1استاد، پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
2استادیار، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه (سرارود)، ایران.
3محقق، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران.
4محقق، بخش تحقیقات زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران.
5محقق، بخش تحقیقات زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد، پردیس گچساران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گچساران، ایران.
6محقق، بخش تحقیقات زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران.
7استادیار، بخش تحقیقات زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، ایران.
8محقق، بخش تحقیقات زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرمآباد، ایران.
9محقق، بخش تحقیقات زراعی باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان شمالی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیروان، ایران.
10محقق، بخش تحقیقات زراعی باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گنبدکاوس، ایران.
11کارشناس، مدیریت هماهنگی ترویج، سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.
12استاد، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران.
13دانشیار، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه (سرارود)، ایران.
14کارشناس، مدیریت هماهنگی ترویج، سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان، زنجان، ایران.
15استادیار، بخش تحقیقات زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرمآباد، ایران.
16کارشناس، مدیریت هماهنگی ترویج، سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان، خرمآباد، ایران.
چکیده
در این بررسی توده های بومی بالنگوی شهری جمع آوری شده از مناطق مختلف کشور در نه ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی دیم و مزارع زارعین برخی از استان ها طی سال های 1390 تا 1398 عمدتاً به صورت کشت پاییزه ارزیابی شدند. ابتدا سه توده بومی بالنگوی شهری متعلق به استانهای کردستان، زنجان و آذربایجان غربی در شرایط دیم در ایستگاههای تحقیقاتی مراغه(منطقه سرد) در سال زراعی 91-1390 و سرارود (منطقه معتدل سرد) در سالهای زراعی 91-1390 و 93-1392 بررسی و ژنوتیپهای برتر گزینش شدند. درآزمایش سازگاری نیز تعداد 12 ژنوتیپ در کشت پاییزه در هشت ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی دیم سرد، معتدل سرد و گرم شامل سرارود (کرمانشاه)، مراغه (آذربایجان شرقی)، قاملو (کردستان)، گچساران (کهگیلویه و بویر احمد)، شیروان (خراسان شمالی)، شیروانچرداول (ایلام)، سراب چنگایی (لرستان) و خدابنده (زنجان) طی سه سال 96-1393 بررسی شدند. نتایج نشان دادکه ژنوتیپ کردستان دارای بیشترین میانگین عملکرد دانه، بهترین میانگین رتبه و نیز کمترین انحراف معیار رتبه در بین تمامی ژنوتیپها بود. بررسی در مزارع زارعین استانهای کرمانشاه، لرستان و زنجان انجام و در مجموع ژنوتیپ کردستان دارای بیشترین عملکرد دانه و بالاترین میزان پایداری در اکثر مناطق بود. در مجموعرقم سارا (ژنوتیپ کردستان) با میانگین روغن دانه 42 درصد، کیفیت مطلوب روغن (بیشترین محتوای امگا 3 در بین محصولات روغنی) و میانگین عملکرد دانه و روغن بالا (به ترتیب 929 و 392 کیلوگرم در هکتار) مناسب کشت پاییزه در مناطق دیم معتدل سرد، سرد و گرمسیرکشور بود. نتایج بررسیها در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد نشان داد که تودهها در شروع رشد زایشی به دلیل ابتلا به قارچهای عامل بیماریزای ریشه (FusariumculmorumوRhizoctonia solani) و برگ (Alternaria solani) عملکرد بسیار پایینی داشته و کشت بالنگوی شهری در مناطق پرباران و معتدل نظیر گنبد توصیه نمیشود. در آزمایشهای تکمیلی نیز برایرقم سارا میزان روغن دانه 42 درصد و میزان اسید لینولنیک 62/87 درصد و بهترین تراکم 400 بوته در مترمربع تعیین گردید.
Sara; the first Dragon's head variety released for rainfed conditions of Iran
نویسندگان [English]
S. S. Pourdad1؛ M. Jamshid Moghaddam2؛ S. Shahbazy Dorbash3؛ M. Khiavi4؛ H. Naraki5؛ A. Shariati6؛ A. Mirzaei7؛ H. Sabzi8؛ H. Hatamzadeh9؛ M. Nemati10؛ H. Kabiudi11؛ Kh. Alizadeh Dizaj12؛ R. Haghparast13؛ A. R. Valaee14؛ S. Hadadi14؛ M. Rafiee15؛ M. Raeesvand16
1Professor, Agricultural Biotechnology Research Institute of Iran, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
2Assistant Professor, Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Kermanshah, Iran.
3Researcher, Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Maragheh, Iran.
4Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Zanjan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Zanjan, Iran
5Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Gachsaran, Iran.
6Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Kordestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Sanandaj, Iran.
7Assistant Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Ilam Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Ilam, Iran.
8Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Khorramabad, Iran.
9Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Khorasan Shomali Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Shirvan, Iran.
10Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Gonbad-e Kavus, Iran.
11Researcher, Extension Coordination Management of Agriculture – Jahad Organization of Kermanshah province.
12Professor, Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Maragheh, Iran.
13Associate Professor, Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Kermanshah, Iran.
14Researcher, Extension Coordination Management of Agriculture – Jahad Organization of Zanjan province.
15Assistant Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Khorramabad, Iran.
16Researcher, Extension Coordination Management of Agriculture – Jahad Organization of Khorramabad province.
چکیده [English]
In the present study Dragon's head (Lallemantia iberica F. & C. M.) landraces that collected from different parts of Iran, were evaluated in nine dryland agricultural research stations in mainly fall planting during 2010 to 2019. At the beging, three Dragon’s head landraces belong to Zanjan, Kurdestan and West Azarbaijane proviences evaluated in Maraghe (cold region) agricultural research station in 2010 and Sararood (semi-cold region) agricultural research station in 2010 and 2012 under rainfed condition, then superior genotypes selected. Twelve landraces were evaluated for adaptation in eight cold, semi-cold and warm agricultural research stations including: Sararood (Kermanshah), Maragheh (East Azarbaijan), Ghamloo (Kurdestan), Gachsaran (Kohgiluieh and Boierahmad), Shirvan (North Khorasan), Shirvan Chardavol (Ilam), Sarabchangaee (Lorestan) and Khodabandeh (Zanjan) under rainfed condition durind three years, 2014-2017. Results showed that, Kurdestan genotype had the highest seed yield, the best rank and the lowest rank standard deviation among all landraces. Onfarm trials conducted in Kermanshah, Lorestan and Zanjan farmer’s fields revealed that in total, Sara veraiety (Kurdestan genotype) had the highest performance and yield stability in most of locations. Overall, Sara variety with average of 42% oil content, high seed and oil yield (929 and 392 kgha-1 respectively) and high oil quality (the highest omega3 among oilseed crops) was suitable crop for fall planting in cold, semi-cold and warm drylands of Iran. Results from Gonbad agricultural research station showed that all genotypes at the beginning of generative growth stage infected to Fusarium culmorum, Rhizoctonia solani and Alternaria solani diseases and had the low performance therefore, growing Dragon’s head under high rain and moderate climates such as Gonbad is not recommended. Results of complementary studies showed that Sara variety had 42% oil content and 62.87% linolenic acid, also 400 plants m-2 was the best plant density.
کلیدواژهها [English]
Dragon's head, Oilseed crops, Drylands, New variety