| تعداد نشریات | 283 |
| تعداد نشریات سازمان | 81 |
| تعداد شماره‌ها | 2,766 |
| تعداد مقالات | 31,497 |
| تعداد مشاهده مقاله | 39,693,236 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,249,838 |
ارزیابی کیفی خطر فرسایش خاک آبخیز قرناوه استان گلستان با مدل CORINE | ||
| پژوهش های آبخیزداری | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 اسفند 1402 | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/wmrj.2024.364047.1553 | ||
| نویسندگان | ||
| سید پدرام نی نیوا1؛ مائده پریچهره* 2؛ حبیب نظرنژاد3 | ||
| 1دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیز، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران. | ||
| 2دکتری علوم خاک، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران. | ||
| 3دانشیار گروه مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مقدمه و هدف: فرسایش خاک یکی از تهدیدات و مخاطرات زیست محیطی مناطق نیمه خشک و خشک محسوب می‌شود که سالانه موجب افت کیفیت و یا از بین رفتن حجم وسیعی از خاک‌های حاصلخیز در سراسر دنیا می‌شود و بر مسائل زیست محیطی، کشاورزی و امنیت غذایی تأثیر می‌گذارد. رشد و توسعه فعالیت‌های انسانی همراه با تغییرکاربری اراضی و تخریب منابع از جمله عوامل موثر بر شدت فرسایش است. فرسایش خاک در ایران به دلیل تخریب منابع طبیعی در سال‌های اخیر تشدید شده است و تغییر کاربری اراضی نقش بسزایی در این روند داشته است. بنابراین شناسایی مناطق مستعد فرسایش و تولید رسوب در حوضه‌های داخلی ایران که هرساله منجر به از دست رفتن هزاران تن خاک حاصلخیز می‌شود، نیاز به ارزیابی دقیق و تعیین فعالیت‌های کنترلی قابل انطباق با شرایط آنان را ضروری می‌نماید. لذا هدف از این مطالعه توصیف توزیع مکانی خطر فرسایش خاک در حوزه آبخیز قرناوه استان گلستان با استفاده از مدل CORINE همگام با سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور است که در نهایت، ارزیابی حاصل به اولویت‌بندی مناطق بحرانی برای اتخاذ اقدامات مناسب پیشگیری از فرسایش خاک کمک خواهد کرد. مواد و روش‌ها: مدل CORINE ، مدلی جهت تخمین و ارزیابی خطر فرسایش خاک است. این روش، برای محاسبه فرسایش واقعی خاک به عوامل فرسایش‌پذیری، فرسایش‌دهندگی، شیب و پوشش گیاهی یا کاربری اراضی نیازمند است. بدین منظور براساس شاخص فورنیه و شاخص خشکی، فرسایندگی منطقه مطالعاتی محاسبه گردید. همچنین فرسایش‌پذیری خاک نیز براساس بافت، میزان سنگریزه و عمق برآورد شد. تلفیق نقشه‌های فرسایندگی و فرسایش‌پذیری با نقشه پتانسیل فرسایش حاصل از شیب منطقه و تراکم پوشش گیاهی، تولید نقشه خطر فرسایش واقعی خاک در منطقه مطالعاتی را به همراه داشت. نتایج و بحث: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که 82/3 و 17/96 درصد از حوضه به ترتیب در وضعیت خطر واقعی فرسایش کم و متوسط قرار دارد که مناطق کم خطر فرسایش عمدتاً در شرق حوضه واقع شده‌اند. که به‌طور کلی نتایج پژوهش بیانگر پتانسیل متوسط این حوضه در فرسایش و هدر رفت خاک باتوجه به عامل‌های مدل کورین است. نتیجه‌گیری و پیشنهادها: لذا باتوجه به اهمیت فرسایش و همچنین موقعیت حوضه در تامین آب سدهای پایین دست پیشنهاد می‌شود، الگوهای ارزیابی و برنامه‌ریزی، اتخاذ تصمیمات مدیریتی، ترویج، آموزش و اجرای پروژه‌های سودمند در ارتباط با کاهش نرخ جابجایی و هدر رفت خاک در سطح حوضه با جدیت مورد توجه قرار گیرد تا قدمی کوچک در راستای کاهش نرخ فرسایش و هدر رفت خاک باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سنجش‌از‌دور؛ وضعیت فرسایش؛ هدررفت خاک؛ مدل کیفی کورین | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Qualitative assessment of soil erosion risk in Qarnaveh watershed of Golestan province with CORINE model | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyed Pedram Nainiva1؛ maedeh parichehre2؛ Habib Nazarnejad3 | ||
| 1PhD student of Watershed Sciences and Engineering, Faculty of Natural Resources, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran. | ||
| 2PhD in Soil Science, Faculty of Agricultural Sciences, Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Sari, Iran. | ||
| 3Associate Professor, Department of Watershed Engineering, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction: Soil erosion is one of the threats and environmental hazards of semi-arid and arid regions, which causes the loss of quality or the loss of a large amount of fertile soils all over the world every year, and it affects environmental, agricultural, and food security issues. The growth and development of human activities along with land use change and resource destruction are among the factors affecting the intensity of erosion. Soil erosion in Iran has intensified due to the destruction of natural resources in recent years, and land use change has played a significant role in this process. Therefore, it is necessary to identify the areas prone to erosion and sediment production in the internal sub-basins of Iran, which leads to the loss of thousands of tons of fertile soil every year, and to determine the control activities that can be adapted in these conditions. Therefore, the purpose of this study is to describe the spatial distribution of the risk of soil erosion in the Qarnaveh watershed of Golestan province using the CORINE model along with the geographic information system and remote sensing, and finally, the evaluation results will help in prioritizing the critical areas to adopt appropriate measures to prevent Soil erosion. Materials and methods: The CORINE model is a model to estimate and evaluate soil erosion risk. This method requires the erodibility, erosivity, slope, and vegetation cover or land use factors to calculate the actual soil erosion. For this purpose, the erosion of the study area was calculated based on the Fournier index and dryness index. Also, soil erodibility was estimated based on soil texture, stoniness and soil depth. The combination of erosion and erodibility maps with the erosion potential map resulting from the slope of the area and the vegetation density produced the actual soil erosion risk map in the study area. Results and discussion: The results of this study indicated that 3.82% and 96.17% of the sub-basin were under low and medium erosion risk, respectively, and the areas with low erosion risk were mainly located in the east of the basin. In general, the research results showed that this sub-basin had a medium soil loss and soil erosion potential, according to the Corine model factors. Conclusions: Therefore, according to the importance of erosion and also the location of the sub-basin in supplying the water of the downstream dams, it is suggested to seriously consider evaluating and planning models, make management decisions, promote, educate, and implement beneficial projects related to reducing the rate of soil movement and surface soil loss, to be a small step in reducing the rate of soil erosion and soil loss. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Soil loss, qualitative model, CORINE model, Remote sensing | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 63 |
||