predominantly fed on the flowers and also caused peeling of the twigs. Additionally, all four specimens of A. foetida in the garden suffered severe damage from the moth larvae. The fully grown larva of the moth displays a black ground color with a whitish to leaden dorsal stripe, a pair of yellow lateral stripes, and scattered white hairs across its body. The pupa is reddish-brown and elongated, encased within a silky cocoon. The adult moth has a wingspan of 26-36 mm and filiform antennae. The forewing's ground color is dark brown, with a slightly lighter medial area in some specimens, while in others, the contrast is less pronounced. Uresiphita gilvata is found across Europe, Africa, Asia, and Australasia and has been collected from most Iranian provinces.