بدخشان, زینب, مهرابی بشرآبادی, حسین, زارع مهرجردی, محمدرضا. (1403). پایداری تولید گندم، جو و ذرتدانهای در استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان. سامانه مدیریت نشریات علمی, (), -. doi: 10.30490/aead.2024.363632.1555
زینب بدخشان; حسین مهرابی بشرآبادی; محمدرضا زارع مهرجردی. "پایداری تولید گندم، جو و ذرتدانهای در استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان". سامانه مدیریت نشریات علمی, , , 1403, -. doi: 10.30490/aead.2024.363632.1555
بدخشان, زینب, مهرابی بشرآبادی, حسین, زارع مهرجردی, محمدرضا. (1403). 'پایداری تولید گندم، جو و ذرتدانهای در استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان', سامانه مدیریت نشریات علمی, (), pp. -. doi: 10.30490/aead.2024.363632.1555
بدخشان, زینب, مهرابی بشرآبادی, حسین, زارع مهرجردی, محمدرضا. پایداری تولید گندم، جو و ذرتدانهای در استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; (): -. doi: 10.30490/aead.2024.363632.1555
پایداری تولید گندم، جو و ذرتدانهای در استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان
1دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان. ایران.
2استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان. ایران.
چکیده
عدم انعطافپذیری در ساختار تولید کشاورزی، بازگشت به تولید پایدار را غیرممکن میسازد، لذا انعطافپذیری پایداری را به سمت اعتدال سوق میدهد. در این مطالعه با هدف بررسی روند و مقایسه پایداری، شاخصهای ترکیبی پایداری زیستمحیطی، اقتصادی و خدماتی گندم، جو و ذرتدانهای در شمال کرمان، جنوب کرمان و سیستان و بلوچستان طی دوره 1400-1379 با AHP و تاپسیس محاسبه شد. براساس AHP، زیرمعیارهای آب، منابعآبی، مالی و حملونقل به ترتیب دارای بیشترین اهمیت بوده و زیر-زیرمعیارهای آبیاری تحتفشار، آببها و درآمد به ترتیب بالاترین و زیر-زیرمعیارهای سم و چاه عمیق به ترتیب کمترین اهمیت دارند. پایداری معیارها به چهار دوره تقسیم میشوند که در بیشتر دورهها روند کاهشی است. موثرترین عوامل بهبود روند پایداری، زیرمعیارهای منابعآبی، آب، نیرویکار و بستهبندی میباشند. معیار زیستمحیطی در شمال کرمان و سیستان و بلوچستان برای گندم و در جنوب کرمان برای جو و معیارهای اقتصادی و خدماتی در ناحیه جنوب شرقی ایران برای ذرتدانهای پایدارتر میباشند. همچنین پایداری زیستمحیطی گندم در شمال کرمان، جو در جنوب کرمان و ذرتدانهای در سیستان و بلوچستان، پایداری اقتصادی گندم در جنوب کرمان، جو در شمال کرمان و ذرتدانهای در سیستان و بلوچستان و پایداری خدماتی سه محصول در شمال کرمان بیشتر است. دمارتن گسترشیافته نشان داد با تغییر میانگین حداقل دمای روزانه در سردترین ماه سال، پایداری معیارها کاهش مییابد. پیشنهاد میشود با آموزش و ترویج راهکارهای افزایش بهرهوری، زمینه افزایش پایداری فراهم شود. همچنین پایداری کشاورزی به حمایت و برنامهریزی صحیح سیاستگذاران نیاز دارد تا با رعایت استانداردهای جهانی روند صعودی را طی نماید.
عنوان مقاله [English]
Sustainability of Wheat,, Barley and Maize production in Kerman and Sistan and Baluchistan Provinces
1Doctoral student of Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, Shahid Bahonar University, Kerman. Iran.
2Professor, Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
چکیده [English]
The inflexibility in agricultural production structure is a problem that makes it impossible to return sustainblity. Therefore, flexibility leads sustainability in the direction of moderation. The aim of this study was to investigate the trend sustainability and comparisons between wheat, barley and maize sustainability in North Kerman of Province, South Kerman of Province and Sistan and Baluchistan Province. So the composite indices of environmental, economic, and service sustainability of wheat, barley and maize in the provinces of southeast Iran during 2000-2021 were calculated using Integration AHP and TOPSIS approaches. According to AHP, the sub-criteria of water, water resources, financial and transportation are important, respectively; and the sub-sub-criteria pressurized irrigation, water pricing and income are more important and the sub-sub-criteria poison and deep well are less important. During the study period, the criteria are divided into four periods, which is a decreasing trend in most of the periods. In most years, environmental sustainability North Kerman and Sistan and Baluchistan is more for wheat and South Kerman is more for barley and economic and service sustainability Southeast Iran is more for maize. Also, the environmental sustainability of wheat in North of Kerman, barley in South of Kerman and maize in Sistan and Baluchistan, the economic sustainability of wheat in South of Kerman, barley in the North of Kerman and maize in Sistan and Baluchistan, and the service sustainability of the three products are more in the North of Kerman. The extended Demartone showed that the sustainability criteria decreases with the change of average minimum daily temperature in the coldest month of the year. It is suggested to provide the basis for increasing sustainability by teaching and promoting productivity-increasing solutions. Also, in order to achieve this goal, the sustainability of agriculture needs the support and proper planning of policymakers, so that it has an upward trend in compliance with global standards.