1استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران،
2دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحالوبختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران
3استاد پژوهش، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
4مربی، بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحالوبختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران
چکیده
تاجپوشش، از مهمترین مشخصههای ساختاری درختان جنگلی است که بر کارکردهای بومشناختی درخت بسیار اثرگذار است. هدف از پژوهش پیشرو، بررسی روند تغییرات تراکم تاج درختان در جنگلهای شاخهزاد مریوان بود. این پژوهش در دو توده جنگلی بهنامهای گاران و دولهناو انجام شد. ابتدا در هر توده، پنج درخت انتخاب شد. از تاج هر درخت در چهار جهت اصلی جغرافیایی با فاصله یک متر از تنه درختان در شهریور سال 1400 و 1401 تصویربرداری شد. تاجپوشش درختان در هر تصویر با استفاده از نرمافزار MIP Cloud4 student اندازهگیری شد. برای مقایسه درصد تاجپوشش درختان در دو دوره تصویربرداری از آزمون تی جفتی استفاده شد. براساس نتایج، تراکم تاج درختان در رویشگاه گاران و دولهناو در سال 1401 نسبت به سال 1400، بهترتیب 02/9 و 51/11 درصد افزایش داشت. از طرفی در رویشگاه گاران و دولهناو بیشترین افزایش و تغییر تراکم تاج درختان در سمت جنوبی و شرقی تاج درختان مشاهده شد. همچنین، از سال 1400 به 1401، شرایط آبوهوایی بهبود یافته بود. درختان رویشگاه دولهناو دارای میانگین پارامترهای کمی بزرگتری نسبت به رویشگاه گاران بودند. با توجه به اهمیت تاجپوشش درختان در کارکردهای تودههای جنگلی، برای مدیریت پایدار اعمال قرق عرصههای تخریبشده (همسو با افزایش تاجپوشش) پیشنهاد شد.
The trend of crown density changes in the coppice forests of Marivan, Kurdistan province (west of Iran)
نویسندگان [English]
Maziar Haidari1؛ Yaghoub Iranmanesh2؛ Mehdi Pourhashemi3؛ Touraj Mokhtarpour4
1Assistant Professor, Forests and Rangelands Research Department, Kurdistan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sanandaj, Iran
2Associate Professor, Forests and Rangelands Research Department, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shahrekord, Iran
3Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
4Instructor, Forests and Rangelands Research Department, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shahrekord, Iran
چکیده [English]
Crown canopy is a major structural characteristic of forest trees and is vital to their ecological function. The present study investigated tree crown changes in Marivan County coppice forests. This research was conducted in two forest areas, Garan and Doleh Naw. First, five trees were selected for each habitat. The crown of each tree was photographed in the four main geographical directions one meter from the tree trunk. It was done in September 2021 and 2022. Tree canopy measurement in each image was done using MIP Cloud4 student software. Paired t-test was used to compare tree canopy percentages in two imaging periods. According to the results, the canopy of trees in Garan and Dolah Naw habitats in 2022, compared to 2021, increased by 9.02% and 11.51%, respectively. Meanwhile, in the habitats of Garan and Dolah Naw, the highest increase and change in the tree crown was observed on the southern and eastern sides of the tree crown. Also, from 2021 to 2022, the weather conditions improved. Dolah-Naw habitat trees had slightly larger average parameters than the Garan habitat. Irrigation of degraded areas (with increasing tree crowning) is crucial for sustainable management due to the importance of tree crown canopy in forest stand functions.
ایرانمنش، ی.، پارساپور، م.ک.، مختارپور، ت. و جهانبازی، ح.، 1402ب. پویایی سطح تاجپوشش بلوط ایرانی در جنگلهای استان چهارمحالوبختیاری. چهارمین کنفرانس بینالمللی و هفتمین کنفرانس ملی صیانت از منابع طبیعی و محیطزیست، اردبیل، اول آذر، 10 صفحه.
ایرانمنش، ی.، مختارپور، ت. و جهانبازی، ح.، 1402الف. سنجش و پایش اندوخته کربن در جنگلهای زاگرس (فاز اول)- استان چهارمحالوبختیاری (قطعات نمونه چری و مورز). گزارش نهایی طرح پژوهشی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 55 صفحه.
پورهاشمی، م.، اسکندری، س.، دهقانی، م.، نجفی، ت.، اسدی، ا. و پناهی، پ.، 1390. زیتوده و شاخص سطح برگ داغداغان (Celtis caucasica Willd.)در جنگل شهری تایله سنندج. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 19(4): 620-609.
حسینزاده، ج. و پورهاشمی، م.، 1394. بررسی شاخصهای تاج درختان بلوط ایرانی در رابطه با پدیده خشکیدگی در جنگلهای ایلام. جنگل ایران، 7(1): 66-57.
حیدری، م.، جهانبازی گوجانی، ح. و پورهاشمی، م.، 1402. بررسی روند و تغییرات سرخشکیدگی درختان بلوط در دامنههای شمالی و جنوبی جنگلهای شهرستان بانه. نشریه جنگل و فرآوردههای چوب، 76(3): 257-268.
دریک، آ.، جهانپور، ف. و ایرانمنش، ی.، 1402. سنجش و پایش اندوخته کربن در جنگلهای زاگرس (فاز اول)- استان لرستان (قطعات نمونه نوژیان و دارصافه). گزارش نهایی طرح پژوهشی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 52 صفحه.
عرفانی فرد، س.ی. و موصلو، م.، 1392. ارزیابی روشهای اندازهگیری تاج درختان شاخهزاد در جنگلهای زاگرس با استفاده از تصاویر هوایی UltraCam-D. جنگل و فراوردههای چوب، 77(4): 426-413.
فانی، ب.، ایرانمنش، ی. و حیدری، م.، 1402. سنجش و پایش اندوخته کربن در جنگلهای زاگرس (فاز اول)- استان کردستان (سایتهای شهرستان بانه). گزارش نهایی طرح پژوهشی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 60 صفحه.
مصلحی، م.، یعقوبزاده، م.، بیژنی، ا. و احمدی، ا.، 1399. اندازهگیری و برآورد شاخص سطح برگ، زی توده و سطح ویژه درختان چندل (Rhizophora mucronata Lam.) در جنگلهای مانگروی سیریک. جنگل ایران، 12(3): 434-421.
میرزایی، م.، بنیاد، ا.ا. اخوان، ر. و نقدی، ر.، 1398. مدلسازی نسبت تاجی درختان بلوط ایرانی در جنگلهای دالاب ایلام. جنگل ایران، 11(1): 11-1.