| تعداد نشریات | 283 |
| تعداد نشریات سازمان | 81 |
| تعداد شماره‌ها | 2,766 |
| تعداد مقالات | 31,497 |
| تعداد مشاهده مقاله | 39,697,305 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,252,962 |
تحلیل شبکه اجتماعی ذینفعان محلی در مدیریت مشارکتی منابع آب و خاک در روستاهای قلعه سید‌مقیم و خاییز بهبهان | ||
| پژوهش های آبخیزداری | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 اسفند 1402 | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/wmrj.2024.364399.1563 | ||
| نویسندگان | ||
| بهزاد متشفع* 1؛ محمد جوانمرد2؛ ساره هاشم گلوگردی3 | ||
| 1گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان، بهبهان، ایران | ||
| 2گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان، بهبهان، ایران. | ||
| 3دانش‌آموخته مقطع دکتری رشته بیابان‌زدایی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران | ||
| چکیده | ||
| حفظ منابع آب و خاک جهت توسعه پایدار امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. برنامه‌ریزی برای رسیدن به چنین توسعه ای چه در حال و چه در آینده ضرورت دارد. در این میان رابطه انسان به عنوان ذینفع با اکوسیستم طبیعی بایستی در راس سیاستگذاری‌ها و مدیریت جامع منابع آب قرار گیرد. بر این اساس لازمه مدیریت موفق منابع آب، تغییر رویکرد به سمت مدیریت مشارکتی می‌باشد. موفقیت در طرح‌های آبخیزداری بستگی تام به میزان مشارکت مردم در تصمیم‌گیری، اجرا و حفاظت از طرح‌ها دارد. یکی از اجزاء اساسی در تصدی‌گری منابع آب در سطح محلی، بهره‌برداران محلی از منابع آب هستند که برای شکل‌گیری مکانیسم مشارکتی منابع آب، رابطه دوسویه و تعاملی بین نهادهای دولتی و بهره‌برداران محلی امری ضروری است. در این راستا شبکه‌های اجتماعی میتوانند به طور موثری در مدیریت مشارکتی به‌کار روند. در پژوهش حاضر جهت بررسی و تحلیل ساختار الگوی روابط بین ذینفعان منابع آب و خاک در دو روستای خائیز و قلعه سید مقیم از تئوری شبکه اجتماعی و اصول و مبانی آن استفاده گردید. ابتدا با استفاده از پیمایش محلی و پرسشنامه، داده‌های اعتماد و مشارکت بر اساس طیف لیکرت (صفر، خیلی‌کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی‌زیاد) جمع‌آوری و ماتریس روابط اعتماد و مشارکت تشکیل گردید. سپس شاخصهای مختلف شبکه در سه سطح کلان (شامل تراکم، تمرکز و اندازه شبکه، میزان دوسویگی و انتقال پذیری پیوندها، میانگین فاصله ژئودزیک و شاخص E-I) ، میانی (شامل شاخصهای مرکز پیرامون و تراکم زیرگروه ها) و خرد (شامل مرکزیت‌های درجه ورودی، خروجی و بینابینی) با استفاده از نرم‌افزار UCINET محاسبه و ارزیابی گردید. بر اساس شاخصهای محاسبه شده، شبکه اجتماعی ذینفعان در هر دو روستا پایدار و متعادل است لذا می توان بخوبی در راستای حفظ منابع آب و خاک گام برداشت. شبکه بهره‌بردران روستای قلعه سید مقیم از انسجام بیشتری برخوردار است که در نتیجه بر فعالیت‌های مشارکتی در امر توسعه پایدار محلی تاثیرگذارتر خواهد بود. همچنین افراد در قلعه سید مقیم با سرعت بیشتری میتوانند با هم در ارتباط باشند و ایجاد اعتماد و همچنین فعالیت‌های دسته‌جمعی آنها در زمان کمتری صورت می‌پذیرد. همچنین در هر دو سامان کنشگران کلیدی شناخته شده که بایستی به نحو مقتضی در امر تصمیم‌گیری و مدیریت مشارکتی منابع آب و خاک منطقه دخالت داده شوند. تحلیل شبکه اجتماعی ابزار بسیار مناسبی در امر شناخت بهره‌برداران و روابط بین آنها در اختیار مدیران قرار می‌دهد که در نتیجه امر مدیریت منابع آب را کارآمد می‌سازد. با توجه به نتایج جهت انسجام و تحکیم شبکه در خائیز، بایستی کنشگران غیرکلیدی را جهت ایجاد پیوندهای اعتماد و مشارکت تشویق نمود. همچنین از طریق برگزاری کلاس‌ها فعالیت های آموزشی و ترویجی مشارکت و اعتماد موجود را حفظ و زمینه اعتماد و مشارکت هر چه بیشتر ذینفعان را فراهم آورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مدیریت مشارکتی؛ تحلیل شبکه اجتماعی؛ منابع آب و خاک؛ ذینفعان محلی؛ شاخصهای شبکه‌ای | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Social Network Analysis of Local Stakeholders in Water and Soil Resources Co-Management in Behbahan Ghale Seyed Moghim and Khaeiz villages | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Behzad Moteshaffeh1؛ Mohammad Javanmard2؛ Sareh Hashem Geloogerdi3 | ||
| 1Department of Rangeland and Watershed Management, Faculty of Natural Resources, Behbahan Khatam Alanbia University of Technology, Behbahan, Iran | ||
| 2Department of Rangeland and Watershed Management, Faculty of Natural Resources, Behbahan Khatam Alanbia University of Technology, Behbahan, Behbahan, Iran | ||
| 3, Faculty of Natural Resources and Geoscience, University of Kashan, Kashan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Conservation of water and soil resources is necessary and inevitable for sustainable development. Planning is necessary to achieve such development both now and in the future. In this regard, the human relationship as a beneficiary of the natural ecosystem should be at the top of policies and comprehensive management of water resources. Based on this, the requirement for successful management of water resources is to change the approach towards cooperative management. The success of watershed projects entirely depends on people's participation in the decision-making, implementation, and protection of the projects. One of the main components in water resources management at the local level is the local stakeholders and their interactive relationship between them and the government institutions is necessary for forming a cooperative mechanism of water resources. In this regard, social networks can be effectively used in collaborative management. In the current research, social network theory and its principles were used to investigate and analyze the pattern of relations between the stakeholders of water and soil resources in Ghale Seyed Moghim and Khaeiz villages. First, using a local survey and a questionnaire, trust, and participation data were collected based on the Likert scale (zero, very little, low, medium, high, and very high), and a matrix of trust and participation relationships was formed. and the matrix of trust and participation relations was formed. Then, different network indicators in macro (including density, concentration, and size of the network, degree of ambidexterity and transferability of links, average geodesic distance, and E-I index), meso (including indicators of peripheral center and density of subgroups) and micro (including input degree centralities, output and intermediate) levels were calculated and evaluated using UCINET software. Based on the calculated indicators, the network of beneficiaries in both villages is stable and balanced, therefore, it is possible to plan to preserve water and soil resources well. The network of the stakeholders in Ghale Seyed Moghim village is more cohesive, which will be more effective in cooperative activities in the matter of local sustainable development. Also, they can interact with each other more quickly, and building trust as well as their collective activities takes place in less time. Social network analysis provides managers with an effective tool to identify users and their relationships, making water resources management efficient. Considering the results of network cohesion in Khaeiz, non-key actors should be encouraged to create trust and partnership bonds. Also, through educational and promotional activities, the existing participation and trust in the networks should be maintained, and the opportunity to create new trust and participation of stakeholders should be provided. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Collaborative management, Social network analysis, Water and soil resources, Local stakeholders, Network indicators | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 59 |
||